Kerviel versus Madoff

'Zondebok' gokte met miljarden bij bank Jerome Kerviel, de man die speculeerde met miljarden euro's bij de Franse bank Société Générale, hangt een straf van vijf jaar boven het hoofd in een proces dat dinsdag in Parijs begint. Zijn voormalige werkgever maakte in januari 2008 bekend dat Kerviel op eigen houtje gegokt had met ongeveer 50 miljard euro. De bank zou daardoor voor 4,9 miljard euro zijn opgelicht. De nu 33-jarige Kerviel daarentegen heeft een heel andere lezing. Hij heeft de topadvocaat Olivier Metzner in de arm genomen en die heeft al aangekondigd dat hij kan bewijzen dat de superieuren van Kerviel wisten waar die mee bezig was. Kerviel ziet zichzelf als zondebok. Handelaren die voor de bank miljardenwinsten binnenhaalden, zouden de omvang van hun transacties hebben verhuld en hun bazen zouden een oogje hebben dichtgeknepen, zolang als de winsten binnenstroomden. De advocaat van de bank, Jean Veil, schildert Kerviel af als een onbetrouwbaar sujet, dat de bank voor de gek gehouden heeft. Kerviel op zijn beurt beschuldigt de bank ervan dat die willens en wetens een dolgedraaid systeem in stand hield, waarbij gegokt werd met miljarden. Het proces wordt met grote belangstelling gevolgd. Centraal staat de vraag of het bij het nemen van onverantwoorde risico's door Frankrijks derde bank ging om een incident of om een dagelijkse gang van zaken. Als Kerviel schuldig wordt bevonden, kan hij een flinke schadeclaim verwachten, niet alleen wegens het verlies op de transacties, maar ook wegens de deuk die het imago van de bank heeft opgelopen. 

Het cultuurelement in de discussie zit in die mogelijke dagelijkse gang van zaken. Maar dat zal moeilijk aan te tonen zijn. Cultuur is ongrijpbaar in negatieve context zoals hier en in positieve context is het geen cultuur, maar heet het "goed management." Interessant in deze zaak is ook de productiviteit van Kerviel verschilt van die van Madoff. Deze laatste was vooral productief in het verkopen van lucht, terwijl Kerviel primair handelaar was. Het cultuurelement bij Madoff was dat greed zorgde voor onoplettendheid bij de kopers in de markt. Bij Kerviel was het individuele hebzucht, waar ruimte voor werd gegeven binnen de organisatie. Ook een bedrijf als Citi gaf sommige handelaren en fundpartners alle ruimte - ten koste van de veiligheid en risico's, maar wilden in geval van mislukking niets weten over feitelijke banden. Dat Soc. Gen. ruimte heeft gegeven voor dit soort praktijken staat buiten kijf, maar dat zal moeilijk te bewijzen zijn.

--

Madoff-symbool-van-het-kwaad

-- nov 2023. In 2010 schrijft Kerviel zelf zijn boek (de rechten worden gebruikt voor...) Engrenage:

"Dit boek doorbreekt de stilte waaraan ik mezelf ruim twee jaar heb onderworpen; twee jaar waarin mijn naam door te veel journalisten, bankiers, politici en advocaten door het slijk werd gesleept. Vandaag geloof ik dat het tijd is om de waarheid vast te stellen. Nu een beslissende beproeving voor mijn toekomst, maar ook voor het banksysteem, nadert, denk ik terug aan de gebeurtenissen die tot mijn ondergang hebben geleid, zoals ik ze heb ervaren. Ik volg het pad dat mij van een eenvoudige werknemer in een handelaar heeft getransformeerd. Ik vertel in detail het ongelooflijke jaar 2007, toen ik anderhalf miljard verdiende bij Société Générale voordat de situatie in de eerste dagen van 2008 omdraaide. Ik beschrijf van binnenuit de realiteit van de handelskamers en de wereld van handelaren, en de cynisme van een systeem dat misbruik maakt van degenen die ervoor werken, ook al betekent dit dat ze moeten worden losgelaten in geval van mislukking. Toen ik in augustus 2000 de beroemde La Défense-toren betrad, had ik geen idee dat ik, verre van door de poorten van het paradijs te gaan, de hel binnenging. Omdat ik niet vermoedde dat door het overschrijden van de drempel van het kantoor van de onderzoeksrechters de waarheid niet aan het licht zou komen. Ik hoop dat dit boek de publieke opinie over de realiteit van bankpraktijken zal uitdagen. Dat ze de getuigenis ontdekt van een man die zijn fouten erkent, maar weigert te betalen voor een gek geworden financieel systeem."