Irrationeel

 Irrationeel en irrationaliteit is op vele plekken (topos) te vinden. Niet in de laatste plaats bij investeerders op de beurs. Bekend is rational exuberance, de quote van Alan Greenspan. Robert Shiller schreef er een boek over met dezelfde titel. Markten overdrijven en het fenomeen van fear & greed leidt tot irrationeel gedrag.

In dit blog gebruikte ik eerder de term irrationeel, maar ik vraag me nu af of dat altijd conform de officiele terminologie ging.

EEN. The Laws of Human Nature van Robert Green, stelt in zijn eerste wet, (1 Master Your Emotional Self), The Law of Irrationality (The Inner Athena, Keys to Human Nature, Step One: Recognize the Biases, Step Two: Beware the Inflaming Factors, Step Three: Strategies Toward Bringing Out the Rational Self)

TWEE. Gedragseconomie. Predictably Irrational: the hidden forces that shape our decisions (Dan Ariely, 2008)  

Waarom houden onze hoofdpijnen aan na het nemen van een aspirine van een cent, maar verdwijnen ze als we een aspirine van 50 cent nemen? Waarom vermindert het herinneren van de Tien Geboden onze neiging om te liegen, zelfs als we onmogelijk gepakt kunnen worden? Waarom geven we uit aan een uitgebreide maaltijd, maar snijden we kortingsbonnen om 25 cent te besparen op een blik soep? Waarom gaan we terug voor een tweede portie bij het onbeperkte buffet, zelfs als onze magen al vol zijn? En hoe zijn we ooit begonnen met het uitgeven van $ 4,15 aan een kop koffie terwijl we nog maar een paar jaar geleden minder dan een dollar betaalden? Als het gaat om het nemen van beslissingen in ons leven, denken we dat we de controle hebben. We denken dat we slimme, rationele keuzes maken. Maar zijn wij dat? In een reeks verhelderende, vaak verrassende experimenten weerlegt MIT-gedragseconoom Dan Ariely de algemene aanname dat we ons fundamenteel rationeel gedragen. Door alledaagse ervaringen te combineren met baanbrekend onderzoek, legt Ariely uit hoe verwachtingen, emoties, sociale normen en andere onzichtbare, schijnbaar onlogische krachten ons redeneervermogen vertekenen. We maken niet alleen elke dag verbazingwekkend eenvoudige fouten, maar we maken ook dezelfde soorten fouten, ontdekt Ariely. We betalen consequent te veel, onderschatten en stellen uit. We begrijpen niet de diepgaande effecten van onze emoties op wat we willen, en we overwaarderen wat we al bezitten. Toch is dit misleide gedrag niet willekeurig of zinloos. Ze zijn systematisch en voorspelbaar en maken ons voorspelbaar irrationeel. Van koffie drinken tot afvallen, van het kopen van een auto tot het kiezen van een romantische partner, Ariely legt uit hoe je deze systematische denkpatronen kunt doorbreken om betere beslissingen te nemen. Voorspelbaar Irrationeel zal de manier waarop we omgaan met de wereld veranderen - een kleine beslissing tegelijk. (PsycINFO-databaserecord (c) 2016 APA, alle rechten voorbehouden)

DRIE. Richard Tarnas. The passion of the Western Mind, en Psyche and cosmos. in dit laatste boek schrijf hij ..."over de collectieve irrationaliteit die typisch is van deze / recente tijd.

VIER. Illusies voor gevorderden, Boudry:  "Bijgeloof is een voorbeeld van het zien van valse verbanden, en dus (van) menselijke irrationaliteit."

VIJF. Human Action en irrationaliteit: 2023/05/human-action-irrationaliteit

ZES. Een bekende test van Solomon Asch, die bewijst dat mensen binnen groepen irrationele beslissingen kunnen nemen, puur omdat ze anderen volgen (en in de test opzettelijk liegen om te zien wat het effect is: men geloof het tegen beter weten in). 2018/06/eenzaamheid

--
2018/12/common-sense-investing (irrational exuberance)

-- 31 juli. Misschien wel het beste voorbeeld van irrationaliteit waar je het niet verwacht is die van de Duitse regering om haar kerncentrales te sluiten, met het oog op de toekomst! Mogelijk ingegeven door klimaatdrammers zoals Greta Thurnberg.


Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?