Posts

Posts uit september, 2018 tonen

Tegen Stoicisme (Julien Offray de la Mettrie)

Afbeelding
Nog een tegen-boek , iets dat niet veelvuldig voorkomt: een specifieke aanval op een stelling van iemand anders, of van iets anders. In het voorgaande - Tegen Empathie - was het wat algemener, tegen Seneca, gaat gericht in op de filosofie van Seneca in het bijzonder paradeert tegen het stoïcisme in het algemeen. Het boek dat ik las is niet het hiernaast afgebeelde the Hedonist Alternative , op Amazon te vinden, als ook op Goodreads, waar het boek anti-Seneca in opgenomen is. Beide sites is er nog geen reviews opgenomen. Dat is typisch. Het werkje anti-Seneca vond ik in "het gevecht om geluk," Seneca versus la Mettrie, uit een reeks boeken over het hetzelfde onderwerp (het gevecht om geluk) van uitgever errata Naturae war steeds twee opponenten het woord voeren. In de tekst van Seneca komt natuurlijk het stoïcisme aan bod en daarin vond ik weinig nieuws, behalve dan de mythische aanklacht tegen de Romeinse filosoof omtrent zijn vermogende positie. Hij schrijft daarover: he

Tegen Empathie

Afbeelding
Tegen Empathie , is een stellingname die ervan uit gaat dat de mens een emotioneel wezen is, maar tevens of bovenal, een rationeel menselijk. En juist die ratio moet toch wel overheersen als het gaat om het nemen van beslissingen. Hoe kan empathie fout doen? Door de schijnwerpers te zetten op bepaalde mensen in het hier en nu. Met drie argumenten ontleedt de schrijver zijn onderwerp: onze morele beslissingen en acties (op basis van Empathie), de wereld is meestal slechter af en we kunnen veel beter. Er is dus een alternatief, en die wordt zichtbaar in de ondertitel: the case for rational compassion . Empathie is de kunde om de gevoelens of de situatie die iemand ondergaat te begrijpen of the delen. De schrijver, een professor psychologie van Yale Paul Bloom, kwam op het idee om over empathie een boek te schrijven door de slachting op de Sandy Hook Elementary school in Newtown waar de moordenaar eerst zijn moeder vermoordde en vervolgens nog eens twintig leerlingen. Hij lette bij

De moed om niet in de smaak te vallen

Afbeelding
The courage to be disliked , is een compacte titel voor een bijzonder boek; namelijk de filosofie van twee Japanse schrijvers, over een Europese filosoof (die eigenlijk een psycholoog is). Subtitel: the Japanese Phenomenon that shows you how to change your life and achieve real happiness . Het is een boek uit 2013, maar de vertaling (EN) is uit 2017. In een soort van Socratische dialoog gaat het verhaal aan de hand van een filosoof en zijn leerling in gesprek over de essentie van het leven volgens het teleologische denken, dat diametraal tegenover het in onze cultuur ingeburgerde etiologisch "Freudiaans" denken. In deze laatste gaat het om oorzaak en gevolg, in de filosofie van Alfred Adler gaat het om purpose-gericht handelen. Volgens Adler bestaat er niet zo iets van een trauma - waar het openingsgesprek over gaat - om de "eenvoudige" reden dat determinisme zou veronderstellen, hetgeen niet kan. Natuurlijk hebben gebeurtenissen uit het verleden invloed op het he

De hedendaagse Stoïcijn

Afbeelding
Twee boeken hebben een zelfde doel: de lezer inzicht geven van de wereld van het stoïcisme. How to be a stoic (2017) , van Massimo Pigliucci is het eerste en heeft als ondertitel, Using ancient philisophy to live a modern life . Die subtitel verklaart m.i. de relatie die dit en soortgelijke boeken hebben met de tijdgeest. Aan de ene kant is er de vraag naar filosofie die tijdloos is. Elk tijdperk heeft zijn filosofen en evangelisten van een bepaalde stroming. Daarnaast speelt in het huidige tijdperk het omgaan met verlies meer dan in andere tijdperken omdat de wereld zo in beweging is. Alles verandert en oude structuren en oude zekerheden verdwijnen. Juist hierdoor is stoïcisme aan effectief "middel" voor deze tijd. De schrijver legt zelf in de inleiding uit hoe je stoïcisme kan positioneren en wat hemzelf tot deze stroming heeft gebracht. Daarin vergelijkt hij religies, met filosofische denkrichtingen zoals het nihilisme, existentialisme als ook het gevecht tussen beide, re

