Reset als cultuur- of natuurfenomeen
Eén januari en de teller staat weer op nul. Je koopt een nieuwe agenda, en die is ... LEEG. Het is even een Tabula rasa. Maar in hoeverre is het oud-en-nieuw-ritueel ook een reset-mechanisme?
Die vraag stel ik me omdat je sommige ondernemers hoort voorspellen dat er een grote reset op ons afkomt, in de financiële wereld. "Het huidige geldsysteem werkt niet meer en loopt ten einde."
Het grote probleem met die uitspraak is dat deze de toekomst betreft, en die kent niemand, hoe stellig iemand zijn preek ook kan verkondigen.
Toch is men gewaarschuwd en zelf bracht me deze stelling op het idee om "de reset" als cultuur- of eventueel natuurfenomeen nader te beschouwen. Bestaat er zoiets als een reset in onze cultuur? Het feit dat er geen goede naam voor dit fenomeen is, behalve het Engelstalige reset dat ook nog eens een recent verleden heeft omdat het uit het computer-jargon is verkregen. Een computer kan je op een harde of zachte manier resetten. Maar bij de mens, en dan vooral bij mensen in groepen, in de cultuur bestaat er zoiets, zo´n mechanisme waar men gezamenlijk besluit maar eens opnieuw te beginnen omdat we er met zijn allen een zooitje van hebben gemaakt?
In de natuur is er het fenomeen zondvloed, een mythisch begrip, religieus getint, maar alom aanwezig wanneer de natuur als een tsunami zich in haar meest wrede gedaante laat zien en alles om haar heen verwoest. Na de storm kan men niet anders dan opnieuw beginnen.
In de literatuur vond ik de zondvloed o.a. bij Jeroen Brouwers, iemand die geobsedeerd is door de dood en het zelfmoordfenomeen. Bij zelfmoord is er geen reset meer, maar valt alles uit. Het leven stopt en gaat niet meer verder. In zijn roman beschrijft hij het leven van een schrijver die zich teruggetrokken heeft in een bos in de Veluwe, hij kijkt terug op zijn leven, op een scheiding (een reset in familiekring?) en op zijn leven in Indonesië, of toen nog Nederlands-Indië. In dat land heeft Nederland een vreemde geschiedenis meegemaakt en deels zelf geschreven. De kolonie die de Hollanders via handel toegeëigend heeft, is door oorlog vervreemd. Het waren de Japanners die de Nederlanders veroverden en die later aan het eind van de oorlog kwam de Indonesische bevolking in opstand - iets dat onderhuids al lange tijd broeide - en herveroveren hun land.
De hoofdpersoon in het verhaal werd in het land geboren, en vond vriendschap met een Maleis meisje, waar hij van zijn ouders eigenlijk niet mee mocht spelen. "Ze was anders." Als duidelijk wordt dat de Indonesiërs het land terugkrijgen besluiten, besluiten de familie naar Nederland terug te keren.
In Nederland moeten ze opnieuw beginnen.
...
Een psycholoog die zich met het fenomeen reset heeft verbonden, Steve Pinker, stelt in zijn boek Tabula Rasa, the blank slate dat mensen bij geboorte niet met een schone lei beginnen, en zich door cultuur en ervaring kunnen heruitvinden, maar dat veel van het ontwerp al bij conceptie bekend is.
Op persoonlijk vlak zou je veel van de zelfhulp boeken kunnen lezen als uiting dat een persoonlijke reset mogelijk is. Je kan jezelf opnieuw uitvinden, maar het grote aantal boeken met zelfhulpadvies kan je ook zien als bewijs dat een persoonlijke reset onmogelijk is; je zit vast aan je verleden en je verleden zit vast aan je natuur.
Als het op persoonlijk vlak al zo moeilijk is om opnieuw te beginnen, hoe zit het dan met groepen en de reset in een cultuur?
Een voorbeeld van een reset in de cultuur is de EURO*. Op een dag besloot men om al de nationale munten te schrappen opnieuw te beginnen met een nieuwe munt die uit het niets kwam opzetten. Nu (als ook bij oprichting) zijn er vele tegenstanders van die euro en velen die het experiment als mislukt beschouwen. Toch is er nog geen nieuwe reset.
Een BRexit is een reset van een partij die zich uit een structuur worstelt. Ook hier weten we nog niet precies hoe dit zal vergaan, maar de eerste stap is er al gezet. Continue zijn er dus relaties en structuren die starten en beëindigd worden. Maar dit is geen echte reset.
