Swissair veroordeeld voor ondergang Sabena

Verschillende kranten besteden hier aandacht aan, maar aan de lengte van de stukken valt op te maken dat het voor velen geen nieuws meer is. Oud nieuws, voer voor advocaten?

Swissair veroordeeld voor ondergang Sabena - De Zwitserse luchtvaartmaatschappij Swissair is verantwoordelijk voor het faillissement van het Belgische Sabena. Het hof van beroep in Brussel heeft dat donderdag bepaald in een zaak die door de curator van Sabena en de Belgische staat was aangespannen. Swissair moet aan deze partijen een schadevergoeding van 18,3 miljoen euro betalen.
Sabena ging in 2001 op de fles, nadat minderheidsaandeelhouder Swissair een beloofde kapitaalinjectie achterwege liet. De curator en de Belgische stapten naar de rechter. Die oordeelde in 2003 dat de Zwitsers hun contractuele belofte niet waren nagekomen, maar hield Swissair niet verantwoordelijk voor het faillissement. Het hof van beroep legt wel een verband, maar de schadevergoeding is veel lager dan de in totaal 3 miljard die de staat en de curator hadden geƫist.
..
‘Swissair liet Sabena failliet gaan’
BRUSSEL - Swissair is verantwoordelijk voor het faillissement van de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena. Dat besliste het Brusselse hof van beroep donderdag.
De Zwitsers zijn de contractuele afspraak uit augustus 2001 - het zogenaamde hotelakkoord dat in hotel Astoria werd beklonken - niet nagekomen. Het hof veroordeelde Swissair tot een voorlopige schadevergoeding van 18,3 miljoen euro aan de eisende partijen, meer bepaald de Sabena-curatele en de Belgische staat. De definitieve schadevergoeding volgt pas als de omvang van het passief volledig bekend is. Dat kan evenwel nog jaren duren.
In november 2001 ging Sabena failliet. Volgens curator Christian Van Buggenhout had minderheidsaandeelhouder Swissair de Belgische luchtvaartmaatschappij leeggezogen. Hij eiste 2 miljard euro, het volledige passief van het bedrijf, de Belgische staat eiste 1 miljard euro schadevergoeding.
In eerste aanleg, de uitspraak dateert van 2003, oordeelde de rechter dat de Zwitsers hun contractuele beloften inderdaad niet waren nagekomen, maar hield men Swissair niet verantwoordelijk voor het faillissement. In beroep legt de rechter wel het verband van verantwoordelijkheid.
De toenmalige voogdijminister en huidig senator Rik Daems (Open VLD) kijkt met gemengde gevoelens naar het arrest. Enerzijds is Sabena ter ziele gegaan, maar anderzijds is het recht geschied en is de kwade trouw van Sabena afgestraft, aldus Daems, die destijds voogdijminister van Sabena was.
Daems is tevreden dat het recht na tien jaar is geschied. De regering heeft volgens hem destijds de juiste beslissingen genomen, ook wat het instellen van de rechtszaak betreft. Maar tegelijk betreurt hij het verdwijnen van Sabena.
..
"Swissair verantwoordelijk voor failliet Sabena"
Het Brusselse hof van beroep stelt de vroegere Zwitserse luchtvaartmaatschappij Swissair verantwoordelijk voor het faillissement van Sabena, bijna tien jaar geleden. Volgens het hof pleegde Swissair contractbreuk door Ć©Ć©n maand voor het faillissement een beloofde kapitaalsverhoging te weigeren.
Door het uitblijven van die kapitaalsverhoging kon Sabena niet meer gered worden, stelt het hof.
De curator van Sabena krijgt een voorlopige schadevergoeding van 18,3 miljoen euro. Hij zou wel bijkomende schadeclaims kunnen indienen om de schulden van Sabena te dekken. De curator had 2 miljard euro schadevergoeding geƫist.
De Belgische staat, de andere schuldeiser in het proces, moet tevreden zijn met 300.000 euro. Ze had ƩƩn miljard geƫist, onder meer om de kosten te dekken van het sociale plan na het failliet. Maar volgens de rechter handelde de Belgische overheid in haar hoedanigheid van aandeelhouder en niet als staat.
