Taalgebruik en cultuur
Karen Romme schreef een column over bankentaal, "waarom is bankentaal zo onbegrijpelijk?"
Ik viel zelf plots in de valkuil om te reageren in een jargon dat eigen is aan dat van de consultant; termen als "back-office" en "front-office" zijn termen die gebruikt worden in de wereld van advies en consultancy, maar die vaak voor buitenstaanders onbegrijpelijk zijn. Zo maakt iedere groep van professionals gebruik van een eigen taal en die past bij de cultuur van die groep.
Maar om het taalgebruik te veranderen is wel meer nodig. Denk eens aan de taal van kinderen. "Wil je niet vloeken," is een gebod waar ouders soms mee aankomen. De vloek is een uiting die gebruikt wordt als iets mis gaat ("Nee lieverd: er gaat niet iets mis, jij doet iets dat fout afloopt!"). Dat is jammer, maar van de ervaring kan een kind leren. Als hij dat weet en ervaart bij nieuwe situaties is vloeken ook niet meer nodig. Enkel een censuur op vloeken is meestal niet voldoende.
Door de tijd heen zien we dat taal verandert en daarmee de cultuur.
--
--
Nederlanders slordig in taalgebruik
Nederlanders maken steeds meer taal- en schrijffouten. Dat blijkt uit onderzoek van taalkundige Jannemieke van de Gein.
Ze onderzocht zakelijke e-mails, krantenartikelen en scripties van studenten. De onderzoekster zegt in nrc.next dat taalfouten irritatie bij de lezer wekken en het gezag van de schrijver ondermijnen.
Uit eerder onderzoek van Van de Gein bleek dat 75 procent van de leerlingen in groep 8 geen fouten maakt in werkwoordsvormen. De taalkundige deed daarna onderzoek naar spelling in eindexamenteksten van havisten en vwo'ers en ontdekte dat het daar mis gaat. "Na de basisschool gaat het kennelijk in rap tempo bergafwaarts met de werkwoordspelling", schreef ze in 2010 in het blad van Genootschap Onze Taal.
Volgens de taalkundige hoeft het vervolgonderwijs niets anders te doen dan de taalbeheersing die is opgedaan op de basisschool te onderhouden. "Maar precies dat onderhoudswerk lijkt het werkelijk zwakke punt", aldus Van de Gein. Ze stelde toen dat het ministerie van Onderwijs te lage eisen stelt aan wat scholieren op taalgebied moeten weten en dat daarmee de terugloop van het huidige niveau in de hand wordt gewerkt. (NOS)
Ik viel zelf plots in de valkuil om te reageren in een jargon dat eigen is aan dat van de consultant; termen als "back-office" en "front-office" zijn termen die gebruikt worden in de wereld van advies en consultancy, maar die vaak voor buitenstaanders onbegrijpelijk zijn. Zo maakt iedere groep van professionals gebruik van een eigen taal en die past bij de cultuur van die groep.
Maar om het taalgebruik te veranderen is wel meer nodig. Denk eens aan de taal van kinderen. "Wil je niet vloeken," is een gebod waar ouders soms mee aankomen. De vloek is een uiting die gebruikt wordt als iets mis gaat ("Nee lieverd: er gaat niet iets mis, jij doet iets dat fout afloopt!"). Dat is jammer, maar van de ervaring kan een kind leren. Als hij dat weet en ervaart bij nieuwe situaties is vloeken ook niet meer nodig. Enkel een censuur op vloeken is meestal niet voldoende.
Door de tijd heen zien we dat taal verandert en daarmee de cultuur.
--
Gevoelige woorden maken mensen empathischer
Een sterke focus op gevoelige woorden maakt mensen empathischer en socialer. Dat blijkt uit een promotieonderzoek aan de universiteit van Maastricht. Het bewustzijn van proefpersonen veranderde nadat ze actief bezig waren geweest met woorden als "gevoel, hechten, liefde, samen, vrede, vriend, empathie en affectie".Het onderzoek is een vervolg op een Amerikaanse studie uit 2006. Daaruit bleek dat een focus op woorden als "betalen, euro, financieel, salaris, winst, geld en cheque" mensen zodanig veranderde, dat zij anderen meer gingen zien als 'instrumenten' om er zelf beter van te worden. Zij waren ook minder behulpzaam, zo schrijft Research Magazine van de Maastrichtse universiteit. Promovendus Tom van Laer vroeg zich af of mensen op deze manier juist socialer kunnen worden. Hij gaf proefpersonen woordzoekpuzzels met een vijftiental 'gevoelige' woorden en liet ze vervolgens een klantenklacht van een bank afhandelen. Mensen met een 'instrumentale' focus zochten de fout bij de klant. De 'gevoelige' groep zocht de fout bij zichzelf.
Een sterke focus op gevoelige woorden maakt mensen empathischer en socialer. Dat blijkt uit een promotieonderzoek aan de universiteit van Maastricht. Het bewustzijn van proefpersonen veranderde nadat ze actief bezig waren geweest met woorden als "gevoel, hechten, liefde, samen, vrede, vriend, empathie en affectie".Het onderzoek is een vervolg op een Amerikaanse studie uit 2006. Daaruit bleek dat een focus op woorden als "betalen, euro, financieel, salaris, winst, geld en cheque" mensen zodanig veranderde, dat zij anderen meer gingen zien als 'instrumenten' om er zelf beter van te worden. Zij waren ook minder behulpzaam, zo schrijft Research Magazine van de Maastrichtse universiteit. Promovendus Tom van Laer vroeg zich af of mensen op deze manier juist socialer kunnen worden. Hij gaf proefpersonen woordzoekpuzzels met een vijftiental 'gevoelige' woorden en liet ze vervolgens een klantenklacht van een bank afhandelen. Mensen met een 'instrumentale' focus zochten de fout bij de klant. De 'gevoelige' groep zocht de fout bij zichzelf.
--
Nederlanders slordig in taalgebruik
Nederlanders maken steeds meer taal- en schrijffouten. Dat blijkt uit onderzoek van taalkundige Jannemieke van de Gein.
Ze onderzocht zakelijke e-mails, krantenartikelen en scripties van studenten. De onderzoekster zegt in nrc.next dat taalfouten irritatie bij de lezer wekken en het gezag van de schrijver ondermijnen.
Uit eerder onderzoek van Van de Gein bleek dat 75 procent van de leerlingen in groep 8 geen fouten maakt in werkwoordsvormen. De taalkundige deed daarna onderzoek naar spelling in eindexamenteksten van havisten en vwo'ers en ontdekte dat het daar mis gaat. "Na de basisschool gaat het kennelijk in rap tempo bergafwaarts met de werkwoordspelling", schreef ze in 2010 in het blad van Genootschap Onze Taal.
Volgens de taalkundige hoeft het vervolgonderwijs niets anders te doen dan de taalbeheersing die is opgedaan op de basisschool te onderhouden. "Maar precies dat onderhoudswerk lijkt het werkelijk zwakke punt", aldus Van de Gein. Ze stelde toen dat het ministerie van Onderwijs te lage eisen stelt aan wat scholieren op taalgebied moeten weten en dat daarmee de terugloop van het huidige niveau in de hand wordt gewerkt. (NOS)
Reacties