In de architectuur is the blank slate (design) waar een reset het meest gebruikt is: zo kan men een nieuwe wijk opbouwen door de oude wijk eerst volledig te verwoesten. Hergebruik van materialen weegt niet op tegen het opnieuw bouwen dat veel goudkoper is.
Architectuur wordt wel vaker gebruikt als referentie voor cultuurprocessen, maar waar het vernietigen van gebouwen een logische stap lijkt, is het opnieuw beginnen in een menselijke omgeving veel meer weerstand opwekt.
Maar daar moeten natuurlijk wel (meer) voorbeelden van zijn. Is Jezus (leeft) misschien zelf wel niet het ultieme voorbeeld van een Reset? Het idee van opstaan..?
--
2014/04/even-opnieuw-proberen-ergens-in-2020
* - De EURO is zelf een antwoord op een reset-fenomeen, namelijk die van abrupte en niet aangekondigde devaluaties van nationale valuta, zoals die van het Britse Pond, De Spaanse Peseta en de Italiaanse Lire.
-- 3 jan
De term reset wordt inderdaad vaak gebruikt, een dag na deze blogpost schrijft de ambassadeur Danny Danon voor de UN, Israel is ready for a reset at the U.N. Hij hoopt dat de nieuwe secretaris Generaal bij de VN voor een nieuwe start tussen Israël en de VN kan worden.
-- 7 jan
Het FD. Een verhaal over een persoonlijke verandering (niet op cultuurniveau); "ik gun iedereen een reset moment". Natascha van der Does-Brantjes gooide haar carrière een paar keer over een andere boeg.
-- 10 juni 2018.
En dan opeens is er een reset, op het moment dat je het niet verwacht. In Spanje. De Spaanse regering van Rajoy (van de rechtse politieke partij de PP) werd via een motie afgezet en binnen een week was er een nieuwe regering met gloednieuwe ministers onder een nieuw beleid van de politieke tegenstanders, de socialisten, de PSOE onder leiding van Pero Sanchez. Zonder nieuwe verkiezingen, hup, zomaar. Het kan dus wel, er zijn dus reset-momenten waar men zonder aanloop de kans krijgt om met een schone lei te beginnen. Die ruimte krijgt de PSOE nu in Spanje. Voor twee jaar, tot er nieuwe verkiezingen komen. Of eerder wanneer blijkt dat deze regering niet werkt.
Die vraag stel ik me omdat je sommige ondernemers hoort voorspellen dat er een grote reset op ons afkomt, in de financiële wereld. "Het huidige geldsysteem werkt niet meer en loopt ten einde."
Het grote probleem met die uitspraak is dat deze de toekomst betreft, en die kent niemand, hoe stellig iemand zijn preek ook kan verkondigen.
Toch is men gewaarschuwd en zelf bracht me deze stelling op het idee om "de reset" als cultuur- of eventueel natuurfenomeen nader te beschouwen. Bestaat er zoiets als een reset in onze cultuur? Het feit dat er geen goede naam voor dit fenomeen is, behalve het Engelstalige reset dat ook nog eens een recent verleden heeft omdat het uit het computer-jargon is verkregen. Een computer kan je op een harde of zachte manier resetten. Maar bij de mens, en dan vooral bij mensen in groepen, in de cultuur bestaat er zoiets, zo´n mechanisme waar men gezamenlijk besluit maar eens opnieuw te beginnen omdat we er met zijn allen een zooitje van hebben gemaakt?
In de natuur is er het fenomeen zondvloed, een mythisch begrip, religieus getint, maar alom aanwezig wanneer de natuur als een tsunami zich in haar meest wrede gedaante laat zien en alles om haar heen verwoest. Na de storm kan men niet anders dan opnieuw beginnen.
In de literatuur vond ik de zondvloed o.a. bij Jeroen Brouwers, iemand die geobsedeerd is door de dood en het zelfmoordfenomeen. Bij zelfmoord is er geen reset meer, maar valt alles uit. Het leven stopt en gaat niet meer verder. In zijn roman beschrijft hij het leven van een schrijver die zich teruggetrokken heeft in een bos in de Veluwe, hij kijkt terug op zijn leven, op een scheiding (een reset in familiekring?) en op zijn leven in Indonesië, of toen nog Nederlands-Indië. In dat land heeft Nederland een vreemde geschiedenis meegemaakt en deels zelf geschreven. De kolonie die de Hollanders via handel toegeëigend heeft, is door oorlog vervreemd. Het waren de Japanners die de Nederlanders veroverden en die later aan het eind van de oorlog kwam de Indonesische bevolking in opstand - iets dat onderhuids al lange tijd broeide - en herveroveren hun land.