Swissair is intussen zelf opgegaan in de Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa.

Het verhaal begint in 1995
Swissair werd in 1995 minderheidsaandeelhouder van Sabena met net geen 50 procent van de aandelen maar het controleerde wel alle beslissingen. Hoofdaandeelhouder bleef de Belgische staat.
Volgens de Belgische staat en de curatoren van Sabena hebben de Zwitsers willens en wetens Sabena leeggehaald en kwamen ze hun contractuele verplichtingen niet na. Vooral omstreden is de aankoop van 34 Airbus A320-toestellen, waarvan Sabena er maar de helft nodig had. Volgens de vakbonden was die bestelling een onderdeel van de operatie van Swissair om Sabena leeg te halen. De maatschappijen die gebruikt werden voor de aankoop, zouden ook niet in de boekhouding voorkomen.
De stelling dat Swissair Sabena bewust plunderde, zou ondersteund worden door stukken uit het archief van Swissair die van de Zwitserse justitie niet openbaar mogen gemaakt worden. Het Brusselse hof heeft die stukken intussen wel doorgenomen.
In de jaren 90 zouden toplui ook vele miljoenen bonussen gekregen hebben, in het zwart, langs een Sabena-dochter op Bermuda via de bank Axa-Luxemburg. Dat systeem werd door de onderzoeksrechter ontdekt tijdens zijn onderzoek van het faillissement en zou er volgens de vakbonden de oorzaak van zijn dat de Belgische toplui zich niet verzet hebben tegen het leeghalen van Sabena door Swissair.
Van de 36 mensen die in 2009 voor de Brusselse raadkamer moesten verschijnen in deze zaak, werden er uiteindelijk negen in verdenking gesteld voor beschuldigingen die variƫren van vervalsing van de boekhouding, over witwassen en fiscale fraude tot misbruik van vertrouwen.
Het gaat om de laatste twee gedelegeerd bestuurders van Sabena, Pierre Godfroid ... en de inmiddels overleden Zwitser Paul Reutlinger, de laatste twee secretarissen-generaal van Sabena, Jan Ghyssaert en Patrick du Bois en drie andere gewezen directieleden, de ex-personeelsdirecteurs Claude Palmero en Hilde Burie, operationeel directeur Gery Daeninck
Ook de revisor van Sabena, Pierre Berger van KPMG, en Axa-Luxemburg zitten in de beklaagdenbank, Axa-Luxemburg wegens het uitbetalen van de zwarte bonussen, KPMG omdat het toezicht te laks zou geweest zijn en omdat de revisor de aankoop van de 34 Airbussen verdedigd zou hebben bij de aandeelhouders.
Het hof moet zich uitspreken over de vraag of Swissair zich niet aan zijn contractuele verplichtingen heeft gehouden en of het schadevergoeding moet betalen. De curatoren van het failliete Sabena en de Belgische staat eisen samen meer dan twee miljard euro van de SAirGroup.
Die werd in 1997 gevormd uit Swissair, dat er een dochter van werd. Tot einde de jaren 90 werd Swissair gezien als een erg solide bedrijf, "de vliegende Zwitserse bank". In de jaren 90 begon de groep echter met een nieuwe overnamepolitiek. SAirGroup begon overal in Europa minderheidsbelangen te kopen in verlieslatende luchtvaartbedrijven, zoals Sabena. Door die aankopen onmiddellijk af te schrijven en de verliezen van de dochters niet te consolideren, niet om te zetten in vaste schulden, kon het bedrijf tot het laatste de schijn ophouden een gezonde onderneming te zijn. In 2002 barstte de ballon echter en ging SAirGroup failliet. Sindsdien bestaat de groep enkel nog als een onderneming in vereffening.
Eind 2003 had de handelsrechtbank van Brussel in eerste aanleg geoordeeld dat SAirGroup inderdaad een aantal van zijn verplichtingen niet nagekomen was maar dat groep niet verantwoordelijk kan gesteld worden voor het faillissement van Sabena.
