Posts

Posts uit juli, 2018 tonen

De oorsprong van het Romantisme (Isaiah Berlin)

Afbeelding
Mijn interesse voor het romantisme is niet enkel iets historisch. Veel fenomenen die we in onze dagen doorleven - het nationalisme, het existentialisme, democratie, totalitarisme - zijn fundamenteel beïnvloed door het romantisme, dat alles doordringt. De overvloed aan literatuur over het Romantisme is groter dan het romantisme zelf, schrijft Isaiah Berlin in het begin van dit boek, het is dan ook lastig om een goede definitie te vinden. Het belang van deze stroming is dat het grote mate van het westerse denken heeft beïnvloed. En Berlin gaat op zoek naar de oorsprong van deze beweging. Die kwam namelijk niet uit Engeland, zoals de algemene mening was in zijn tijd. Hij zoekt in tegenstelling tot eerdere geschiedkundigen of filosofen niet naar het gedrag van romantici in eerste instantie maar naar een tijdsvlak waarin dit denken tot een transformatie leidde. Hij geeft het voorbeeld van het denken over Mohammed met aan de ene kant Voltaire die in het begin van de achttiende eeuw een T

De roep van de stam (Vargas Llosa)

Afbeelding
Zou - La Llamada de la tribu - zo vertaald worden? De roep van de stam is een soort testament van de schrijver, zo ervaar ik het. Waarom zou een Peruaanse schrijver een werk uitbrengen over zeven Europese filosofen? Die vraag speelt door mijn hoofd bij het lezen van het boek. Het is geen eenvoudig boek, want dat zijn filosofische boeken bijna nooit en ook al deelt de schrijver de mening van een van zijn voorbeelden dat taal enkel ondersteunend is voor het begrip van de wereld en dus zo duidelijk mogelijk moet zijn, dan nog is dat niet altijd het geval. De inhoudsopgave van het boek en daarmee de structuur is chronologisch opgezet, elke volgende filosoof heeft een geboortedatum die na de vorige ligt. Zo geeft hij geen voorkeur voor één van de zeven. De verzameling van grootheden bestaat uit diverse nationaliteiten, zoals een Schot (Adam Smith), een Spanjaard (Ortega y Gasset), twee Oostenrijkers (Von Hayek, en Karl Popper, de laatste tevens Brit), twee Fransen (Aron en Revel) en e

De geopolitiek van emotie

Afbeelding
Ik kwam de theorie van dit boek enige tijd geleden (zie link) tegen en het leek me interessant om het geheel te lezen. Dat heb ik niet gedaan, door de vele kritieken. Die gaven een beeld van het boek en dat leek me voldoende motivatie om het volledig te lezen. De studie naar zijn theorie kan best wel doorgezet worden, maar vaak gebeurt dat niet, en zeker niet omdat dit een diplomaat betreft, die wetenschap als hobby heeft. Zijn laatste boek gaat niet verder op deze theorie in, maar beschrijft "de geopolitiek van tv-series" ("en de triomf van de angst"). The Geopolitics of Emotion (2009) gaat over de globalisering en de wereldeconomie (Dominique Moïsi, DM "is een autoriteit op het gebied van internationale zaken"). Zijn stelling is dat sinds 9 september 2001 de wereld meer dan nationale grenzen opgesplitst wordt door andere grenzen die hij de cultuur(verschillen) van emoties noemt, die met elkaar botsen.. Belangrijk gegeven is dat dit boek rond het beg

Zinloze banen

Afbeelding
Zinloze banen is een meer neutrale vertaling van het boek, Bullshit Jobs. Met zijn titel heeft Radical Antropoloog David Graeber een mooi werk afgeleverd, want door deze titel ontstaat er veel emotie. Is het ook waar, bestaan er talloze banen die totaal zinloos zijn, of is het hem echt te doen om als theoreticus maar meer als activist een beweging op gang te brengen? En zal dat dan ook lukken? Gelukkig heeft de schrijver er een ludieke draai aan gegeven door zijn boek, a theory, als ondertitel mee te geven. Die theorie mag nu gefalsificeerd worden, volgens de methode van Popper. Hij heeft zijn boek geschreven aan de hand van een persoonlijk onderzoek, waar hij mensen vroeg naar hun werk. Zo komt in het boek deze vraag impliciet aan de orde, wanneer hij schrijft dat iedereen over werk praat, en vooral op feestjes de vraag centraal staat: Wat doe jij precies? Mensen geven dan een imposant betoog over wat ze doen, terwijl ze weten dat ze inhoudsloos werk afleveren. Hij schreef

Hebben of Zijn (Fromm)

Afbeelding
Een klassiek voorbeeld uit dit boek over Hebben versus Zijn gaat over een poëtische verschil van visie. Twee dichters zien de zelfde zeldzame bloem. De een schrijft een haiku (de Japanse dichter uit de zeventiende eeuw, Basho) en doet dat in termen van bewondering zonder de bloem aan te raken. De ander, de negentiende-eeuwse Engelse dichter Tennyson schrijft in termen van: ik pluk je en houd je vast... From ziet in de laatste de essentie van een hebben-mentaliteit, en in de eerste de zijn-mentaliteit. Ik heb dit boek in de jaren tachtig gelezen, en deze passage herinnerde ik me nog, al niet de details van de twee dichters. Het boek to have or to be van Eric Fromm dateert uit 1976, maar bij het herlezen merk ik dat het nog bijzonder actueel is. Behalve misschien het laatste deel, waar de gedachte blijven steken op de oogst van kennis uit die tijd die veranderingen propageren, zoals de Marxistische ideeën. Tegenwoordig zie je wel initiatieven als Slow Food en Slow Management of T