Hoe tijdloos is het begrip Antifragiel?

Ook al lees je de reviews op Amazon, of Goodreads en de diverse Youtube documentaires of presentaties over Nicholas Taleb en zijn boeken en dan vooral over Antifragile (Bing 261.000 resultaten, Google 415.000) het is niet hetzelfde als het boek zelf helemaal lezen.

Zo begon ik enige tijd geleden met "Fooled by randomness," daarna las ik in de vakantie Antifragile en begin ik nu (pas) aan the black swan.

Wow er ging toch wel een wereld voor me open. Fooled by randomness bijvoorbeeld, gaat over de rol van toeval bij gebeurtenissen. Puur toeval dat iemand promotie maakt?, bijvoorbeeld of was het puur op basis van zijn eigen inbreng? Daar geeft het boek wel uitleg over. En over diverse andere situaties waar toeval een rol speelt.

De menselijke geest is slecht in het verwerken van statistische processen. En dat komt omdat statistiek het ultieme vak is waar emotie geen rol speelt, en de mens continue gestuurd wordt door emoties.
Het is ook zo dat dezelfde statistiek verkeerd gebruikt wordt om beslissingen te nemen. Die rationeel lijken. 

Wie de achtergrond van de schrijver kent - optietrader -  begrijpt waarom hij die boeken schrijft. Maar Antifragiel is een boek dat economie en filosofie lijkt te ontstijgen. na het lezen komt de vraag in me op: hoe tijdloos is nu dit begrip Antifragiel? Een vraag die alleen de (de loop van de) geschiedenis zal kunnen beantwoorden.

Een andere vraag. Waarom is Taleb zo boos*? De boosheid druipt van het boek af. Iemand die zoveel bereikt heeft? Waarom moet hij de econoom en Nobelprijswinnaar Stiglitz persoonlijk aanvallen, met o.a. het Joseph Stiglitz syndroom? Waarom verdeelt hij de wereld in goed en kwaad, zwart en wit? Dat doet me denken aan...

Taleb schrijft ergens in het boek dat hij zeker geen aanhanger is van alternatieve geneeskunde ook al vindt hij dat er weinig goed is aan de huidige geneeskunde. Hij is en blijft een mainstream-denker ook al valt hij professoren en intellectuelen aan op hun fragiliteit: hij vindt dat ze hun eigen medicijn zouden moeten slikken, hetgeen ze niet of te weinig doen. In het laatste boek van Antifragiel schrijft hij over de ethische consequentie van skin in the game, waar zijn nieuwe boek uitgebreider over gaat. Het betreft het dilemma van ethiek, dat iedereen die het werk van Taleb kent begrijpt, namelijk dat oplossingen van fragilisten - iedereen die niet robuust of antifragiel is - meer schade opleveren dan dat ze aan problemen aandragen. En dan is er het legio aan antifragilististen die m.i. zeker niet zo ethiek vooruitstrevend zijn dat ze de maatschappij verbeteren. Want ondernemers die dus - volgens zijn eerste boek van fooled by randomness - het geluk hebben gehad om tot de elite te behoren zijn nu opeens antibreekbaar. Puur omdat ze "geluk" hebben gehad?

Ook al vind ik het boek bijzonder interessant, kan ik niet ontkomen aan het gevoel dat er iets mis is met het boek. En wat er mis is is dat het concept uit de wereld van finance en trading gebruikt wordt in de alledaagse wereld van alle uithoeken in onze maatschappij, van wetenschap tot vrije tijd. niet alles is risico, en niet alles is te herleiden tot een agency-probleem.

Kritiek op zijn boek vind Taleb niet erg, "dat is juist goed en zorgt voor meer verkopen." Maar wat nu wanneer blijkt dat na jaren het begrip - dat nooit in de woordenboeken is voorgekomen - net zo makkelijk weer verdwijnt? Wat als antifragiliteit nu gewoon een hype is omdat we in de nasleep van de crisis zitten, of zelfs in het oog van de storm of in een nieuwe crisis terechtkomen? Is het niet een puur hedendaags probleem waar hij over schrijft. Er zijn in zijn wereld twee grote crises geweest die van 1929 en die van 2008. Maar daartussen hebben ook twee wereldoorlogen plaatsgevonden waarover de schrijver niks rept. Mensen die hebben geleefd tussen 1945 en 2005 hebben nauwelijks een crisis (op wereldniveau) meegemaakt. Natuurlijk is er DAN met de komst van de crisis van 2008 wel wat gebeurt. This time it is different. Maar inmiddels heeft iedereen die zwarte zwaan al wel meegemaakt.
Dus 7 miljard mensen weten van het bestaan van de zwarte zwaan. Dat was voor 2007 wel anders.