In Zwitserland is de top van SAirGroup al vrijgesproken. De rechtbank vond dat de 19 voormalige bestuurders en directeuren geen slecht beleid ten laste kan worden gelegd.
Dat ging echter alleen over het beleid bij SAirGroup in Zwitserland. De beslissingen van de toplui bij filialen in het buitenland werden niet in aanmerking genomen, wat curator Christian Van Buggenhout van Sabena ertoe bracht het proces "een farce" te noemen. "Het is alsof het proces Lernout&Hauspie gevoerd zou worden zonder rekening te houden met wat in Korea en de Verenigde Staten is gebeurd", zo zei hij in De Tijd.
De toplui van SAirGroup werden niet alleen vrijgesproken, ze kregen ook nog een schadevergoeding toegekend van meer 1 miljoen Zwitserse frank.
Belgiƫ is in deze zaak ook naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag gestapt. een rechter in Zwitserland heeft immers beslist dat de liquidatie van SAirGroup door kan gaan en geen rekening moet houden met de uitspraken van het Belgische gerecht.
Belgiƫ is daarom naar het Internationaal Hof van Justitie gestapt omdat het de Zwitsers verwijt dat ze de Conventie van Lugano niet respecteren. Dat verdrag regelt de rechterlijke bevoegdheid in burgerlijke en handelszaken.
Volgens ons land is het Belgische gerecht exclusief bevoegd in het conflict, hoewel er parallelle rechtszaken lopen in Belgiƫ Ʃn in Zwitserland.
Belgiƫ verwijst naar contracten die werden gesloten "toen de Zwitserse bedrijven in 1995 in het kapitaal van Sabena stapten". In die contracten zou vermeld staan dat "in geval van een geschil, de exclusieve bevoegdheid ligt bij de rechtbank van Brussel en de Belgische wetgeving van toepassing is".

Het graven in oud nieuws leidt soms tot nieuwe (be)vindingen.
...
Daeninck slachtoffer AFM
Oud-topman Robeco blijkt een kruisje achter zijn naam te hebben
De Autoriteit FinanciĆ«le Markten (AFM) heeft de afgelopen jaren slachtoffers gemaakt bij Robeco zonder dat de beleggingsinstelling zelf daar erg in had. De toezichthouder heeft onlangs de benoeming van Robeco’s oud-bestuursvoorzitter GĆ©ry Daeninck (54) als interim-chief financial officer (cfo) bij het vastgoedbedrijf Corio verhinderd. Dat heeft zonder twijfel te maken met het brede onderzoek naar beleggingsinstellingen dat de AFM twee jaar geleden heeft uitgevoerd. Bij Robeco is daar niets van bekend. Ook Daeninck weet niet dat er een kruisje achter zijn naam staat.
Na het recente ontslag van cfo John van Leeuwen bij Corio moest het vastgoedbedrijf in allerijl op zoek naar een andere financiƫle man. Omdat Corio onder de speciale regels voor beleggingsfondsen valt, mag het namelijk niet langer dan twee maanden geleid worden door een ƩƩnhoofdig bestuur, in dit geval chief executive officer (ceo) Jan de Kreij. Headhunterskantoor Ray & Berndtson uit Heemstede droeg de Belgische manager Daeninck voor om als tijdelijk cfo te functioneren terwijl Corio op zoek was naar een vaste financiƫle man. Om geen enkel risico te nemen, polsten vertegenwoordigers van Corio de AFM over Daeninck. Die liet toen weten niet akkoord te kunnen gaan met zijn benoeming.
De Kreij van Corio en managing partner Roger Bekius van Ray & Berndtson weigeren op de gang van zaken in te gaan, en volgens een woordvoerster van de AFM mag de toezichthouder niets over specifieke gevallen loslaten. Maar een bron die nauw bij de procedure betrokken was, bevestigt dat Daeninck niet acceptabel was voor de AFM. Na lang zoeken heeft Corio oud-financieel bestuurder Jan Docter van Getronics als interim-cfo aangesteld.
