Het personeel is bang

"Het personeel is bang," lees ik op de website van de EO over de vastgebonden Brandon die in 's Heeren Loo verzorgd wordt.

De EO schiet direct te hulp:

Gehandicapte Brandon al drie jaar vastgeketend aan de muur. Al drie jaar lang leeft de 18-jarige Brandon vastgebonden aan de muur van zijn kamer. De jongen woont op 's Heeren Loo, een instelling voor verstandelijk beperkten. Het personeel is bang voor Brandons onvoorspelbare gedrag en daarom zit hij vast.
Dat zegt een medewerkster van 's Heeren Loo die de situatie van Brandon zo ernstig vindt dat ze besloten heeft met haar verhaal naar buiten te komen. Ook zendt Uitgesproken EO vanavond schrijnende beelden uit van Brandons situatie. Naar aanleiding van de kwestie vraagt de PVDA een spoeddebat aan.

In 2007 besluit 's Heeren Loo dat Brandon elke dag met een tuigje en een riem aan de muur geketend moet worden. Al drie jaar is Brandon niet meer in de buitenlucht geweest. Zijn bewegingsvrijheid is anderhalve meter, de lengte van de riem. De jongen verblijft in een lege, kille kamer die nog het meeste weg heeft van een isoleercel.
In de uitzending komt de moeder van de jongen aan het woord: "Mijn zoon leeft als een gekooid dier. Het doet pijn om hem zo te zien." De jongen zelf komt in beeld in video-opnames die zijn ouders in de instelling van hem maakten. Een van de begeleiders van Brandon verwijt de instelling tunnelvisie. "Totdat hij zich schikt in zijn lot gaat het tuigje niet uit. Dan geef je iemand in feite gewoon op." Verder zegt ze de situatie van Brandon meerdere keren aangekaart te hebben bij de directie van 's Heeren Loo en de Inspectie voor Volksgezondheid, maar dat bracht volgens haar geen verbetering voor Brandon.
Tweede Kamerleden reageren geschokt. De PVDA zal later deze een spoeddebat aanvragen. Agnes Wolbert (PVDA): "Geen aandoening is zo erg dat dit verdedigbaar zou zijn. Brandons situatie moet per direct worden verbeterd. Elke dag dat dit langer duurt is een dag te lang." Sabine Uitslag (CDA): "Ik krijg hiervan een knoop in mijn maag. Ik kan me niet voorstellen dat dit de enige manier om deze jongen te behandelen. Iemand drie jaar zo vasthouden, dat kan echt niet."
In de uitzending van Uitgesproken EO een schokkende reportage over de situatie van Brandon en reacties vanuit de politiek. In de studio een gesprek met Wim Drooger van Platformvg en Frank van der Linden, regiomanager van 's Heeren Loo.

Denkend aan de "regiomanager," dan zie ik iemand voor me die in een leaseauto komt aanrijden en om tien uur de vergaderzaal binnenstapt en vraagt wat het probleem precies is. De regiomanager denkt in termen van clienten, en zorgvuldigheid (#PenW).

RADIO 1, "schrijft": 'In uiterste gevallen moet het mogelijk zijn om verstandelijk gehandicapten vast te ketenen'... De inspectie voor de Gezondheidszorg zegt dat de instelling niet anders kan dan de jongen vastbinden.

De cultuurelementen in deze case zijn volgens mij:
- (het ontbreken van) autoriteit
- de all-risk-cultuur
- gebrek van creativiteit

Allereerst het probleem van autoriteit. Dat probleem heeft niet alleen zorgpersoneel, maar speelt ook bij de politie. Men "mag niets meer," uit angst voor een schadeclaim. Maar ook de internet-democratie heeft het autoriteitsmodel uitgehold. De blogger streeft in autoriteit binnen 6 maanden de professionele journalist voorbij.
Autoriteit is deskundigheid, maar ook duidelijkheid. Die ontbreekt in Nederland vaak. "Wie is hier nu de baas?" zou je kunnen afvragen. Het verplegend personeel - inclusief de regiomanager - denkt natuurlijk dat de jongen GEK is terwijl hij enkel verstandelijk gehandicapt is. Waarschijnlijk is hij helemaal niet GEK en doorziet hij de angst bij de zwakke broeders (dit is een speculatie).

