De distributie van productiviteit

Loopt het verkeer binnen uw organisatie soepel, of zijn het steeds weer de geijkte paden en wegen die men bewandelt langs altijd weer dezelfde spelverdelers; knooppunten of gatekeepers van productiviteit die het werk verdelen: "leuke activiteiten doen we zelf, jij mag dit doen!"

In een zekere roman uit de negentiende eeuw (ik weet niet meer welke precies) wandelen een pastoor, een dokter en een notaris op een straat richting het dorpscafé. De figuur van pastoor past minder in het huidige tijdsbeeld, maar de dokter en notaris komen nogsteeds voor; hun rol is over de jaren heen maar beperkt veranderd. 

Zo heeft elk land of elke gemeente, stad of dorp - en elke organisatie - een distributie aan professionele persoonlijkheden. De politieagent ontbreekt niet, elk dorp heeft een arts, een notaris, een advocaat en een architect. Sommige beroepen zijn minder voorkomend dan andere; zo is er vaak maar één piloot maar meerdere stewards. Net als een medisch specialist zich vaak in het gezelschap bevindt van meerdere verpleegsters.

Op de vraag wat wil je worden, denkt ieder kind aan de typisch herkenbare beroepen zoals brandweer, automonteur, kunstschilder, schrijver of bioloog. Een andere vraag, "je kon vroeger toch zo goed tekenen?" confronteert de jonge volwassene met zijn keuze. Daarbij is de distributie van productieve rollen in de omgeving belangrijk al realiseren we dat ons vaak niet. Waarom wordt de ene talentvolle tekenaar wel een kunstschilder, en de andere niet. Deze laatste kiest het amateurschap om zijn talent een plek te geven. Het ene kind is vastberaden in het verwezenlijken van zijn droom waar de ander langer zoekend blijft. Talent speelt wel een rol, maar is niet altijd doorslaggevend.

Door de komst van nieuwe media zijn veel meer mensen dan vroeger publiekgericht gaan schrijven. Een blog is hiervan een voorbeeld. Toch is het aantal professionele schrijvers redelijk constant. Er zijn naast de fictieschrijvers diverse nevenberoepen in de professionele / bedrijfswereld, maar ook aan het aantal copy-writers en marketing-gerichte-schrijvers zit een limiet.
Vooral bij kunst speelt het begrip schaarste nog een rol. Naarmate er zich meer kunstenaars aandienen in de marktplaats zal de mogelijkheid om te overleven afnemen. Dit mechanisme schrikt nieuwe kunstenaars af en kiezen voor een schaduw-bestaan als amateur.

De zorgsector is al jaren groeiend, maar hier neemt het absolute aantal werkenden vooral toe door aangrenzende beroepen. Naast de "ouderwetse" verpleger komt er een nurse-practioner om zo de groei te kanaliseren.

Technologie speelt hierbij een belangrijke rol. Wat vroeger drie architecten ontwierpen gebeurt nu door één of twee uitvoerende architecten en vier tot zes ondersteuners in het gehele proces. Toch is er maar één architect die verantwoordelijk geacht wordt.

Vroeger waren er nauwelijks coaches. Dat betekent dat er in de tijd wel degelijk nieuwe beroepen bij komen. Maar elke organisatie kent een eigen distributie van productieve rollen. Sommigen overheersen anderen in belang (qua imago) maar alle rollen zijn nodig.

Net zoals een dorp geen twee pastoors nodig heeft van dezelfde signatuur, kan een organisatie geen intern-concurrerende experts herbergen. Iedere werknemer zou als een echte ondernemer zijn ideale plaats binnen de organisatie moeten zien te vinden. Wat praktisch gezien gebeurt is echter dat de organisatie bottlenecks kent van productieve knooppunten waar alle beslissingen en kennis doorheen moet. Het is net alsof bij deze organisatie alleen de rechterhelft van het speelveld gebruikt wordt en de spelers links buiten spel staan.
Het is aan de taak van de leiding om dit te signaleren en te her-distribueren.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?