Jazz: de muziek van de vrijheid
In de renegade history of the United States, schrijft Thaddeus Russell over de invloed van "afvallige" culturen zonder wiens invloed Amerika nooit groot zou zijn geworden. In deel twee - how the white man lost his rhythm - geeft hij voorbeelden van Ierse (St Patrick), Joodse (Bob Dylan) en Italiaanse (Sinatra, Madonna) helden die gezorgd hebben voor de integratie van hun groepsleden. Deze drie groeperingen vulden de leegte die ontstond omdat de White Pilgrims zo nodig een puriteins leven moest leiden om als Good American over te komen. Een van de eerste mijlpalen van de settlelaars was om het zondevolle dansen te verbannen uit hun dagelijks bestaan.
Over zijn boek vertelt Russell: By tracing the path of immigrants from arrival as “primitives” to assimilation as “civilized” citizens, I explained that white people lost their rhythm by becoming good Americans. I presented evidence that without organized crime, we might not have jazz, Hollywood, Las Vegas, legal alcohol, birth control, or gay rights, since only gangsters were willing to support those projects when respectable America shunned them. (THP)
Muziek en dans blijft tot de verbeelding spreken, en zomaar accepteren we uitzonderlijke manoeuvre van het Noorse Nobelcommittee op een literatuurprijs aan een folkzanger toe te wijzen. Blijkbaar leven we in een tijd waar de literaire schrijvers minder te zoeken hebben dan de musici?
Wat moet je nu als schrijver vertellen over terroristen of een terroristische aanval...
In een interview over zijn recente nouvelle Spoo Pee Doo, zegt Dimitri Verhulst dat Jazz de muziek van de vrijheid is. Dat was de reden waarom hij het als vorm voor zijn boek gebruikte. Spoo Pee Doo lijkt een improviserend verhaal a la Ulysses waarin de hoofdpersoon zijn nachtrust nog even uitstelt, Tegen zijn vrouw (?) roept hij: "Nee, ik maak het niet te laat schat," en de stad in duikt en in ontmoetingen met figuranten van de nacht mijmert over de lichtheid van het bestaan. Wanneer hij bij een avondwinkel condooms koopt ziet hij op het kleine TV-scherm boven de kassa een verslag van een terroristische aanslag op de Nederlandse vluchthaven. Hoe indrukwekkend ook, het verslag weerhoudt hem er niet van om zijn doelloze maar emotionele reisschema door te zetten.
Het boek werd (tijdelijk) gratis aangeboden (Verhulst op de radio, "dat is niets nieuws, dat deed Shakespeare al"). Het werk verscheen in diverse talen op de markt, vertelt de auteur. Ik las niet eerder een roman waarin de islamitische aanslagen centraal staan en was erg benieuwd. Grunberg was destijds een van de eerste die het imago van romanschrijvers wilde ombuigen naar meer geëngageerde participanten. "Schrijvers waren te vrijblijvend." En net als het imagoprobleem van de salonsocialist hadden zij geen antwoord op de hedendaagse ontwikkelingen.
Maar hebben schrijvers hier wat te bieden, op de aanslagen in Parijs, London, Madrid en Nice die het leefklimaat voor altijd hebben verziekt. Op de terreur van moslimfundamentalisten?
Ik lees het verhaal.
Zonder de gekozen titel zou ik waarschijnlijk niet op het jazz-motief zijn gekomen en zeker niet op de uitleg dat jazz de muziek van de vrijheid was. Denkend aan de slavernij, als dé context van deze muziek. Vrijheid en slavernij staan natuurlijk tegenover elkaar. De hoofdpersoon van het verhaal is op een bepaalde manier verslaafd aan zijn uitbundige leven op zoek naar emoties die het normale leven niet bieden en overtreedt de grens van het betamelijke.
Als ik hier in mijn omgeving de normen en waarden aan de kaak stel dan hoor ik vaak, live-and-let-live, laissez faire. Als iemand een ongezonde levensstijl wil najagen dan moet hij of zij dat doen. De grens is natuurlijk die waar het leven van anderen geraakt wordt of in dit geval bij terreur waar een hele bevolkingsgroep in het vizier zit. Er zijn weinig literaire verhalen die daar een antwoord op kunnen verzinnen anders dan in de vorm. De meeste literatuur is gericht op de ontwikkeling van een hoofdpersoon en zijn psychologische motieven waar de individuele leer zich meer of minder mee kan identificeren.
