De Omgeving als veroorzaker van veranderingen

Veranderingen staan niet op zich, maar worden veelal door de invloed vanuit de omgeving aangezet. Structurele wijzigingen komen voort uit het bieden van een reactie op een bepaalde trend (of trendbreuk). Daarnaast zijn er invloeden die voortkomen uit (reacties op) incidenten.

Trends, een aantal voorbeelden

Er zijn diverse typen trends die van elkaar verschillen in scope en duur. Ze kunnen gerelateerd zijn aan consumentengedrag, aan markten of aan een maatschappij (een maatschappelijke ontwikkeling). Een paar voorbeelden van deze laatste zijn.

• Globalisatie.

• Feminisering. Als reactie op de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in het verleden, krijgen vrouwen steeds vaker topposities. Naast de meer mannelijke - competitieve elementen krijgen de meer (ver-) zorgende elementen meer aandacht.

  • Dit aspect is sterk afhankelijk van de cultuur van een land; er zijn grote verschillen tussen de meer masculiene and feminiene culturen.

• Flexibiliteit. Door toenemende complexiteit en veranderingen die steeds sneller opkomen neemt de vraag naar flexibiliteit en flexibele (korte termijn) oplossingen toe.

• Technologie is overal en heeft een dominerende plaats in onze omgeving. Doordat technologische oplossingen steeds kleiner worden (nano-technologie) wordt de technologische invloed minder tastbaar.

• Individualisering. Massa productie en consumptie nemen plaats voor personalisatie.

• Vergrijzing. Mensen kunnen met dank aan de technologie en kennis steeds langer leven. De verhouding tussen ouderen / jongeren neemt toe.

• Mobiliteit. Mensen zijn steeds minder op een vaste plek beschikbaar.

Al deze trends hebben hun invloed op bedrijven en overheidsinstellingen. Het is niet mogelijk om met een trend de toekomst te verspellen door het toepassen van een extrapolatie, daarvoor zijn de bewegingen te complex, er kunnen op elk moment tegenbewegingen - trendbreuken - ontstaan (een goed voorbeeld daarvan is het einde van de 'nieuwe economie' trend. Echter, vooral de duurzame tendenties en maatschappelijke ontwikkelingen maken het mogelijk bewegingen te signaleren die voor een significant lange periode invloed op markten en bedrijven zullen hebben.

Trends hebben altijd van doen met bepaalde principes, die spelen achter de trend. Globalisatie, bijvoorbeeld heeft een duidelijke invloed op - ten gunste van - het principe van ... Waar komen die tendenties vandaan?

Beweging en verandering in:

• Demografie (geboorte-, sterftecijfers, leeftijdsopbouw, im-/emigratie, vergrijzing, vergroening, grenzen (lokaal, regionaal, inter-/nationaal)

• Ecologie (milieu, klimaatveranderingen, grondstoffen (beschikbaarheid)

• Maatschappij (moraal, onderwijs)

• Technologie (ontdekkingen en toepassingen)

• Economie (marktontwikkelingen, mechanismen, etc)

• Politiek (wetgeving, etc)

Incidenten, Opportunities (en risico's) Naast de meer structurele veranderingen, zijn er de incidentele invloeden die niet minder relevant kunnen zijn. Ook kunnen incidenten zorgen voor een trendbreuk. Een voorbeeld daarvan is (waarschijnlijk) het 11-september-effect, dat ervoor heeft gezorgd dat er een trendbreuk kwam in het risico nemen (populariteit van het bungy-jumpen) en men weer meer is gaan sparen in plaats van beleggen.

Het enkel volgen van trends is voor een bedrijf niet voldoende. Het gaat er bij elke trend om te zien of en waarin deze effect heeft op het bedrijf. Moeten we hierop inspelen, of is deze niet relevant voor ons?