De oorsprong van creativiteit

Afbeelding
Dit is een plastische vertaling van the origins of creativity , een boek van wetenschapper Edward Wilson. Toevallig, een naam, Wilson, bij een van de referenties in het boek eenzaamheid . En zo toevallig is dat misschien niet want eenzaamheid gaat ook over de mens in relatie met de natuur. De schrijver hier verkondigt het verlangen om de wetenschapsgebieden, exacte wetenschappen zoals biologie en natuurkunde samen te voegen met mens- of gedragswetenschappen. Hij spreekt zich daarbij direct tegen deze zelfde natuur van de evolutie die juist gezorgd heeft om levende wezens te laten overleven, namelijk door zich aan te passen en zich te specialiseren. Die grote ambitie maakt het boek wat zwaar op de hand, maar los daarvan geeft het aardige inzichten, omdat de kern van de kennis van Wilson ligt bij de biologie. "Biologie verplicht," denk ik dan direct bij het lezen van dit werk, want zijn stelling is dat de menswetenschappen en het mensbeeld veel te danken hebben aan de biolog

La La Land

Afbeelding
La La Land als film zou je een bestseller kunnen noemen in vergelijking met een boek. De film is knap geconstrueerd en dat is te zien aan het begin: de openingsscène laat een file zien. Eenvoudiger kan het niet, en meer symbolisch waarschijnlijk ook niet, want wat valt nu van een file te denken in een film? Dat zie je bijna nooit, maar deze file is functioneel en komt bij het einde van de film terug. De twee hoofdrolspelers zitten in deze verkeersopstopping en ook hier is de constructie doelgericht: een man en een vrouw staan achter elkaar, hij toetert want hij heeft haast en rijdt haar voorbij, nadat ze elkaar even boos aankijken. Je weet dan (achteraf) dat hij later in de film een keer ingehaald gaat worden door deze vrouw. De eerste zullen de laatsten zijn? De file als metafoor voor de gewone man, en dat je een shortcut of andere weg moet vinden om de massa te ontlopen. Of gender nu zo'n grote rol speelt, dat weet ik niet. Het is maar een eenvoudige film, met toch alle ambities

Mijn buurman is CEO

Afbeelding
De titel verraadt al een beetje wat er anders is aan dit boek: het statige " CEO" gaat samen met het gewone "buurman." De essentie is dan ook: de CEO is maar een gewone man (m/v). Wat ook anders is dat het boek een resultaat is van een soort econometrische studie. De auteurs, Elena Botelho en Kim Powell hebben aan de hand van eigen (ghSmart-project ) research onderzocht (van 2600 ceo´s) wat nu een goede CEO maakt, in tegenstelling tot de meer visionaire aanpak die de CEO (of meestal "leider") tot een goede professional labelt. Dit boek heeft als strikte focus de gewone CEO ook al passeren de meer leiders-achtige CEO's zoals Elon Musk wel de revu. Vaak denkt men dat CEOs speciaal of anders zijn dan de gewone medewerker, maar dat is niet zo (sluit niet aan bij het onderzoeksresultaat). Of dat ze van rijke ouders afkomstig zijn dan wel bijzonder intelligent moeten zijn. Dat is dus niet zo, niet per sé. De meeste CEO zijn gewone mensen die speciale le

Macht en offer (Tien jaar na de crisis)

Afbeelding
 Poder en Sacrificio , te vertalen als Macht en Offer, opoffering beter gezegd, is een boek van twee sociologen (Luis Enrique Alonso en Carlos Fernández Rodriguez) geschreven als reactie op de financiële crisis. Het is duidelijk een boek voor een academisch publiek want het staat vol met (vaak wetenschappelijke) referenties en heeft een licht academisch jargon (veel boeken van uitgever Wiley). Dit is typisch een boek dat je in Nederland niet snel tegen zal komen (onder andere door de vele franstalige referenties en schrijvers als Foucault en Marcuse) en daarom is het extra interessant. Nederlanders wagen zich minder aan een stellingname tegen het kapitalisme. Die duidelijk partijdigheid is terug te vinden in het boek wanneer bepaalde schrijvers en denkers ter sprake komen. Een voorbeeld is de tegenstander van het liberale denken John Kenneth Galbraith aan wie de schrijvers vele malen refereren en over zijn zoon James schrijven deze, "de zeer gekwalificeerde econoom"... Die t

Geen excuses meer!

Afbeelding
No excuses, is een boek van Brian Tracey. Goed beschouwd geeft dit boek een andere visie op succes en hoe je dit bereikt. Het verschil met veel andere visies is meen ik dat discipline hier centraal staat, tegenover andere visies waar motivatie een centrale rol speelt.   Het boek gaat aan de hand van 21 hoofdstukken in op drie gebieden, van persoonlijk succes, carriere tot algemeen geluk. Discipline betekent volgens de auteur, leven in het Nu. Veel mensen stellen hun acties uit, en Tracey heeft daar een symbool voor gevonden, Someday Isle. Het land van ooit, bestaat uit de gedachte (in het Engels),  Someday I will... do this, of do that. Maar het ontbreekt deze mensen aan concrete actie.  Hij ondersteunt zijn theorie met een typische Amerikaanse "seven step" methode, waarin je dit patroon van uitstellen en excuses vinden doorbreekt. het stellen van een doel is daarbij essentieel. Dat begint met het bepalen van wat je precies wilt. Hoe specifieker je dit stelt hoe bete