Broederschap

Broederschap, een pleidooi voor verbondenheid. Een ode aan (solidariteit binnen) Europa, een werkje dat geschreven is door politicus Frans Timmermans, in 2015. De opbrengst komt ten goede aan vluchtelingenwerk.
... De 21-ste eeuw eindigt haar derde lustrum, en ... met een negatieve balans voor velen, met twijfel, zelftwijfel en onderling wantrouwen. ... de eeuw die begon met een terroristische aanval, en vijftien jaar later opnieuw opgeschrikt wordt in een stad die door Victor Hugo symbool staat voor
vrijheid (een recht), gelijkheid (een feit) en broederschap / of solidariteit (een plicht, die indien onvervuld vrijheid en gelijkheid tot een dode letter maakt).
 
In deze termen begint het essay. Timmermans vertelt over een perfecte storm "... nu ook nog een vluchtelingencrisis," en vraagt retorisch wat we kunnen doen? De oplossing draagt de eerder genoemde Victor Hugo aan: zoek de (onderlinge) verbondenheid van alle mensen in onze samenleving. Durf de stap te nemen om de verbondenheid niet als gevaar maar als kans te zien. Hij haalt in zijn schrijven vele schrijvers, denkers of kunstenaars aan, zoals Tourist Lemc die schrijft.. eigenaardig dat het zo gaat, ik kijk het aan vanaf mijn sofa.. «EN» ... de boter op mijn hoofd klop ik af via giro drie maal vijf.
...
"de vluchteling is in eerste plaats een mens." net als toen joodse vluchtelingen voor en tijdens de oorlog.... we raken iets kwijt. verlies.  We zoeken een zondebok ... blikvernauwing, we hebben kritiek op de zogenaamde elite." Er wordt iets van ons afgepakt...
"We moeten grenzen stellen." Over het fenomeen grens schrijft Regis Debray een lofzang over het bestaan van grenzen: de grens is waardevol omdat deze houvast biedt zonder iemand aan andere kant buiten te sluiten. Debray stelt grens tegen over grenzeloos. Maar Frans vind dat grenzeloosheid tot mateloos leidt en amoreel / immoreel  is.

Timmermans schrijft over de illusie van maakbaarheid, en draagt dan dialectisch het begrip breekbaarheid aan. We zijn ook (niet) breekbaar...
Over de verdragen in de EU en dat die tot Verdraagzaamheid leiden, want zonder die verdragen verdragen we elkaar blijkbaar niet.
Over tolerantie en solidariteit, en het Nederlandse onverschilligheid, wat te lang voor tolerantie is doorgegaan. En nu ontbreekt er solidariteit. Solidair zijn is geen altruĂŻsme, legt hij uit. AltruĂŻsme is iets geven, solidariteit is iets delen.*
Over Albert Camus, je moet proberen de wereld te begrijpen door met andermans ogen te kijken.

EĂ©n van de belangrijkste stellingen in het boek: er komt meer diversiteit in alle samenlevingen (die intern nog steeds cohesie nodig hebben)

Het verhaal eindigt met een symboliek waarin jong en oud de verbinding met elkaar aangaan. de 20ste-eeuw met de 21ste-eeuw hand in hand. "Het is deze verbinding van verleden en toekomst die ons kan bevrijden van de benauwde gevangenis die het heden kan zijn als je vergeten bent hoe het was, als je niet meer durft te dromen over hoe het kan zijn. Vertellen, verbinden, verheffen. Dát is broederschap."

In eerste instantie doet het verhaal me denken aan de brugfunctie die ook Cohen bezigde. Het is een aardig verhaal waar iedereen wel wat mee kan. Leuk om te lezen, zeker voor cultuurliefhebbers. Of puur als analysemateriaal. Dat vragen oproept.

Zoals de rolverdeling tussen de politicus (Timmermans) en de schrijver (Frans). Een politicus is in wezen altijd een opportunist. Dat moet hij wel zijn om de realiteit niet uit het oog te verliezen. Enkel de opportunity houdt deze scherp. Echter in dit verhaal is er totaal geen sprake van kans (van slagen). Het verhaal staat haaks op de politiek, want het huidige beeld is nu eenmaal van scheiden (ipv verbinden) en conflict ipv broederschap.

Dat is nu juist zo. En dat is op zich geen probleem. Er zijn tijden van welzijn en welvaart / prosperiteit en tijden van (intellectuele) armoede, zoals nu, waar de corruptie (#panamapapers) uitvergroot wordt juist omdat het zo contrasteert met de realiteit (via de media) waarin armoede en ellende domineren. Het gevoel regeert. Misschien dat daarom politici na-ijlen op de realiteit. Een politicus zal dan ook nooit voor verandering zorgen. Dat hebben we gezien aan Obama. (Geen enkel probleem van voor de kredietcrisis is opgelost, Amerika wordt gegijzeld door de FED, de (centrale) banken). Uitzonderingen die voor echte veranderingen kunnen zorgen, die verdwijnen vaak van het toneel, zoals Kennedy. Wilders is als politicus dan ook geen leider maar juist een volger.

Politici rennen altijd achter de feiten aan. De "angst" dat Trump president wordt lijkt me dan ook onterecht. Wie weet wat er in november en daarna weer op de politieke agenda komt?

--
Broederschap blijkt achteraf een ongelukkige titel, omdat het juist twee broers waren die in Parijs de terroristische actie uitvoerden.
--
*-solidariteit is in organisatorische termen vooral: de wil om mee te werken aan een gezamenlijk doel. En dat (gezamenlijke) doel ontbreekt. I.p.v. meewerken werken grote groepen elkaar nu tegen. Maar organisatorische cultuurprocessen verschillen sterk van maatschappelijke ontwikkelingen.
--
/2009/05/bestaat-er-zoiets-als-een-brugfunctie.html
/2012/02/verbindend-leiderschap-contradictio-in.html

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?