Daeninck werkte bij McKinsey en Sabena voordat hij in 1997 bij Robeco kwam. In 2002 volgde hij Pieter Korteweg op als bestuursvoorzitter, totdat hij begin 2004 gedwongen was op te stappen. “Om een verschil van inzicht met de raad van commissarissen op vele vlakken”, zei een woordvoerder van Robeco toen. “Exactement”, bevestigt de inmiddels vertrokken commissaris Piet Roef nu. Van bezwaren van de AFM tegen de persoon Daeninck is hem niets bekend.
Uit het onderzoek van de AFM kwam naar voren dat er bij Nederlandse beleggingsinstellingen heel wat mis was. Dat had onder meer betrekking op de berekening van de kosten, de financiĆ«le administratie en de zogeheten spread, de af- en opslagen die de fondsen hanteerden bij aan- en verkoop van eigen aandelen. Beleggers werden daardoor benadeeld. De AFM noemde geen namen, maar Robeco zag zich gedwongen diep in de buidel te tasten. Omdat de gehanteerde spread te groot was geweest, stortte Robeco bijna tien miljoen euro van de winst terug in de fondsen. “We dachten dat de zaak daarmee was afgesloten”, zegt voormalig commissaris Lense Koopmans. Dat blijkt niet het geval te zijn.
Op de vraag of een onderzoek van de AFM consequenties voor individuen kan hebben zonder dat het ooit tot formele maatregelen is gekomen, antwoordt een woordvoerster van de toezichthouder bevestigend. “Als we op onregelmatigheden stuiten die terug te voeren zijn tot betrouwbaarheid of deskundigheid, kan dat gevolgen hebben voor het bestuur van de onderneming of bestuurders afzonderlijk. Dat kan leiden tot een gesprek, een voornemen tot een aanwijzing of eventueel zelf aangifte tot bij het Openbaar Ministerie”, zegt ze. “Het is altijd een afweging van de belangen van de instelling, het individu en het algemene toezicht. Maar als we op een antecedent stuiten, dan Ć­s dat er.”
Ten overvloede wijst ze erop dat AFM-bestuurder Paul Koster destijds gezegd heeft dat het algemene onderzoek aanleiding zou kunnen geven tot onderzoek bij individuele instellingen. Of dat onderzoek daadwerkelijk heeft plaats gevonden ,wil de woordvoerster niet zeggen.
Daeninck, die bevestigt dat Corio hem als interim-cfo wilde, is stomverbaasd over de opstelling van de AFM. “Directeur Docters van Leeuwen en zijn collega Koster hebben mij destijds verzekerd dat ik een good standing heb wat betreft integriteit en andere doorslaggevende criteria. Als het nodig was zou Docters van Leeuwen zelfs als referentie kunnen optreden.” Waarom hij uiteindelijk niet bij Corio aan de slag kon, wil Daeninck niet zeggen.
Terugkijkend is het alsof de AFM de gebeurtenissen bij Robeco niet ernstig genoeg vond om aan te dringen op ontslag van bestuurders. Bezwaren van de toezichthouderzelf hebben bij het vertrek van Daeninck dan ook geen rol gespeeld. Wel zal het feit dat Robeco zich gedwongen voelde tien miljoen euro terug te storten Daeninck niet in dank zijn afgenomen. Wat het bedrijfsleven betreft hoeft die affaire geen consequenties te hebben voor de carriĆØre van Daeninck, maar de AFM denkt daar kennelijk anders over.
CV:
Opleiding Werktuigbouwkunde aan de Universiteit van Gent. Loopbaan: Daeninck werkte vanaf 1978 bij McKinsey in Amsterdam, New York en Brussel. Eind 1991 stapte hij over naar Sabena, waar hij mede verantwoordelijk is voor de privatisering van het oude staatsbedrijf. In 1997 ging hij naar Robeco, waar hij in 2002 bestuursvoorzitter werd. Nog geen twee jaar later moest hij opstappen.
Auteur(s): RenƩ Bogaarts, Bron: FEM Business , jaargang 8 , nummer 34 , datum 27-8-2005

...
Sommige websites hebben tot 2009 het proces gevolgd en zijn er toen mee gestopt, zoals deze:
http://www.tribunal-sabena.be/NL/index.htm

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?