Filosofie om te leven

Blinkist zorgt ervoor dat ik op de hoogte ben van actuele ontwikkelingen en wanneer ze een boek aankondigen dat al een tijd op de markt is dan neem ik aan dat er nog steeds interesse voor is. Zo kwamen ze een paar maanden terug met een werk van Foucault.


Philosofy for life (and other dangerous situations) is zo'n boek, uit 2012. Ik zou het zelf niet lezen, maar wilde de samenvatting toch niet missen. Ik las meer over de auteur (Jules Evans) en vond een TedTalk van hem over zijn boek. Filosofie om te leven?

Hij vertelt daarin hoe filosofie zijn leven had gered. Dat komt wat zwaar over, pure marketing denk je even, maar hij vertelt openhartig over zijn jeugd en over paniek-aanvallen op de universiteit. Uiteindelijk gaat hij werken en die aanvallen en andere "disorders" blijven hem vergezellen, en wanneer hij een therapeut opzoekt stelt deze diverse psychische diagnoses. Waarop Evans reageert met: hij werd zeker betaald per diagnose.
De therapie blijkt inderdaad te werken en hij gaat op zoek naar zijn geluk, en wil weten wat er achter die therapie (van CBT) zit. Deze Cognative Behavior Therapy, is afkomstig van Albert Ellis en hij heeft een ABC-model ontwikkeld. Het activeren van een gebeurtenis (A) wordt door ons geloofssysteem geïnterpreteerd (B) en leidt tot een emotionele consequentie (C).
Door verder te zoeken komt hij erachter dat Ellis geïnspireerd was door de Stoïcijnse filosofie en hij gaat zelf verder graven in het klassieke verleden.

Van de stoïcijnen wordt hij vooral aangetrokken door het fenomeen controle van Epictetus, in het adagium dat je alleen dingen moet veranderen en actie moet ondernemen op zaken waar je controle over hebt. Dit helpt hem zijn inner-voice te beheersen. Ook ziet hij in de stoïcijnen dat ze verder hebben nagedacht over veranderingen en veerkracht door oefening zoals "het aantal dagen tellen dat je niet je zelfbeheersing hebt verloren." 30 dagen bijvoorbeeld.
In het boek komen in "ochtend- en avond-sessies," diverse filosofen aan het woord, niet alleen de stoics maar ook de Epicuristen die over rationeel en irrationeel plezier hebben nagedacht. Waarvan hij de notie over neemt dat als je een trauma hebt meegemaakt, zoals een auto-ongeluk, maar je leeft nog dat je dat dan als zegening moet zien." Van het pythagorisme leert hij om afstand te nemen van je dagelijkse problemen (iets dat hij ook bij CBT herkent, het afstand nemen van). Van Plutarchus leert hij over rolmodellen, zoals die ouders spelen voor hun kinderen. Aristoteles over geluk, gemeenschap en rationaliteit. En niet te vergeten Socrates waarvan hij leert dat je vooral jezelf vragen moet stellen.

In Engeland (GB) is CBT opgenomen in hun zorgsysteem (NHS). Ik ben niet op de hoogte van de situatie in Nederland. Ooit (2010) werd psycho-analyse uit het pakket gehaald.
Maar nu echt de filosofische vraag (waarvan ik eerlijk gezegd niet weet of deze in het boek gesteld wordt):
- Zou, wanneer filosofie weer verplicht wordt op de middelbare scholen de situatie beter worden en zouden de zorguitgaven dan niet op termijn dalen? Is het te kort aan filosofie niet de oorzaak dat we zo veel geld uitgeven aan psychotherapie op latere leeftijd?

In Nederland, maar niet alleen daar, is filosofie geen verplicht vak op de middelbare school. In Spanje tot voor kort nog wel, maar inmiddels ook niet meer. Wel is er Latijn op het VWO en Grieks en Latijn waar de gymnasia om bekend staan. Filosofie is dus puur een elitaire toevoeging in het educatieve dieet in (in ieder geval) Nederland.

Dat zou moeten veranderen. Of, misschien is filosofie helemaal niet zo belangrijk en lezen we graag een boek van iemand die weer eens de klassiekers ophemelt. Dat kan ook.

--
2018/09/de-hedendaagse-stoicijn

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?