Conflict in onze volksaard
Sparen en speculeren.
Is er een stabiele factor die het culturele DNA van de Hollanders verklaart en is daar dan ook een bewijs voor dat het klopt?
Lange tijd geleden vond ik op een website van het tropeninstituut een artikel met belangrijke kenmerken van de Nederlandse aard, maar ik ben het document kwijt. En omdat ik op dit moment een boek lees over de tulpenmanie (binnenkort een samenvatting) moest ik weer aan de Hollandse volksaard denken.
Mike Dash, schrijft daarover een belangrijke passage die voor de tulpenmanie essentieel was:
... almost every sort of artisan had the desire to get rich and at least some of them would have had the capital required to make a modest investment... Here two of the striking characteristics of Dutch society came into play:
- the urge to save and the urge to gamble. (Tulipomania) De tulpengekte vindt haar hoogtepunt in het jaar 1637, bijna vierhonderdjaar geleden.
De typische Nederlander spaart, maar wil ook speculeren. wat de diepere achtergrond van deze aard is weet ik nog niet. Maar de stelling heeft de tand des tijds doorstaan. Ook de Nederlander van nu is te begrijpen door deze twee conflicterende kenmerken: sparen en speculeren.
Je hoeft maar om je heen te kijken om voorbeelden te vinden (sparen voor later), maar het echte bewijs hiervoor werd wel geleverd door de meeste typische case van spijt door speculatieve handel die de mist in ging.
Het gaat dan om het geval IceSave. Icesave voor wie het vergeten is of verdrongen heeft betrof (rond 2008 / 2009) een spaarregeling buiten de Nederlandse conservatieve banken die hogere rente bood. En dit aanbod was dus niet zonder gevaar. Een vorm waar de combinatie van sparen en speculeren niet beter kan worden uitgelegd.
Maar ook het relatief grote aantal beleggers in Nederland is een teken van de volksaard die eeuwenlang hetzelfde is gebleven.
Dan het conflict.
Het conflict zit overduidelijk in de combinatie waar sparen een deugdelijk en voorzichtig kenmerk is, terwijl speculeren veel meer op de rand van het normale fungeert: speculeren is risico nemen en vaak ondoordachte risico's. De Nederlander wil aan de ene kant voorzichtig zijn en heeft een duidelijk normbesef, maar wil die norm ook overtreffen door extra risico's te nemen. Hij (of zij) wil meedoen met gekke en uitzonderlijke dingen. "Maar het mag niks kosten"... Het mag niet fout gaan, want dan overheerst opeens de spaarneiging weer.
Je merkt dit conflict aan allerlei toestanden en soms wantoestanden die spelen,
- bij de pensioendiscussie speelt vooral het spaar motief: we hebben gespaard en we zijn spaarzaam en willen niet dat door losbandig Zuid Europa dit prudente gedrag in gevaar komt, .. maar naast het sparen voor later, heeft de Hollander ook teveel belegd of teveel hypotheek, net iets te speculatief allemaal. De hypotheekaftrek past hier ook netjes bij en ondersteunt het conflict.
Een conflict in een cultuur, is een normaal fenomeen. Ook kernwaarden mogen conflicteren, en in goede kernwaarden zie je inherent een conflict terug. Maar bewustwording van het conflict is wel noodzakelijk en daar schort het vaak aan.
--
10 maart 2018. Een half miljoen huishoudens heeft bitcoins. Ook hier loopt Nederland weer voorop, en ook hier gaat het weer net zoals bij Icesave om speculeren.
Het aantal Nederlanders dat cryptomunten zoals de bitcoin bezit, is het afgelopen halfjaar fors toegenomen. Volgens onderzoeksbureau Kantar TNS ging het in augustus nog om 135.000 huishoudens, nu om zo'n 490.000
Is er een stabiele factor die het culturele DNA van de Hollanders verklaart en is daar dan ook een bewijs voor dat het klopt?
Lange tijd geleden vond ik op een website van het tropeninstituut een artikel met belangrijke kenmerken van de Nederlandse aard, maar ik ben het document kwijt. En omdat ik op dit moment een boek lees over de tulpenmanie (binnenkort een samenvatting) moest ik weer aan de Hollandse volksaard denken.
Mike Dash, schrijft daarover een belangrijke passage die voor de tulpenmanie essentieel was:
... almost every sort of artisan had the desire to get rich and at least some of them would have had the capital required to make a modest investment... Here two of the striking characteristics of Dutch society came into play:
- the urge to save and the urge to gamble. (Tulipomania) De tulpengekte vindt haar hoogtepunt in het jaar 1637, bijna vierhonderdjaar geleden.
De typische Nederlander spaart, maar wil ook speculeren. wat de diepere achtergrond van deze aard is weet ik nog niet. Maar de stelling heeft de tand des tijds doorstaan. Ook de Nederlander van nu is te begrijpen door deze twee conflicterende kenmerken: sparen en speculeren.
Je hoeft maar om je heen te kijken om voorbeelden te vinden (sparen voor later), maar het echte bewijs hiervoor werd wel geleverd door de meeste typische case van spijt door speculatieve handel die de mist in ging.
Het gaat dan om het geval IceSave. Icesave voor wie het vergeten is of verdrongen heeft betrof (rond 2008 / 2009) een spaarregeling buiten de Nederlandse conservatieve banken die hogere rente bood. En dit aanbod was dus niet zonder gevaar. Een vorm waar de combinatie van sparen en speculeren niet beter kan worden uitgelegd.
Maar ook het relatief grote aantal beleggers in Nederland is een teken van de volksaard die eeuwenlang hetzelfde is gebleven.
Dan het conflict.
Het conflict zit overduidelijk in de combinatie waar sparen een deugdelijk en voorzichtig kenmerk is, terwijl speculeren veel meer op de rand van het normale fungeert: speculeren is risico nemen en vaak ondoordachte risico's. De Nederlander wil aan de ene kant voorzichtig zijn en heeft een duidelijk normbesef, maar wil die norm ook overtreffen door extra risico's te nemen. Hij (of zij) wil meedoen met gekke en uitzonderlijke dingen. "Maar het mag niks kosten"... Het mag niet fout gaan, want dan overheerst opeens de spaarneiging weer.
Je merkt dit conflict aan allerlei toestanden en soms wantoestanden die spelen,
- bij de pensioendiscussie speelt vooral het spaar motief: we hebben gespaard en we zijn spaarzaam en willen niet dat door losbandig Zuid Europa dit prudente gedrag in gevaar komt, .. maar naast het sparen voor later, heeft de Hollander ook teveel belegd of teveel hypotheek, net iets te speculatief allemaal. De hypotheekaftrek past hier ook netjes bij en ondersteunt het conflict.
Een conflict in een cultuur, is een normaal fenomeen. Ook kernwaarden mogen conflicteren, en in goede kernwaarden zie je inherent een conflict terug. Maar bewustwording van het conflict is wel noodzakelijk en daar schort het vaak aan.
--
10 maart 2018. Een half miljoen huishoudens heeft bitcoins. Ook hier loopt Nederland weer voorop, en ook hier gaat het weer net zoals bij Icesave om speculeren.
Het aantal Nederlanders dat cryptomunten zoals de bitcoin bezit, is het afgelopen halfjaar fors toegenomen. Volgens onderzoeksbureau Kantar TNS ging het in augustus nog om 135.000 huishoudens, nu om zo'n 490.000
Reacties