De hoofdpersoon in het verhaal werd in het land geboren, en vond vriendschap met een Maleis meisje, waar hij van zijn ouders eigenlijk niet mee mocht spelen. "Ze was anders." Als duidelijk wordt dat de Indonesiërs het land terugkrijgen besluiten, besluiten de familie naar Nederland terug te keren.
In Nederland moeten ze opnieuw beginnen.
...
Een psycholoog die zich met het fenomeen reset heeft verbonden, Steve Pinker, stelt in zijn boek Tabula Rasa, the blank slate dat mensen bij geboorte niet met een schone lei beginnen, en zich door cultuur en ervaring kunnen heruitvinden, maar dat veel van het ontwerp al bij conceptie bekend is.
Op persoonlijk vlak zou je veel van de zelfhulp boeken kunnen lezen als uiting dat een persoonlijke reset mogelijk is. Je kan jezelf opnieuw uitvinden, maar het grote aantal boeken met zelfhulpadvies kan je ook zien als bewijs dat een persoonlijke reset onmogelijk is; je zit vast aan je verleden en je verleden zit vast aan je natuur.
Als het op persoonlijk vlak al zo moeilijk is om opnieuw te beginnen, hoe zit het dan met groepen en de reset in een cultuur?
Een voorbeeld van een reset in de cultuur is de EURO*. Op een dag besloot men om al de nationale munten te schrappen opnieuw te beginnen met een nieuwe munt die uit het niets kwam opzetten. Nu (als ook bij oprichting) zijn er vele tegenstanders van die euro en velen die het experiment als mislukt beschouwen. Toch is er nog geen nieuwe reset.
Een BRexit is een reset van een partij die zich uit een structuur worstelt. Ook hier weten we nog niet precies hoe dit zal vergaan, maar de eerste stap is er al gezet. Continue zijn er dus relaties en structuren die starten en beëindigd worden. Maar dit is geen echte reset.
In de architectuur is the blank slate (design) waar een reset het meest gebruikt is: zo kan men een nieuwe wijk opbouwen door de oude wijk eerst volledig te verwoesten. Hergebruik van materialen weegt niet op tegen het opnieuw bouwen dat veel goudkoper is.
Architectuur wordt wel vaker gebruikt als referentie voor cultuurprocessen, maar waar het vernietigen van gebouwen een logische stap lijkt, is het opnieuw beginnen in een menselijke omgeving veel meer weerstand opwekt.
Maar daar moeten natuurlijk wel (meer) voorbeelden van zijn. Is Jezus (leeft) misschien zelf wel niet het ultieme voorbeeld van een Reset? Het idee van opstaan..?
--
2014/04/even-opnieuw-proberen-ergens-in-2020
* - De EURO is zelf een antwoord op een reset-fenomeen, namelijk die van abrupte en niet aangekondigde devaluaties van nationale valuta, zoals die van het Britse Pond, De Spaanse Peseta en de Italiaanse Lire.
-- 3 jan
De term reset wordt inderdaad vaak gebruikt, een dag na deze blogpost schrijft de ambassadeur Danny Danon voor de UN, Israel is ready for a reset at the U.N. Hij hoopt dat de nieuwe secretaris Generaal bij de VN voor een nieuwe start tussen Israël en de VN kan worden.
-- 7 jan
Het FD. Een verhaal over een persoonlijke verandering (niet op cultuurniveau); "ik gun iedereen een reset moment". Natascha van der Does-Brantjes gooide haar carrière een paar keer over een andere boeg.
-- 10 juni 2018.
En dan opeens is er een reset, op het moment dat je het niet verwacht. In Spanje. De Spaanse regering van Rajoy (van de rechtse politieke partij de PP) werd via een motie afgezet en binnen een week was er een nieuwe regering met gloednieuwe ministers onder een nieuw beleid van de politieke tegenstanders, de socialisten, de PSOE onder leiding van Pero Sanchez. Zonder nieuwe verkiezingen, hup, zomaar. Het kan dus wel, er zijn dus reset-momenten waar men zonder aanloop de kans krijgt om met een schone lei te beginnen. Die ruimte krijgt de PSOE nu in Spanje. Voor twee jaar, tot er nieuwe verkiezingen komen. Of eerder wanneer blijkt dat deze regering niet werkt.
Reacties