Het verhaal van Rafa

"Rafa, mijn verhaal" zou de vertaling kunnen zijn van een in het Engels gepubliceerd boek van en over de Spaanse tennisspeler. Het is een commerciële biografie - alleen al door het feit dat Engels de voertaal is - die hij samen heeft geschreven met John Carlin (o.a. van De menselijke factor, Nelson Mandela). Geschreven in 2011, en recentelijk (opnieuw) vertaald naar het Spaans.

Het verhaal begint en media res met een partij op Wimbledon tegenover de dan nog wereldkampioen Federer. Negen hoofdstukken later eindigt het boek in een soortgelijk gevecht tegenover de dan nog niet nieuwe wereldkampioen Djokovic. Heel professioneel wordt het verhaal met flashbacks doorspekt om de leegtes op de vullen die eerder als vragen opgeroepen werden. Toch blijven er ook veel vragen over. In die zin is het geen echte biografie.
Aan het eind van ieder hoofdstuk staan korte beschouwingen van meestal andere betrokkenen in Nadals' tennisleven. Door vele abstracte of concrete vergelijkingen krijgt de lezer inzicht in de persoon Rafael en professional Nadal; de éne is meer zoals Clark Kent de persoon, nogal timide, terwijl de professional op het veld zich al die persoonlijke zorgen en onzekerheden van zich afwerpt en zich transformeert tot een echte superman. Een echte vechter. Maar waar die vechtlust nu precies vandaan komt wordt niet duidelijk.
Veel heeft hij te danken aan zijn familie - aan de clan - en vooral aan zijn oom (die altijd zijn trainer is geweest, via een detail leert het verhaal dat hij nooit geld heeft ontvangen maar gecompenseerd wordt door een aandeel in zijn vaders' zaak). Zijn vader is de andere belangrijke kracht achter Nadal, van wie hij de doortastendheid heeft geërfd. Maar vooral de harmonie in de familie Nadal heeft ervoor gezorgd dat hij zich met een perfecte emotionele voedingsbodem heeft kunnen ontwikkelen tot de sportman, de topsporter wie hij is geworden. (Des te opvallender is het wanneer die stabiele familie later minder stabiel blijkt te zijn dan de schrijvers aan het begin hebben doen laten geloven. Klopt die beschrijving dan nog wel, vraag ik me later af?) Naast de familie is het ook zijn fysiotherapeut - Kuifje - die veel lof krijgt.

Over cultuur: Nadal, weten velen die hem zien spelen of hebben zien spelen, is altijd gewoon gebleven en die eigenschap schijnt typisch van Mallorca afkomstig te zijn. Maar ook zijn ouders hebben hem zo opgevoed: doe maar gewoon. Wanneer hij in een luxe restaurant (ergens in een van de laatste hoofdstukken) met korte broek aankomt hoort hij van zijn moeder dat hij zich moet omkleden. Dat doet hij gehoorzaam zonder een moment te denken, "Ik ben Nadal, ik kom met mijn eigen dresscode." Niet dus. Opvallend en respectueus.
En over cultuur: de Nadal die nog echt trots is om Spanjaard te zijn. Over Mallorca lees ik dat Catalanen niet tot de groep buitenlanders worden gerekend, maar verder alle niet-Mallorcanen wel.

Het is ook het merk Nadal (dat niet verder uitgelegd wordt) maar dat natuurlijk wel moet verkopen. Want over de bijverdienste met alle reclames spreekt het boek geen woord. (zijlings komt Nike ter sprake, "ik zou heel lang moeten denken om naar een andere sponsor te gaan" maar niet alle andere reclameacties)
In de toevoeging de colibri lees ik een eigenschap over de vogel wiens eigenschap precies past bij de toptennisser. Later komt zijn persoonlijke verzorger met een andere metafoor die van Agatha Christie en haar verhaal over Poirot en de moordenaar op de Orient Express. Daar blijkt dat iedereen schuldig is, en de parallel ligt erin dat Nadals' succes niet te verklaren is uit één enkele eigenschap of factor. De samenhang als geheel, die holistische visie preekt Joan Forcades.
En Nadal luistert aandachtig, dat is denk ik wel een essentiële factor; hij is niet eigenwijs en weet dat hij alleen de top behaalt wanneer hij alle goede raad gebruikt voor zijn doel.
Summier komt de essentie van tennis ter sprake, dat het een eenmanssport is (naast de teammomenten in de Daviscup e.d.) Nadal moet dus wel een soort eenling zijn, al spreekt daar niemand over. Maar wanneer hij gaat golven met zijn vrienden balen deze ervan dat hij ook daar als een professional staat te spelen. Hij doet enkel mee om te winnen. Golf zou overigens zijn alternatief geweest zijn, wanneer hij fysiek door een voetblessure bijna had moeten stoppen.

In MCenV termen en dan specifiek over stijl en productiviteit bevat het boek de nodige elementen, maar bijzonder is het stijlverschil tussen Nadal en zijn voorganger Federer. De laatste als een perfect gentlemen en met een betere techniek, maar dan blijkt dat stijl - voor mijn eigen stokpaardje - nooit leidend is, maar volgend of complementair: het gemis aan techniek compenseert Nadal op andere manieren, waaronder zijn "mentaliteit" en de strikte zin: je moet bijzonder sterk van geest zijn wil je op dit topniveau opereren.

En,
Niet onbelangrijk is de vraag die wel aan de orde komt is, wat nu doorslaggevender is geweest voor zijn succes: talent (nature) of ontwikkeling (nurture)... lees zelf maar.

http://mcenv.blogspot.com/2012/02/fransen-jaloers-op-spaanse-sport.html

Nadal beste tenisser ooit volgens Agassi

Over (andere) biografieën:
http://mcenv.blogspot.com/2013/04/margaret-hilda-roberts-uit-grantham.html
http://mcenv.blogspot.com/2013/02/de-biografie-van-alfred-hitchcock.html
http://mcenv.blogspot.com/2013/11/de-familie-keynes-uit-cambridge.html
http://mcenv.blogspot.com/2011/03/de-biografie-en-de-biograaf.html
http://mcenv.blogspot.com/2010/09/de-biografie-van-een-journalist.html
http://mcenv.blogspot.com/2010/08/de-biografie-van-machiavelli.html

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?