Dat is waarom ik denk dat het boek Antifragiliteit - nog wel even belangrijk blijft, maar langzaam zal uitdempen zoals bij de naschokken van een aardbeving. Over een paar jaar hoor je er niemand meer over. Dat is mijn verwachting.
Taleb heeft daarmee wel de eer om een begrip te introduceren vlak voor, tijdens en na een grote crisis waar menig een wat aan heeft. Het (boek) vervangt in mijn visie miljoenen zelfhulpboeken en maakt ze misschien overbodig. Totdat we het weer vergeten zijn. 

Niet alleen Stiglitz moet het ontgelden, ook de journalist / businessschrijver Thomas Friedman*. Nu ben ik geen fan van deze, maar de man wordt letterlijk voor gek gezet. Omdat hij een voorstander was van de globalisering. Ok, dat (globalisering en outsourcing) was misschien fout, maar moet ik dan Taleb geloven dat Trump nu de fouten van dit systeem gaat herstellen. Is Trump "onze" redder? Een van de  stellingen die het boek minder geloofwaardig maakt.

Ik denk dat hij de fout ingaat door zich te laten leiden door emoties. Hij vecht tegen de gevestigde orde omdat zij "niet hun eigen medicijnen slikken" en dus geen risico nemen hebben. Maar juist dat is het punt. Het hele begrip van neutraliteit laat hij onbesproken. Dat de wereld niet neutraal is en steeds door marketing - ook een target-groep dat het moet ontgelden - wordt geleid is puur een oplossing van het huidige kapitalistische systeem. Dat systeem waar hij rijk aan geworden is, met en door trading. Dat systeem heeft natuurlijk manco's net als elk ander willekeurig systeem. Af en toe zal het opnieuw fout gaan, dat weet iedereen, zonder precies het moment te kunnen aangeven. kapitalisme bestaat bij de gratie van het begrip risico. En dus hoe groter de winsten, hoe groter de risico's. Lijkt me logisch. Willen we dat niet, moeten we op zoek naar iets anders.

De huidige wereld vraagt veel zogenaamde antifragilisten, maar dat is maar tijdelijk denk ik. In no time, zijn we terug met business as usual. Of er moet echt iets veranderen. Maar de kans daarop wordt steeds kleiner.

* - In het boek de zwarte zwaan komt het thema globalisering ook aan bod, maar daar is Taleb niet consequent in zijn uiteenzetting. Allereerst in het begin van het boek prijst hij de Verenigde Staten omdat haar economie de globalisering heeft uitgevonden, en daar dus groot door is geworden. Aan het eind nuanceert hij dit wanneer hij Friedman en globalisering-aanhangers afvalt met de woorden: Dit verklaart ook waarom ik de huidige ideeën over globalisering (zoals die van de journalist Thomas Friedman) een stap te naïef en te gevaarlijk voor de samenleving vind... omdat kleine scheurtjes doorsijpelen naar het hele systeem. Met de verschijning van Antifragile (drie jaar later) veegt hij de nuancering van tafel en is Friedman dus niet meer te naïef maar een gevaarlijke gek geworden.

--
VS minder globaal dan gedacht, WP.
--
2012/02/in-het-krijt-staan.html

* - Boos of gewoon arrogant? Op twitter gaat Taleb  nog een stap verder met het kleineren van grootheden, zoals de recente feud tussen hem en historicus Mary Beard over de etniciteit binnen de Romeinse samenleving in Groot-Brittannië, zoals ik het begrepen heb zegt Taleb dat die er niet was, en Beard meent van wel. En zij gelijk krijgt.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?