Cultuurverandering Ziekenhuizen

De meeste ziekenhuizen zijn bezig geweest met het thema cultuurverandering. Vaak maar niet altijd ging deze aandacht samen met aanpassing van de organisatiestructuur b.v. naar een meer resultaat gerichte organisatie (resultaat verantwoordelijke eenheden). RVE-ontwikkelingen gaan niet alleen over organisatorische wijzigingen, maar vragen ook een andere manier van werken en gedragingen. Een cultuuromslag dus. Het Flevoziekenhuis draait het om en noemt het: Eenheden voor Verantwoord Resultaat (EVR).

Bij de analyse van jaardocumenten zijn de vaak terugkerende cultuur-thema's:
  • veiligheid. bv: ... de veiligheidscultuur om te buigen van reactief - in actie komen als het incident heeft plaatsgevonden - naar proactief
  • verbeteren (verbetercultuur)
    • b.v. vereist een ‘cultuur’ van elkaar aanspreken, samenwerken, pro-actief verbeteren, verantwoording afleggen, monitoring en transparantie. 
  • veilig melden, "blame-free"
  • aanspreekcultuur: het monitoren en borgen van gemaakte afspraken en het creëren van een aanspreekcultuur
  • met focus op risico en riskmanagement net zoals in de financiele wereld... en de bijbehorende structuur en cultuur passend te maken aan de eisen die vanuit risicomanagement gesteld moeten worden
  • expliciet tov patient: Vanwege de hoge correlatie tussen patiëntveiligheid en medewerkersattittude is veel aandacht besteed aan de patiëntveiligheidscultuur
  • Lerende organisatie of een lerende cultuur (van reactief naar proactief), veilig incident melden op alle zorg-, verpleeg- en behandelafdelingen en een systematische doorlichting van zorgprocessen om veiligheidsrisico’s zoveel mogelijk te voorkomen of te beheersen. 
Voorbeelden. Elke twee jaar wordt een  enquête gehouden. De uitkomsten worden aantoonbaar gebruikt voor bijstelling van het veiligheidsbeleid. ... Jaarlijks wordt op afdelingsniveau in het jaarplan doelstellingen geformuleerd ten aanzien van cultuurveranderingen.
Niet overal biedt de cultuur voldoende veiligheid om fouten of bijna fouten te melden. Slechts 33% deed mee aan de meting. Ook medisch specialisten en management haalden slechts een respons van 30%, terwijl leiderschap een belangrijk element is bij iedere cultuurverandering.

Bij de nieuwe missie staat mensgerichtheid hoog in het vaandel. Dit is het centrale thema voor het cultuurtraject

Een bekend cultuurelement is het afkijken / me-too in relatie met Not-invented-here. Het tegengestelde - het wiel opnieuw uitvinden kan ook een probleem zijn:Medewerkers werden uitgenodigd te leren van collega’s (gluren bij de buren)  

Verbetercultuur - het gestructureerd werken aan kwaliteit en veiligheid

Sommige bedrijven pakken de cultuurverandering planmatig aan, via beleidsplan; met consultancy termen als richten, inrichten, verrichten...

Ander voorbeeld (2008):
Om de doelen te verwezenlijken is een cultuur vereist waarin klantgerichtheid centraal staat en we elkaar als medewerkers continu stimuleren om verdere verbeteringen te realiseren. Hierbij hoort tevens dat eenieder zich toetsbaar opstelt en we elkaar in collegialiteit aanspreken op het gewenste gedrag. Hierbij geldt: afspraak is afspraak. Het nemen van verantwoordelijkheid, eerlijkheid, openheid en respect voor de patiënt en elkaar zijn belangrijke elementen voor het realiseren van uitstekende zorg. De tien belangrijkste interne normen/afspraken zijn vastgelegd in de gedragscode.

Kernwaarden komen vaak voor wanneer de instelling een cultuurproject start, als tastbaar resultaat en ook als communicatie naar de buienwereld. Daar staat een profilering van het ziekenhuis mee in verband. de cultuur van de interne organisatie wordt extern uitgedragen in de hoop het imago te verbeteren.

Voorbeelden van kernwaarden zijn o.a.
- de kernwaarden ‘met passie’, ‘met aandacht’, ‘ondernemend’ en ‘professioneel’
- Betrokken, Betrouwbaar en Deskundig
- ondernemend, vakkundig, resultaatgericht en gastvrij.
- Denken en handelen in samenspraak met patiënt ; Professionaliteit ; Transparant ; Continue verbetering

Bij het gebruik van kernwaarden is een ziekenhuis niet anders dan een gewoon bedrijf. Ook hier gaat het om geloofwaardigheid. "Ondernemend," is dan meestal niet geloofwaardig, "professioneeel" is minder sexy maar kan altijd en klinkt serieus.

De jaarverslagen van ziekenhuisorganisaties geven inzicht in de diverse cultuurinitiatieven. Wanneer een bedrijf het woord cultuur niet gebruikt is zeker te zeggen dat cultuur geen expliciete rol speelt. Dat neemt niet weg dat er geen duidelijke cultuur ontwikkeld wordt, dat gebeurt dan impliciet.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?