Belasting ontduiken ... is van alle tijden

Politici over de hele wereld zitten met de handen in 't haar. "Waar moeten we nog geld vandaan halen?" De vernieuwde aandacht voor de Tobin-tax op financiële transacties komt niet uit de lucht vallen. De gedachte is om hen die het systeem "vervuilen," daadwerkelijk te belasten. Dus de financiële sector moet betalen om zo een toekomstige crisis te kunnen bezweren met geld dat nu verdiend wordt.

Het grootste probleem met belasting echter is dat men het niet wil betalen. Belastingontduiking is niet alleen van "alle tijden" maar ook van "alle betrokkenen," zij het de eenvoudige burger, de miljonair of de corporatie. Een paar "feiten" zijn dat:
- General Electric in 2010 geen belasting betaalde ondanks de 14 miljard dollar winst,
- Barclays nauwelijks belasting betaalt in haar thuisland het Verenigd Koninkrijk,
- Rupert Murdoch tussen '88 en '99 daar ook geen belasting afdroeg (een paar voorbeeld uit The Week)
en allemaal om soortgelijk redenen van financiële constructies en met behulp van banken die geld wegsluizen naar belastingparadijzen dan wel andere oplossingen vinden om de overheid te slim af te zijn.

Ook de gewone persoon zal er alles aan doen om zo min mogelijk belasting te betalen, en zo "de mazen in de wet" op te zoeken en waar niet mogelijk de wet te overtreden.

De grootste reden van deze acties is puur kapitalisme in extremis: winstbejag leidt tot rivaliteit en de grootste rivaal van ondernemers en kapitaalkrachtige is de overheid met haar nivellerende praktijken. Het fundament van belasting betalen is een puur coöperatief concept en daarnaast ook nog abstact, want het doel is niet direct duidelijk.

Juist in deze crisistijden is belastingheffing nodig, en juist nu wordt er - als inherent aan onze cultuur - gelet om diegenen die belastingontduiken. Naar de Grieken wordt in dit kader continue gewezen, omdat de ambtenaren er niet alleen eerder met pensioen gaan, maar dat er "nauwelijks belasting wordt betaald." Dat is de enigszins jaloerse Nederlander - waar de overheid op dit vlak door de centrale belastingdienst goed geregeld is - een doorn in het oog.

Qua cultuur zijn dit belangrijke momenten. Cultuur en cultuurveranderingen. Want er komen in deze tijd een hoop ontwerpfouten aan het licht. Niet alleen Warren Buffet realiseert zich dat de wereld zo wel erg uit balans is gekomen. De rellen in Engeland en op Wall Street zijn mogelijk maar een begin van meer sociale onrust die terecht lijkt.

Wat betekent dit? Allereerst dat die Tobin-belasting er misschien komt, maar dat daarmee de fouten uit het kapitalistische systeem niet verdwijnen. Belastingontduiking zal blijven of toenemen. Dat is een aandachtspunt voor ons allen.

Managers (en leiders) hebben de menselijke neiging om vooral te letten op zaken die zichtbaar zijn. De tobin-tax is zo'n zichtbare maatregel. Belastingontduiking is veel minder transparant en is hardnekkiger en zal dus blijven. Tenzij er een echte cultuurverandering komt in de (financiële) wereld. Meestal loopt het niet zo'n vaart. Ook de crisis zal gaan wennen. Echte veranderingen zijn zeldzaam.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?