Beleggen en Cultuur
Dat er om te beleggen veel kennis van psychologie behulpzaam kan zijn is wel algemeen bekend. Er is zelfs een vakgebied - behavioral finance - aan de relatie tussen beide gebieden gewijd.
Bij psychologie en beleggen kan men onder andere denken aan:
- Angst en hebzucht; angst om verlies te nemen, hebzucht die speelt bij het vergeten om wist te nemen.
- verschil in perceptie tussen risico-rendementsverhoudingen
- ... 
Bij beleggen en cultuur gaat het veelal om het gedrag van grote groepen mensen; de groepen beleggers dus, zijnde de particulieren, de professionele handelaren en natuurlijk de markt als geheel. Daar begint cultuur, o.a. met het gezegde "de markt heeft altijd gelijk." Dat betekent dat wat grote groepen mensen doen, de massa, wel moet kloppen. Doordat grote groepen mensen hetzelfde zien, kan er een patroon of trend ontstaan. Bij een duidelijke trend is het rationeel om mee te doen met die trend vooral wanneer het initiatief samen gaat met rationele overwegingen. Bijvoorbeeld dat aandelen niet "duur" zijn op basis van een bepaald criterium. Binnen die grote groepen zijn subgroepen te vinden die echter niet zoals bij normale cultuurprocessen zichtbaar zijn. De amateurbelegger weet niet dat er ook professionele handelaren in de markt zitten, in ieder geval is deze niet als aparte groep zichtbaar. Een trend begint echter juist - bij de oorsprong - wanneer bepaalde kleine groepen iets zien wat de grote massa als geheel nog niet is opgevallen. Bijvoorbeeld dat die grote groep erg angstig is. Wel overdreven angstig. Er is al zoveel afgebrokkeld van de koersen dat die angst deels rationeel is. Ook de economische "rationele" vooruitzichten geven ging aanleiding tot optimisme. Toch moet er iemand zijn die denkt, "nu is het genoeg," deze angst en negatieve sentimenten zijn dubbel en dwars in de koers ingeprijst." Zo kan er een trendomkeer ontstaan.
Bij psychologie en beleggen staat dan de vraag centraal, waarom sommige beleggers op de bodem van de markt VERKOPEN? Dat kan dus vanuit cultureel oogpunt wanneer die particuliere belegger zich zo opgenomen voelt in de groep en de massa (hysterie) dat deze de groepsangst absorbeert. Hij is zelf ook bang.
In de organisatiekunde heerst op dit moment de opvatting dat een groep meer weet dan een individu. "Samen staan we sterker," is een bekend motto dat aangeeft dat de afzonderlijke professional vooral moet samenwerken. Voor het belang van de organisatie. Daarnaast staat echter het dilemma dat massapsychologie niet altijd rationeel hoeft te zijn. Wanneer iemand iets nadoet (een cultuurproces) dan hoeft dat niet te betekenen dat deze daad ook handig is. Dat kan omdat deze andere persoon anders is, of dat de situatie anders is. Bij beleggen zit de problematiek o.a. in trendmatig beleggen, die op zich rationeel kan zijn. U volgt zo de massa omdat deze wel weet wat ze aan het doen is. Zie ook: collectieve intelligentie.
Ponzi-schema's werken ook zo. Zolang er maar iemand blijft geloven in de trend - of de hoge waardering of rendementen zal het systeem dit rendement blijven genereren. Echter wanneer het systeem stopt en men begint na te denken "waarom doe ik hier aan mee," kan het fout gaan. Een bankrun werkt in principe hetzelfde.
Bij cultuur hoort vertrouwen. En vertrouwen is op zich geen rationeel proces. Dat is pure emotie (ingegeven door een gevoel).
Bij beleggen en cultuur gaat het veelal om het gedrag van grote groepen mensen; de groepen beleggers dus, zijnde de particulieren, de professionele handelaren en natuurlijk de markt als geheel. Daar begint cultuur, o.a. met het gezegde "de markt heeft altijd gelijk." Dat betekent dat wat grote groepen mensen doen, de massa, wel moet kloppen. Doordat grote groepen mensen hetzelfde zien, kan er een patroon of trend ontstaan. Bij een duidelijke trend is het rationeel om mee te doen met die trend vooral wanneer het initiatief samen gaat met rationele overwegingen. Bijvoorbeeld dat aandelen niet "duur" zijn op basis van een bepaald criterium. Binnen die grote groepen zijn subgroepen te vinden die echter niet zoals bij normale cultuurprocessen zichtbaar zijn. De amateurbelegger weet niet dat er ook professionele handelaren in de markt zitten, in ieder geval is deze niet als aparte groep zichtbaar. Een trend begint echter juist - bij de oorsprong - wanneer bepaalde kleine groepen iets zien wat de grote massa als geheel nog niet is opgevallen. Bijvoorbeeld dat die grote groep erg angstig is. Wel overdreven angstig. Er is al zoveel afgebrokkeld van de koersen dat die angst deels rationeel is. Ook de economische "rationele" vooruitzichten geven ging aanleiding tot optimisme. Toch moet er iemand zijn die denkt, "nu is het genoeg," deze angst en negatieve sentimenten zijn dubbel en dwars in de koers ingeprijst." Zo kan er een trendomkeer ontstaan.
Bij psychologie en beleggen staat dan de vraag centraal, waarom sommige beleggers op de bodem van de markt VERKOPEN? Dat kan dus vanuit cultureel oogpunt wanneer die particuliere belegger zich zo opgenomen voelt in de groep en de massa (hysterie) dat deze de groepsangst absorbeert. Hij is zelf ook bang.
In de organisatiekunde heerst op dit moment de opvatting dat een groep meer weet dan een individu. "Samen staan we sterker," is een bekend motto dat aangeeft dat de afzonderlijke professional vooral moet samenwerken. Voor het belang van de organisatie. Daarnaast staat echter het dilemma dat massapsychologie niet altijd rationeel hoeft te zijn. Wanneer iemand iets nadoet (een cultuurproces) dan hoeft dat niet te betekenen dat deze daad ook handig is. Dat kan omdat deze andere persoon anders is, of dat de situatie anders is. Bij beleggen zit de problematiek o.a. in trendmatig beleggen, die op zich rationeel kan zijn. U volgt zo de massa omdat deze wel weet wat ze aan het doen is. Zie ook: collectieve intelligentie.
Ponzi-schema's werken ook zo. Zolang er maar iemand blijft geloven in de trend - of de hoge waardering of rendementen zal het systeem dit rendement blijven genereren. Echter wanneer het systeem stopt en men begint na te denken "waarom doe ik hier aan mee," kan het fout gaan. Een bankrun werkt in principe hetzelfde.
Bij cultuur hoort vertrouwen. En vertrouwen is op zich geen rationeel proces. Dat is pure emotie (ingegeven door een gevoel).
Reacties