Hans Dulfer had het destijds in relatie met de kredietcrisis over het improviserende karakter van de jazz-muziek. Dat je niet alles kan of moet plannen, maar soms moet vertrouwen op de kracht van het improviseren.
Moeten we wat minder lezen en wat meer dansen en naar muziek luisteren in deze tijd? Terwijl ik dit schrijf herdenkt Sting de Bataclan aanslag.
--
2009/05/librisprijs-2009-dimitri-verhulst
Over zijn boek vertelt Russell: By tracing the path of immigrants from arrival as “primitives” to assimilation as “civilized” citizens, I explained that white people lost their rhythm by becoming good Americans. I presented evidence that without organized crime, we might not have jazz, Hollywood, Las Vegas, legal alcohol, birth control, or gay rights, since only gangsters were willing to support those projects when respectable America shunned them. (THP)
Muziek en dans blijft tot de verbeelding spreken, en zomaar accepteren we uitzonderlijke manoeuvre van het Noorse Nobelcommittee op een literatuurprijs aan een folkzanger toe te wijzen. Blijkbaar leven we in een tijd waar de literaire schrijvers minder te zoeken hebben dan de musici?
Wat moet je nu als schrijver vertellen over terroristen of een terroristische aanval...
In een interview over zijn recente nouvelle Spoo Pee Doo, zegt Dimitri Verhulst dat Jazz de muziek van de vrijheid is. Dat was de reden waarom hij het als vorm voor zijn boek gebruikte. Spoo Pee Doo lijkt een improviserend verhaal a la Ulysses waarin de hoofdpersoon zijn nachtrust nog even uitstelt, Tegen zijn vrouw (?) roept hij: "Nee, ik maak het niet te laat schat," en de stad in duikt en in ontmoetingen met figuranten van de nacht mijmert over de lichtheid van het bestaan. Wanneer hij bij een avondwinkel condooms koopt ziet hij op het kleine TV-scherm boven de kassa een verslag van een terroristische aanslag op de Nederlandse vluchthaven. Hoe indrukwekkend ook, het verslag weerhoudt hem er niet van om zijn doelloze maar emotionele reisschema door te zetten.
Het boek werd (tijdelijk) gratis aangeboden (Verhulst op de radio, "dat is niets nieuws, dat deed Shakespeare al"). Het werk verscheen in diverse talen op de markt, vertelt de auteur. Ik las niet eerder een roman waarin de islamitische aanslagen centraal staan en was erg benieuwd. Grunberg was destijds een van de eerste die het imago van romanschrijvers wilde ombuigen naar meer geëngageerde participanten. "Schrijvers waren te vrijblijvend." En net als het imagoprobleem van de salonsocialist hadden zij geen antwoord op de hedendaagse ontwikkelingen.
Maar hebben schrijvers hier wat te bieden, op de aanslagen in Parijs, London, Madrid en Nice die het leefklimaat voor altijd hebben verziekt. Op de terreur van moslimfundamentalisten?
Ik lees het verhaal.
Zonder de gekozen titel zou ik waarschijnlijk niet op het jazz-motief zijn gekomen en zeker niet op de uitleg dat jazz de muziek van de vrijheid was. Denkend aan de slavernij, als dé context van deze muziek. Vrijheid en slavernij staan natuurlijk tegenover elkaar. De hoofdpersoon van het verhaal is op een bepaalde manier verslaafd aan zijn uitbundige leven op zoek naar emoties die het normale leven niet bieden en overtreedt de grens van het betamelijke.
Als ik hier in mijn omgeving de normen en waarden aan de kaak stel dan hoor ik vaak, live-and-let-live, laissez faire. Als iemand een ongezonde levensstijl wil najagen dan moet hij of zij dat doen. De grens is natuurlijk die waar het leven van anderen geraakt wordt of in dit geval bij terreur waar een hele bevolkingsgroep in het vizier zit. Er zijn weinig literaire verhalen die daar een antwoord op kunnen verzinnen anders dan in de vorm. De meeste literatuur is gericht op de ontwikkeling van een hoofdpersoon en zijn psychologische motieven waar de individuele leer zich meer of minder mee kan identificeren.
Hans Dulfer had het destijds in relatie met de kredietcrisis over het improviserende karakter van de jazz-muziek. Dat je niet alles kan of moet plannen, maar soms moet vertrouwen op de kracht van het improviseren.
Moeten we wat minder lezen en wat meer dansen en naar muziek luisteren in deze tijd? Terwijl ik dit schrijf herdenkt Sting de Bataclan aanslag.
--
2009/05/librisprijs-2009-dimitri-verhulst
Reacties