Canon van de Nederlandse natuur
Via de radio, NPO1 vroege vogels hoorde ik over dit boek en dat het een succes is geworden waar de hele media aandacht aan gegeven heeft. Een blogger (Adri de Groot) van de vogeldagboeken schrijft over de Canon, o.a.:
"50 karakteristieke soorten planten en dieren
Niet omdat ik Dick persoonlijk ken – dat wil ik graag vooraf gezegd hebben – maar zijn Canon van de Nederlandse Natuur is een meesterwerk. Ik weet dat het boek onder grote tijdsdruk is samengesteld, maar dat doet niets af aan de kwaliteit. De Canon ligt vanaf zaterdag in de boekwinkels. Van de uitgever had ik al weken geleden de proefdruk gekregen zodat ik deze pennenvrucht in alle rust kon lezen en beoordelen.
Een canon geeft een overzicht van belangrijke verschijnselen, van personen, kunstwerken, geschiedenis enz. Bekend is de Canon van Nederland met vijftig markante onderwerpen uit onze geschiedenis. Het ’toverwoord’ bij canons is vijftig.
Ook de Canon van de Nederlandse Natuur bevat vijftig thema’s. De auteur moet nachten geworsteld hebben met de keuze. Slechts vijftig? Uiteindelijk selecteerde De Vos soorten uit verschillende categorieën die sinds de laatste ijstijd binnen Nederland voorkomen. En de rest puzzelde hij bij elkaar met o.a. species die karakteristiek zijn voor ons landschap (knotwilg), hun rol in de geschiedenis (paling, haring), en – o ijdelheid der ijdelheden – de vos vanwege zijn familienaam en literaire faam (Reynaert de Vos).
Hoe weloverwogen ook, zo erkent De Vos zelf, alle keuzes zijn arbitrair. Desondanks is hij er knap in geslaagd om een dwarsdoorsnede van onze leefomgeving te presenteren met vijftig typerende soorten planten en dieren, bodem en landschap, water en weer, geuren en geluiden. De beperking tot vijftig betekent bij voorbaat dat er een levendige discussie zal ontstaan over welke onderwerpen beter niet genoemd hadden kunnen worden en welke juist wel opgenomen hadden moeten worden.
Het fraaie nog maar enkele eeuwen geleden uit Zuid-Europa geïmporteerde sneeuwklokje wordt wel beschreven en niet het ‘saaie’ riet, dat ons landschap sinds de prehistorie bedekt (heeft) en vele toepassingen kent, bijvoorbeeld als dakbedekking en voor muziekinstrumenten. De tot de verbeelding sprekende wolf wel, om mee te dansen op de golven van de actualiteit? De nietige veldmuis niet, die sinds mensenheugenis vrijwel elke cm grond van ons land gezien heeft en mensen tot wanhoop dreef. De schrijver koos voor de zeldzaam voorkomende noordse woelmuis. Zo zijn alle keuzes voor discussie vatbaar. Vijftig voor de Nederlanden gezichtsbepalende soorten uit heden en verleden is ook wel weinig.
Bij vrijwel alle van zijn vijftig thema’s duikt De Vos de diepte in en geeft hij informatie die regelmatig verrassende inzichten oplevert. Uiteraard heeft hij zich laten adviseren door deskundigen. Ik wist bijvoorbeeld niet dat de zoete geur van regen na een zomerse bui, die ik toch al driekwart eeuw (her)ken, een naam had: petrichor. In stad en bos geurt regen trouwens anders. Kamelen ruiken water al op 75 kilometer!" (bron: https://www.vogeldagboek.nl/2023/10/26/canon-van-de-nederlandse-natuur/)
Een resensie:
"Canon van de Nederlandse natuur’ is echt een knap staaltje werk! Dit mooie, moderne hardcover boek is niet zomaar een boek, het is een waardevol document over de natuur van Nederland van 3 miljard jaar gleden tot en met 2022.
Ode aan de natuur
Dit boek leert je zoveel interessante dingen! Het gaat niet alleen over de dingen die je kunt zien, maar ook over geluiden, geuren, en zelfs het weer. Wist je dat de geur die in de lucht hangt, na een zomerse bui een officiële naam heeft? Deze heet: petrichor. En de geur van aarde Geosmine heet. Deze term is afgeleid van twee oude Griekse woorden aarde (= geo) en geur (= osmé).
Experts!
‘Canon van de Nederlandse natuur’ is een ideaal boek voor natuurliefhebbers. Het is samengesteld met deskundig advies van een team, onder leiding van Prof. dr. Barbara Gravendeel, dr. Michiel Hooykaas, Elze Polman MSc en Prof. dr. Menno Schilthuizen. Het voorwoord, geschreven door Prof. Frits van Oostrom, biedt een waardevolle introductie. Hij legt uit waarom het boek de ‘Canon van de Nederlandse natuur’ als titel heeft en enthousiasmeert de lezer om alle hoofdstukken te lezen en ervan te genieten. Voorts wijst hij de mens ook op de verantwoordelijkheid die we hebben ten opzichte van het beschermen van de natuur.
Dick de Vos, de schrijver, maakt van dit op feiten gebaseerde boek, een verzameling van vooral leuke verhalen. Hij houdt zoveel van de natuur dat het gewoon van de bladzijden afspat. Hij vertelt verhalen alsof je naast hem staat terwijl hij je alles uitlegt over de natuur en de dieren.
...
Dick de Vos is een gepassioneerde natuurgids en journalist. Hij deelt zijn kennis met veel enthousiasme via lezingen, cursussen en excursies. Zijn eerdere boeken, waaronder ‘Wat zingt daar?’ en ‘Ode aan de nachtegaal’, werden erkend met nominaties voor de Jan Wolkers Prijs in 2020 en 2021. Met een achtergrond in literatuurwetenschappen, brengt Dick de Vos zijn liefde voor de natuur levendig tot uiting in zijn boeken.
Het is niet alleen een boek om te lezen, het is een boek om te koesteren. En als je er eenmaal in begint te bladeren, wil je niet meer stoppen. Het is alsof je een hele nieuwe kant van Nederland ontdekt. Vooral de indeling naar tijden vond ik erg verrassend. Het laatste hoofdstuk las ik natuurlijk al iets eerder dan de rest. Waar zou 2022 over gaan? De zandhagedis! Je weet wel, dat diertje dat de strijd met Max Verstappen verloor… Het circuit van Zandvoort werd uitgebreid ondanks dat dit Natuurbeschermers er alles aan deden om dit te voorkomen vanwege deze beschermde zeldzame zandhagedis.
De andere 50 hoofdstukken zijn minder controversieel. Vele dieren komen voorbij zoals De Noorse woelmuis (9000 v. Chr.), Het konijn (1297) de rotgans (1597) en de Vondelparksluipwesp (2019). In ieder hoofdstuk een stukje geschiedenis, wetenswaardigheden, cultuur en prachtige foto’s.
Tot slot eindigt het boek met vele pagina’s met verantwoording, bronnen die zijn gebruikt voor dit boek en noten. (bron: https://boekrecensiesblog.nl/canon-van-de-nederlandse-natuur/)
https://canonvandenederlandsenatuur.nl/wp-content/uploads/2023/10/Inkijkexemplaar-Canon-van-de-Nederlandse-natuur_website.pdf
Reacties