Checklist in ziekenhuis - het lijkt zo eenvoudig
Sterfte bij operaties kan gehalveerd - Door invoeren nieuwe checklist
De sterfte bij operaties in kwalitatief goede Nederlandse ziekenhuizen kan halveren door introductie van een checklist: de sterfte daalt daardoor van 15 naar 8 per 1.000 operatiepatiënten.
Dat concluderen onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, die in zes ziekenhuizen een uitgebreide checklist testten, vandaag in The New England Journal of Medicine. Ziekte en ongemakken door operatiecomplicaties kwamen ook minder voor: bij 167 in plaats van 273 per 1.000 patiënten. De resultaten werden behaald, benadrukken de onderzoekers, in goede ziekenhuizen: twee academische (AMC en Maastricht) en vier niet-academische ziekenhuizen (Breda, Den Bosch, OLVG in Amsterdam en Leiderdorp) waar jonge dokters deels hun praktijkopleiding doen.
Controlelijsten bestaan al lang in ziekenhuizen, maar zijn meestal beperkt tot wat in de operatiekamer gebeurt. Meer dan de helft van de problemen ontstaat echter buiten de OK, schrijven de onderzoekers. De nieuwe Nederlandse lijst toetst daarom alle procedures rond een operatie, op alle afdelingen, van binnenkomst tot ontslag. Of niet de verkeerde patiënt de OK wordt binnengereden, of niet de verkeerde lichaamshelft van de patiënt wordt gemarkeerd – karikaturale, maar soms gemaakte fouten. En of de patiënt niet te kort voor een operatie bloedverdunnende medicijnen heeft geslikt en wel preventief antibiotica heeft gehad, als dat nodig is.
De checklist uit het AMC heeft meer dan honderd punten en is speciaal ontworpen opdat bij de overdracht van de ene afdeling naar de volgende geen informatie verloren gaat.
Voordat de checklist werd ingevoerd, hielden de onderzoekers drie maanden lang de operatiesterfte en -complicaties in de zes ziekenhuizen bij. Na introductie van de checklist telden ze nogmaals drie maanden lang. In vijf vergelijkbare ziekenhuizen waar de nieuwe checklist niet werd ingevoerd, veranderde niets in complicaties en sterfte rond operaties.
Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, waar het initiatief voor het onderzoek lag, gebruikt de checklist inmiddels en gaat die inpassen in het computersysteem waarin alle patiëntgegevens staan. Tientallen andere ziekenhuizen hebben belangstelling.
Het grote probleem van de checklist en het gebruik blijft eigenaarsschap: ik ben de eigenaar van mijn agenda, maar als het een afdelingsagenda is - of een afdelingschecklist, wie is dan de eigenaar?
Dit is nu een punt waar je kan zeggen; hier heeft cultuur een rol... om te zorgen dat het belang van zo'n interactie-ondersteunend middel gebruikt gaat worden omdat men het belang ervan inziet. De checklist is een concreet middel dat puur de samenwerking ondersteunt. Maar ook hier geldt dat het sluitbare gebruik in de praktijk bepaalt hoe effectief deze echt is...
De sterfte bij operaties in kwalitatief goede Nederlandse ziekenhuizen kan halveren door introductie van een checklist: de sterfte daalt daardoor van 15 naar 8 per 1.000 operatiepatiënten.
Dat concluderen onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, die in zes ziekenhuizen een uitgebreide checklist testten, vandaag in The New England Journal of Medicine. Ziekte en ongemakken door operatiecomplicaties kwamen ook minder voor: bij 167 in plaats van 273 per 1.000 patiënten. De resultaten werden behaald, benadrukken de onderzoekers, in goede ziekenhuizen: twee academische (AMC en Maastricht) en vier niet-academische ziekenhuizen (Breda, Den Bosch, OLVG in Amsterdam en Leiderdorp) waar jonge dokters deels hun praktijkopleiding doen.
Controlelijsten bestaan al lang in ziekenhuizen, maar zijn meestal beperkt tot wat in de operatiekamer gebeurt. Meer dan de helft van de problemen ontstaat echter buiten de OK, schrijven de onderzoekers. De nieuwe Nederlandse lijst toetst daarom alle procedures rond een operatie, op alle afdelingen, van binnenkomst tot ontslag. Of niet de verkeerde patiënt de OK wordt binnengereden, of niet de verkeerde lichaamshelft van de patiënt wordt gemarkeerd – karikaturale, maar soms gemaakte fouten. En of de patiënt niet te kort voor een operatie bloedverdunnende medicijnen heeft geslikt en wel preventief antibiotica heeft gehad, als dat nodig is.
De checklist uit het AMC heeft meer dan honderd punten en is speciaal ontworpen opdat bij de overdracht van de ene afdeling naar de volgende geen informatie verloren gaat.
Voordat de checklist werd ingevoerd, hielden de onderzoekers drie maanden lang de operatiesterfte en -complicaties in de zes ziekenhuizen bij. Na introductie van de checklist telden ze nogmaals drie maanden lang. In vijf vergelijkbare ziekenhuizen waar de nieuwe checklist niet werd ingevoerd, veranderde niets in complicaties en sterfte rond operaties.
Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, waar het initiatief voor het onderzoek lag, gebruikt de checklist inmiddels en gaat die inpassen in het computersysteem waarin alle patiëntgegevens staan. Tientallen andere ziekenhuizen hebben belangstelling.
Dit is een bericht dat me deugd doet, wat aannemelijk is en dat past in de bedrijfsarchitectuur van het ziekenhuis; men weet meestal intuitief wel dat de individuele taak van specialist en hulpverlener niet het probleem zorgt, maar de integrale afstemming en workflow tussen die taken. Het voordeel van een checklist is dat het een concrete constructie is die aandacht vraagt voor die afstemming. Net zoals een agenda een constructie is voor professionals om hun tijd in te delen. Niemand waagt aan de zinvolheid van een agenda te twijfelen, maar men twijfelt wel aan de zinvolheid van een checklist.
Het grote probleem van de checklist en het gebruik blijft eigenaarsschap: ik ben de eigenaar van mijn agenda, maar als het een afdelingsagenda is - of een afdelingschecklist, wie is dan de eigenaar?
Dit is nu een punt waar je kan zeggen; hier heeft cultuur een rol... om te zorgen dat het belang van zo'n interactie-ondersteunend middel gebruikt gaat worden omdat men het belang ervan inziet. De checklist is een concreet middel dat puur de samenwerking ondersteunt. Maar ook hier geldt dat het sluitbare gebruik in de praktijk bepaalt hoe effectief deze echt is...
Reacties