Geluk Overwinnen

Daar waar deel één van het boek de vraag bespreekt welke factoren nu het geluk in de weg staan, begint deel twee begint minder tijdloos met de vraag "of geluk nog wel bereikbaar is?" Daarin onderscheid hij de fysieke en mentale wereld. (deed me denken aan "ene" Fuld die besloot niet in de financiële sector te gaan werken, conform de traditie binnen de familie (Lehman Brothers)). In de niet fysieke wereld is het van belang dat iemand niet te hoge verwachtingen stelt, want geluk komt tot stand wanneer een doel door moeite en inzet behaald wordt. Iemand die - vergelijkbaar met de megalomane geest in deel I - te hoge verwachtingen heeft zal eerder teleurgesteld worden.

Qua cultuur meent Russell dat de exacte wetenschapper eerder geluk bereikt dat iemand met een artistieke achtergrond. Een schilder of dichter zal moeilijk kunnen verkroppen dat zijn werk niet begrepen wordt, terwijl de wetenschapper de maatschappij dient met vaak praktische oplossingen.
Verder baant de weg naar het geluk zich uit voor diegenen die een brede interesse weet op te wekken voor de wereld om zich heen en niet enkel met zichzelf bezig is.

Enthousiasme (joie de vivre, smaak of zoals letterlijk in het Engels: Zest) is hiervan een voorbeeld. Maar enthousiasme mag niet leiden tot gulzigheid. De eetlust van enthousiasme moet dus gezond zijn. Een ander bekend voorbeeld is "flow"; iemand die opgaat is zijn werk.
Genegenheid is een andere bron van geluk. Het gevoel van verliefdheid dat iedereen kent is ook weer een voorbeeld. Het ontbreken van dit gevoel zorgt dat ook het eerdere enthousiasme afkoelt. Ook hier doceert Russell ons dit element met mate en vooral authentiek toe te passen. op de loer ligt de onevenwichtigheid vooral in relaties waar de ene wel (genegenheid) geeft, maar de ander enkel neemt in et leven uit zijn of haar partner zuigt. Affectie zonder reciprociteit bloeit dood (mijn woorden).

Minder transparant is het element familie. Russell waarschuwt dat dit een onderwerp op zch is en de moderne lezer spiegelt al snel zijn eigen familieleven. In de moderne tijd zeggen we dat je je familie niet kan kiezen en vrienden wel. Maar wat de schrijver vooral bedoelt is dat een familie een bron van warmte en geluk kan zijn. Vaak is FAMILIE ook element dat geluk in de weg zit... Ook hier is de relatie belangrijk en is het een kunst om evenwichtigheid te bereiken. In de meeste relaties- zegt Russell ontbreekt dit evenwicht: op het werk is de baas wel gelukkig maar de werknemer niet, of de ouder wel (als het kind thuis moet blijven, maar het kind zelf dan juist weer niet).
Ook werk kan een bron van geluk zijn. Russell is een vooruitstrevende denker die gezien heeft dat vervelend werk weg-geautomatiseerd wordt. Maar vaak is dit ook niet het geval. Ook dit thema is moeilijk te vertalen naar de tegenwoordige tijd en heeft de houdbaarheidstermijn meestal overschreden.

Het cultuurelement is hier duidelijk aanwezig: we spiegelen ons aan anderen. En (b.v.) wanneer het slecht gaat zijn we blij (gelukkig) met een baan. Bepaald type werk kan het geluk tegenhouden. Russell gaat hier in op het voorbeeld van Michelangelo.
Werk ligt qua geluk dicht naast andersoortige interesses. Voor sommigen is hun werk hun leven, anderen werken om te leven.
Het laatste onderwerp is inspanning dat integraal door de tekst heen al aan de orde is gekomen. Zonder inspanning komt u niet aan uw geluk. Zo eenvoudig is het. Maar ook berusting is belangrijk. Ook hier komt het gevoel terug dat ook eerder ter sprake kwam: diegenen die bepaalde zaken niet kan laten rusten wordt niet gelukkig. Soms voelt men zich onmachtig dat kan leiden tot desillusie. We kunnen niet alles veranderen en diegene die dat begrijpt slaagt voor het geluksdiploma van Russell.

Zoals eerder gezegd is de context dat geluk maar deels van iemand eigen handelingen afhankelijk is. Door authentieke interesse in de mensen en personen om ons heen zal iemand zich deel voelen van de "levensrivier" en niet geisoleerd als een bal heen en weer geslingerd worden. Elk ongeluk is gebaseerd op een vorm van desintegratie, of het ontbreken van integratie. Deze afsluitende zin is zeker tijdloos...
Daaraan denken, vragen we ons als snel af wat er toch fout gegaan is en dan zal de gelukkig deelnemer aan de maatschappij zich al snel berusten in onmacht?

--
Why be happy when you could be normal? Jeanette Winterson.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?