In tegenstelling tot het probleem van autoriteit, is de all-risk-cultuur een meer Nederlands cultuurprobleem. "Het personeel is bang," lijkt me aan de ene kant een eigenschap van de feminiene zorgcultuur, waar zorgverleners enkel nog oog hebben voor zachte waarden en al bang worden als een patiënt een grote mond geeft, waarschijnlijk terecht. In de uitzending van PenW opperde iemand om dan maar "vier potige mannen" te selecteren voor het verlenen van hulp in dit soort situaties. Maar wat is er mis met de gewone man. De gewone verpleger? Wat was precies de aanleiding voor die angst. Heeft Brandon iemand eerst bijna dood geslagen of enkel een flinke klap gegeven? En kwam niemand op het idee om die angst eens verder te onderzoeken? Heeft de regiomanager zelf niet gezegd: "ik stap alleen dat hok binnen bij Brandon en laat hem zien dat ik niet bang ben." Er is hier een verschil tussen moed en lef. Maar waar de bedrijfswereld praat (opschept) over leiderschap, is er blijkbaar niemand die gewoon op durft te staan, stelling durft te nemen. (ik moet hier bij zeggen dat nergens de ontstaansgeschiedenis staat beschreven, en dat speculaties zijn).
Duidelijk is dat men bang is: bang om zijn werk te verliezen, bang voor "onvoorspelbaar gedrag"... etc. Triest product misschien van de verzorgingsstaat.

En dan is er nog gebrek aan creativiteit. Hier speelt aan de ene kant de zwaartekracht van moderne organisaties die denken dat organiseren plannen en regelen betekent, maar waar geen RUIMTE meer is voor improvisatie.
In de zorgsector ontbreken vaak de prikkels tot innovatieve oplossingen en overheidsbemoeienis (regels) bevordert ook de creativiteit niet. Maar er ontbreken ook prikkels om rivaliserend op te treden. Dat past ook niet bij de cultuur, maar een oplossing zou zijn om een bonus uit te reiken aan die verplegers of het team dat Brandon weet te domineren, om het zo maar even te zeggen. "Wie durft?" of "Wie wil duizend euro extra verdienen?" Waarschijnlijk wil 's Heeren Loo niet investeren in andersoortige oplossingen en houden ze vast - net als de gemiddelde zorginstelling - om alles volgens de bestaande regels te doen. Om de jongen naar een gevangenis te sturen - daar zijn wel potige mannen te vinden - is ook niet erg creatief. Wel creatief is weer het tegenovergestelde: laat een paar van die gevangenisjongens eens langskomen bij 's Heeren Loo en vertellen - demonstreren hoe het DAAR werkt. De lerende organisatie.
Maar hiervoor is het al te laat. Het grote publiek heeft ingebroken op deze case en als de politiek er zich mee gaat bemoeien is het afgelopen met elke vorm van creativiteit.

--
18 maart.

Vastgebonden Brandon gaat verhuizen
De gehandicapte jongen Brandon verhuist binnenkort naar een andere zorginstelling. De jongen van 18, die in januari in het nieuws kwam omdat hij geregeld werd vastgebonden, kan in de nieuwe instelling in Sliedrecht een speciale behandeling krijgen.

Brandon heeft een verstandelijke beperking en vertoonde ernstig probleemgedrag. Daarom werd hij in zijn huidige instelling, 's Heeren Loo in Ermelo, vastgebonden.
Na overleg met deskundigen heeft de moeder van Brandon besloten dat een verhuizing de beste oplossing is om te kunnen omgaan met zijn ernstige gedragsproblemen.
"Soms kan een problematische situatie worden doorbroken door op een andere plaats opnieuw te beginnen", laat de instelling weten.
Het is nog niet bekend wanneer de verhuizing gaat plaatsvinden.

Op 20 mei 2011 verneem ik via het programma Knevel & v.d. Brink dat Brandon en vooral de moeder van Brandon tevreden is met de nieuwe plek. De behandelingsmethode is totaal anders. Wanneer Brandon nu agressief wordt beantwoorden de hulpverleners hem met positieve aandacht. Het blijkt - zo vertelt de moeder - dat de visie van deze nieuwe hulpverleners anders is en dat agressiviteit vooral een uiting was van onzekerheid; "Brandon wil op zo'n moment wat vragen."
De moeder is blij dat ze de media-aandacht heeft aangevraagd en daarmee een oplossing heeft gevonden voor haar zoon.

--
Hoe staat het hier vier jaar later?
Sfeer verslechtert door...

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?