Zeven jaar uit het leven van... Andrew Wiles


 Zeven jaar lang heeft Wiles in isolement gewerkt aan dit bewijs en in 1993 presenteerde hij het resultaat voor een zaal vol wiskundigen aan het Isaac Newton-instituut in Cambridge. Bij controle onder regie van het wiskundig tijdschrift Inventiones Mathematicae bleek in de bewijsvoering echter een fout te zitten.

De documentaire (https://topdocumentaryfilms.com/fermats-last-theorem/) gaat vooral in op de wiskundige kant, maar toch komen er ook wel wat biografische details boven. De werkkamer is een bureau met stapels papieren.

Wat onbelicht blijft en onduidelijk is, hoe de professor zich zo lang kon terugtrekken. Want zo begint het verhaal dus. 

Wiles is als jochie al geobsedeerd door wiskunde. Het is een Childhood Dream... Dan na een grote sprong weten we dat hij wiskunde doceert aan Princeton. Daar is hij een van de enthousiasten over de laatste stelling van Fermat en volgt de ontwikkelingen van het bewijs, dat steeds uitblijft. Totdat twee Japanners Taniyama (Die later zelfmoord pleegt, ...) en Shimura een andere belangrijke "conjecture" poneren. Namelijk dat elleptic curves allemaal modular functions (zouden) zijn.

In 1985 komt er een nieuwe ontdekking in de vorm van de epsilon-conjecture door Frey en het is rond dit moment dat Wiles wakker begint te worden [mijn interpretatie]. Want nu hoeft hij enkel de stelling van de Japanners te bewijzen om zo de stelling van Fermat te bewijzen.

Wiles legt als zijn werk neer, trouwt en zijn vrouw weet niet beter dan dat hij werkt aan deze stelling van Fermat. Hij is niet (meer) bang voor competitie en begint met het zoeken naar patronen. De eerste twee jaren van zijn opsluiting echter besteedt hij enkel aan het inleven (inmerse) in de wereld van Fermat.

Dan komt hij op de Galois-representations en langzaam aan richting het eind van de zeven jaar komt het bewijs in zicht. hij heeft dan twee collega's nodig om zijn ideeën te toetsen. Mensen die hij kan vertrouwen. Nick Katz is de eerste, een expert die hem met een bepaald gebied kan helpen in de wiskunde. En op dat moment begint hij lectures te geven over delen van de stelling zonder te laten doorschemeren dat hij het bewijs heeft gevonden.

Later komt de tweede vertrouweling erbij (Peter...). en verderop in de tijd onthult hij zijn bewijs. Zeven jaar later dus. Het is vooral een persoonlijk gevecht geweest vertelt hij in de docu.

Maar wat blijkt. Er zit een fout in het bewijs. Hij voelt dat hij gefaald heeft. Maar in plaats van het op te geven, gaat hij zoeken waar de fout zit.

En dan komt het, most important moment in my working life. Beautiful, simple and elegant. [dat is wiskunde op het scherpst van de snede]. This is more rewarding than anything else.

Anderen: je komt niet altijd "the proof of the century tegen." En dan dimt het verhaal langzaam uit. Niet zonder erbij te zeggen uit monde van Wiles dat dit niet mogelijk was geweest op een eerder moment in de geschiedenis. De ontwikkeling van de wiskunde heeft ertoe bijgedragen dat de laatste stelling van Fermat bewezen kon worden...

.... toch is dit niet het hele verhaal...

--

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?