Esperanto - omdat het kan

 Volgens mijn visie* op cultuur kan Esperanto nooit werken. 

Toch bestaat het, net zoals de crypto. Van de crypto zou je ook kunnen zeggen, dat het nooit kan werken. Het idee van beide initiatieven is dat het kunstmatig tot stand is gebracht.

Esperanto is een taal die bedacht is door linguïsten. Een soort van model dat economen maken van de economie maar dan op taalgebied.**

Informatici hebben een soortgelijk model gemaakt van de financiële wereld en laten munten daarin centraal staan. De crypto's.

De Esperanto/gemeenschap lijkt verdeeld te zijn door twee visies (de Slavische en Germaanse) op taalgebied (de ata-ita-crisis). Dat is op zich al vreemd, maar ook binnen de religies zijn er conflicten en dat hoeft geen basis te zijn voor de overleving van het fenomeen. hier lijkt de dat dus ook niet.

Bij Cryptos en blockchain zie je ook verschillende versies en visies.

Wikipedia heeft een eigen landencode (eo) voor Esperanto. Er zijn op dit moment (van schrijven) 320,450 artikelen en 352 professionals die Esperanto schrijven.

De lijst met bekende Esperanto-sprekers is niet lang, maar daar staat wel onze Willem Drees bij: Drees was an Esperantist and addressed the 1954 World Congress of Esperanto, which was held in Haarlem. De leidende figuur in Nederland van deze taal is Julia Isbrücker.

De lijst begint met algemene professionals, dan politici (ca. 13) dan een lange lijst met schrijvers, waaronder Jules Verne, Tolstoy en Tolkien! En als wetenschapper (ook een lijst) staat Lumiere op de lijst. George Soros staat ook op de lijst. Soros betekent "Will Soar" in deze taal.

Google heeft met haar Translate-app Esperanto toegevoegd, en dat geeft wel weer aan dat het serieus genomen wordt als taal. Onderstaande tekst is met Google-translate vertaald:

Veel verschillende bewegingen publiceerden rekruten in het Esperanto, ook politieke. Een daarvan is de Sokol-beweging, opgericht in 1862 in Bohemen. Meer dan een sportvereniging, meende het dat de staat van het lichaam en morele waarden een relatie hebben, en een sterk nationalistisch-Tsjechische impuls hadden. Door de contacten met de arbeidersbeweging noemden later verschillende arbeidersverenigingen hun kinder- of jeugdafdeling "haviken" (want dat betekent het woord sokol).

Dit soort materiaal is vooral bewaard gebleven in de betreffende "jaardoos" in BHH, die het komende jaar de anders niet te bestellen kleine dingen accepteert. (https://archive.ph/20120722134309/http://uea.org/dokumentoj/bhh/rm1947-1974.html#selection-195.0-203.153)

Esperanto heeft duidelijk een idealistische basis, en na de eerste wereldoorlog was er meer vraag naar idealen dan in onze huidige tijd:

Hier gebeurde het: broers propageren kunsttaal Esperanto in Den Burg. Willem Drees, minister-president in de jaren vijftig, viel op door zijn spreekwoordelijke soberheid en zijn sterke geheugen. Drees verstond ook de kunst van het stenograferen, een manier om met tekens en afkortingen zeer snel te schrijven, en beheerste het Esperanto, een kunsttaal ontworpen door een Poolse oogarts, Lejzer Zamenhof. Wie het Esperanto sprak, werd een esperantist genoemd, en Drees was een bekwaam en bevlogen esperantist. Hij was actief in de Federatie van arbeiders­esperantisten en sprak erover voor de VARA-microfoon. In 1934 vertelde hij de luisteraars over de waarde van het Esperanto als internationale hulptaal.

Willem Bouwman  25 mei 2019. Het Esperanto-monument aan de Kogerstraat in Den Burg, een initiatief van Gijs en Johan Duinker. Het Esperanto was populair in de jaren dertig. De katholieke senator Petrus de Jong pleitte ervoor kinderen vanaf twaalf jaar Esperanto-les te geven. Een gereformeerd predikant uit Doetinchem, Martinus van Pernis, preekte buitenslands in het Esperanto en stelde een catechiseerboekje in het Esperanto samen. Drees, De Jong en Van Pernis zagen het Esperanto als een middel om hun overtuiging uit te dragen en zich met buitenlandse geestverwanten te verstaan. Esperanto stond ook voor vrede en verbroedering. Na de Eerste Wereldoorlog was daar veel behoefte aan.

