It's the religion, stupid!

Ik overdrijf niet wanneer ik stel dat iedereen wel op zoek is naar, iets beters, iets nieuws, iets anders, etc. etc. Zo ook op het vlak van de persoonlijke ontwikkeling (zelfhulp), organisatieadvies, consultancy en dergelijke. Het nieuwe is verleiderlijk.

Een hieraan gerelateerde stelling is dat we niet voor niets op zoek zijn want, ... vaak hebben we in de snelheid van de ontwikkelingen in de moderne wereld vaak ook iets verloren. We verliezen iets "ouds", we vinden iets "nieuws." Dit concept past in het veranderingsparadigma waarin men wordt aangespoord om vooral eerst iets af te leren, alvorens iets aan te leren. Unfreeze before refreeze en vooral worden we gewaarschuwd om het kind niet met het badwater weg te gooien.

Of een product, oplossing, methode (echt) nieuw is kan ik vaak niet beoordelen, maar het is wel actueel: business spiritualiteit, zingeving, meditieren, flow en andere elementen waarin niet toevallig het positieve denken een belangrijke rol speelt. Liefde, geluk, vergeving, dankbaarheid en ga zo maar door.

Ook de zoektocht naar normen en waarden kent vaak begin noch eind. Psychologie en filosofie brachten - vooral binnen organisaties - weinig nieuwe houvast. Coherentie ontbreekt vaak omdat er vraag is naar specialistisch gerichte oplossingen. Hoe mooier het concept hoe beter, maar tot een alomvattende levensbeschouwing (maatschappelijk) of een integrale bedrijfsaanpak kwam het zelden.

Afhankelijk van de tijdgeest probeerde men het ene of het andere. Maar al deze - eerder genoemde concepten - waren en natuurlijk al. We hebben gaande weg andere prioriteiten gevonden en in een beperkte ruimte maakt het ene plaats voor het andere. In het verlengde meen ik dat hierom het humanisme nooit echt een beweging is geworden in vergelijking met de ontwikkeling van de kerken (RK, protestant, etc), die overigens pas recentelijk een groot deel van hun aanhang verloren.

Dit wordt gevoed door de handelsmentaliteit die in de zakenwereld overheerst: de houdbaarheid van een aanpak, filosofie of toepassing is beperkt vooral omdat er iets nieuws verkocht moet worden. We gooien de oude wasmachine weg ondanks haar economische leeftijd. De technische staat is onbelangrijk. De moderne wereld is vluchtiger dan ooit, twitter is daar een voorbeeld van. dus waarom ook niet op het vlak van nieuwe ideëen en oplossingen ook al werkt het oude vertrouwde.

Wanneer men spiritualiteit in business verkoopt mag men dus achterdochtig zijn. Het zijn bestaande concepten in een nieuwe omgeving. Maar het grootste probleem met de geloofwaardigheid van dit soort "nieuwe" concepten zit in het toepassingsgebied.

Spiritualiteit is oorspronkelijk namelijk een religieus begrip. Dat spiritualiteit in een kerkgenootschap werkt betekent niet dat het op andere terreinen even behulpzaam is. Het nutsdenken (wat kan ik hiermee, wat levert het op?) is sowieso zakelijk en vermindert al snel de geloofwaardigheid van iets. Cultuur werkt natuurlijk wel volgens dit mechanisme waarin iets via handel ergens anders terecht komt waar het "ook" gebruikt kan worden.

Zo komt dus spiritualiteit in business in organisaties terecht. Maar van oorsprong is het een religeus begrip.
Nu men de grens ziet van rationeel handelen en mede door de crisis de grens van materiele groei duidelijk wordt zoekt men de toevlucht tot religieuze middelen. Dat is oppassen geblazen.

Belangrijk om te onthouden is dat toen onze maatschappij nog verzuild was men in iedere zuil automatisch normen en waarden meekreeg en die ons leven ook binnen organisaties richting gaf. Het leven was nog eenvoudig maar duidelijk. Nu is die transparantie verdwenen en zoekt men opnieuw naar zingeving.
Daar is opzich niets mis mee, zolang men zich bovenstaande geschiedenis - het veranderende tijdsbeeld - maar realiseert.

--
Overigens is dit schrijven geïnspireerd op een proefschrift dat ik op het internet vond over ... religieuze flow.

--
Zie ook: moraal of religie.

-- 15 juli 2018
Yvonne Zonderop (62), journalist, beschrijft in een boek (ongelofelijk) hoe Nederland het christendom bij het vijl zette. Zelf heeft ze haar geloof hervonden. "Religie voorziet in zo veel behoeftes, dat het succes bijna vanzelf spreekt." (nrc, 21 april 2018).. na een halve eeuw godlos leven signaleert ze een come-back van het christendom. Bij zichzelf én in de samenleving. En daar is ze nog blij om ook... Te radicaal hebben we... afscheid genomen van wat 1500 jaar onze cultuur én moraal heeft vormgegeven... En wie gelooft er nog in verdraagzaamheid, solidariteit en barmhartigheid?
Ze gelooft overigens niet in een god die de mens regeert, maar wel in de kracht van de verhalen uit het christendom. Ze noemt zichzelf een cultuurchristen.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?