Waar schrijft DNB zoal over? (1)

Wat schrijft DNB zoal in haar jaarverslag? En hoe ziet het verslag eruit qua stijl en valt daaruit iets af te leiden? Ik heb de afgelopen negen jaarverslagen daarop gecheckt.

De eerste verslagen daarvan - 2015 t/m 2017 - hebben een uniforme layout: het neutrale / bedrijfsblauw. Het motto van deze verslagen is hetzelfde: "werken aan vertrouwen." Dat is wat DNB doet. Vertrouwen is de basis van elke micro-, huishoud- of macro-economie. DNB zou je qua architectuur onder die economie kunnen positioneren. Onzichtbaar en ondergronds zoals bij een kluis, maar wel zo duidelijk dat wanneer ze niet goed werkt, het hele bouwwerk erboven in elkaar stort. Dat zie je dan ook vaak aan naties waar de Centrale Bank niet echt onafhankelijk is (Argentinië, Venezuela) maar een verlengstuk van de economie.

In 2019 heeft het verslag geen ondertitel. In 2020 is dat "op weg naar herstel." In '21 gaat het om het vinden van een nieuw evenwicht. In 2022 gaat het om "koers houden," en heel bijzonder, is het motto bij het verslag van 2023: "naar een economie die beter werkt voor iedereen." Daarin zou je de focus op gelijkheid kunnen zien. De economie werkt wel, maar niet in gelijke mate. 2023 is ook het eerst dat het verslag op een landscape formaat geprint is. Een iets andere vorm, en dat past misschien bij een andere boodschap. Die van verbreding, maar zo kan je overal wel een verhaal verzinnen.

Dan het lexicon van DNB. Wijkt dat af van andere verhalen, of van jaarverslagen van gewone bedrijven? Dat vraagt natuurlijk nog al een onderzoek en ik kan me voorstellen dat DNB daar zelf ook onderzoek naar gedaan heeft: hoe formuleren we onze boodschap? Wat is de productieve focus zoals dat van de neutrale intermediair, economische rechter, de diplomaat, of de meer activistische politicus ["De Zuidelijke landen spenderen maar zonder dat ze..." of "De ECB mag de rente nu echt verhogen"] hetgeen natuurlijk niet zou passen, of gewoon als scheidsrechter van het economische spel? En wat is dan de bijbehorende stijl? Een verslag met een rode kaft zal je bij DNB niet vinden. Lijkt me. Dat klopt ook, het blauw overheerst. 

Alle verslagen gaan over: "financiële" zaken, is een van de meest voorkomende begrippen daarbij, naast "Banken, raad," en "ECB" die volgen. En dan is "risico('s)" het eerste echte begrip waar je ziet wat de rol is van DNB: risicobeheer op het hoogste niveau. Maar ook, hierop volgend: toezicht, directie, sector en "eurosysteem, Europese en eurogebied."

Hieronder heb ik een overzicht gemaakt van termen en begrippen die in al deze jaarverslagen het meeste voorkomen:

• economische, centrale, activa, jaarrekening, Nederland, economie, externe, medewerkers, rente,  aandacht, Nederlandsche, interne, informatie, gevolg, commissarissen, betalingsverkeer, euro, termijn, toelichting, onderzoek, verplichtingen, voorzitter, beleggingen, monetair, staat, vorderingen, belang, verzekeraars, balans, kapitaal, risico [enkelvoud], groei, voorziening, duurzame, kosten, bedrijven, ontwikkelingen, lid, inflatie, stabiliteit, impact, ...

De meer emotioneel belanden termen die voorkomen zijn (wederom in aflopende frequentie):

• integriteit, ...

Integriteit is een kernwaarde, en die vind je ook bij bedrijven. Integriteit is de logische link naar vertrouwen. Andere emotie-getinte begrippen zijn o.a.:

• betrokken, zekerheid, ruimte [ruimte (zoals financiële ruimte) heeft alles te maken met voorkeuren en mogelijkheden: hoe meer ruimte hoe eenvoudiger het is om te kiezen. Het is de essentie van de economie van schaarste]
• licht, spelen, onzekerheid, voldaan, onzeker, bescherming, tevreden, afgewezen, verbinding, vervulling, misbruikt:

"Bij financieel-economische criminaliteit wordt het financiële systeem gebruikt of misbruikt voor criminele doelen. Voorbeelden zijn witwassen, corruptie, terrorisme financiering, handel met voorwetenschap en het niet naleven van de sanctieregelgeving. Financieel-economische criminaliteit heeft invloed op de integriteit van de gehele legale economie en op de maatschappelijke veiligheid" (JV DNB 2018)

En, als laatste maar niet in volledigheid:

• erkenning, vieren, vrijheid, verward, helderheid, teleurstelling, angst, ordening, ontspanning, ...

Dan nog het onderscheid tussen positief en negatief. Binnen bedrijven heerst er de impliciete code dat negativiteit verboden is. Dat heeft alles te maken met het werkklimaat. Kritiek mag, maar "opbouwend" voor je het weet loopt iedereen te klagen. Bij de DNB zie je dit ook terug. Een bank als bedrijf mag niet te negatief zijn.

Toevallig komen de expliciete termen "positief" en "negatief" ook in die verhouding voor: de eerste bijna twee keer zo vaak als de tweede.

Op dit moment ben ik begonnen met emoties in het bedrijfsleven in kaart te brengen en ook hier is dit pas een eerste schets en onderzoek.

Dan, heeft elk jaarverslag zijn eigen doel en focus. Het lexicon van 2015 verschilt van dat van de andere jaren. Wat uniek is voor 2015 heb ik hieronder opgenomen, wederom als begin en niet uitputtend:

• ela, hof, noodliquiditeitssteun, uitvoeringsnormen, kredietunies, steunprogramma, uitkeringsovereenkomsten, fitch, investeringsquote, reaal, csd, eu-recht, haircut, 20-eurobiljet, kredietbeoordeling, personen, mvo-onderwerp/, functiehouders, systeemrelevant, mip, toonbankbetalingsverkeer, rechtmatigheid, renminbi, verdienmodellen, betalingsachterstand, saldodoelstelling, fondsvorming,  toonbankbetaalmiddel, toonbankinstellingen, valutamandje, vals, ufr-methode, aegon, natura, niet-significante, kapitaalposities, omnibus, 
• icesave, kabinetten, oeso-gemiddelde, obligatierente, handhaaft, aaa-status, begroten, imf-leningen, organisation, ict-vaardigheden, apparaten, invloedssfeer, inkomensconvergentie, uitkeringsovereenkomst, laptops, dnbulletins, lastenmaatregelen, 
• vluchtelingen, delfi-tool, kapitaalrestricties, huishoudbalansen, kantoren-, winkelmarkt, inaugurele, intergouvernementeel, hoofdsomaflossingen, repo/deposito, onderpandbeheer, rechtmatig, s&p, plans, opvang

Zo ver even als start. Wordt vervolgd.

--

2023/09/de-twee-gezichten-van-dnb-president