(bron: https://www.nd.nl/cultuur/cultuur/527353/hier-gebeurde-het-broers-propageren-kunsttaal-esperanto-in-den-burg)

* - te vinden in dit blog.

** - Esperanto is the world's most widely spoken constructed international auxiliary language. Created by Warsaw-based ophthalmologist L. L. Zamenhof*** in 1887, it was intended to be a universal second language for international communication, or "the international language" (la lingvo internacia). Zamenhof first described the language in Dr. Esperanto's International Language (Esperanto: Unua Libro), which he published under the pseudonym Doktoro Esperanto. Early adopters of the language liked the name Esperanto and soon used it to describe his language. The word esperanto translates into English as "one who hopes". (wikipedia)

*** - Zamenhof sprak zelf meerdere talen. De talen waar hij mee opgroeide waren Russisch, Jiddisch en Pools maar hij sprak ook vloeiend Duits. Later leerde hij Frans, Latijn, Grieks, Hebreeuws en Engels, hij had ook interesse in Italiaans, Spaans en Litouws. (bron: Polen in beeld)

-- uit blog Productive style, 2014:

In google trends we can notice that Esperanto is being searched less over the past years. Sometimes the language is used in a metaphorical way, like in moral esperanto.

A few years ago, I wrote two articles about the language: Esperanto. Example of a New Constructions for an Old Problem (1):

Architecture is about building and constructions to solve problems. A house could be seen as a construction for a problem of security. Living in a house is much safer than living in an open space.Likewise other constructions are sought for different problems. In such a light one could examine a new construction of the language Esperanto.
... Its name derives from Doktoro Esperanto, the pseudonym under which L. L. Zamenhof published the first book detailing Esperanto, the Unua Libro, in 1887. The word Esperanto means 'one who hopes' in the language itself. Zamenhof's goal was to create an easy and flexible language that would serve as a universal second language to foster peace and international understanding. (wikipedia)
Google Trends shows a continuous decline in the use of the word “Esperanto” since 2004, which is a first indication that the interest for the language is declining.
As a vehicle for change, the language is very interesting. One should immediately think about the project to build the tower of Babel that failed due to workers who didn’t understand each other. Would a new language solve such a problem?To me Esperanto seems like those initiatives that people start with hoping that it will solve a problem. Another initiative is the foundation of a European Political party (Europe United) to support the idea of the European Union. It is a complete in-official and non-accepted construction, that could make a difference but without any guarantee.
Esperanto is a theoretical initiative that will never be used far what it has been designed for. Despite this it may serve as an experiment and may unite people like any other community which is very popular these days.
But Esperanto as a tool to solve a problem can never be successful. There for the problem is too extensive, too complex and too large to be solved by the introduction of a new language. For a change to be successful, the problem must be real and harmful. Current language cannot be attributed to have this in them; a language is never harmful. This is different for the people who use it.

The Euro – Esperanto in Financial Markets (2).
Esperanto means in its own language: “one who hopes.” The euro is also introduced in relation to hope. Hope for a better financial world (limited to the Euro zone where it got introduced).
The Euro is a new currency that got introduced to end the exchange rate problems in the euro zone. One of such a problem is the continuous burden of transaction costs in inter-European transaction. To support the idea of a single European market a single currency was designed to lower the trade barriers between the member states.
Like Esperanto the Single Euro makes that people more easily understand each other in economic terms. When a real estate property has a price tag of 100,000 euros every user of the Euro will understand this value. The mechanism behind this understanding is that people -- and this happens still today – will convert this figure to their previous currency and than only than really understand the value. In Spain a lot of elderly people handle finance this way.
Unlike Esperanto, the Language of the Euro is much more focused and dedicated to only one area: finance. One could wonder whether the Euro or Esperanto would bring people more together. If people in Spain or Germany would talk Esperanto would that also mean that their cultures would diverge?The Euro is implicitly designed to serve a political means. Without the euro the European union would probably have faced much more challenges in harmonizing politics. At least the Euro is something very visible that people from different states share.
Esperanto will never make it that far.