De filosofieopleiding in NL

Hoe zien de filosofieopleidingen eruit en waar legt elke universiteit de nadruk op? En zegt het curriculum van elke universiteit iets over de universiteit als geheel?  Bijvoorbeeld de link naar kernwaarden. Als overzicht komt het volgende beeld naar voren (verschillen in focus en accenten): 

  • EEN. Tilburg (Kritisch denken, kunst van debat, tekstanalyse, schrijven betoog. Multidisciplinair)
  • TWEE. UvA (Ideeën, veronderstellingen, vrijheid. Vakkennis, culturele bagage, historisch besef, ...)
  • DRIE. Leiden (intellectuele uitdaging, grenzen, cultuurverschijnselen, kritische houding. Taalgevoel.)
  • VIER: Utrecht (tekstbegrip en Logica, debatteren en zorgvuldigheid. aansluiting actualiteit. Diepgang.)
  • VIJF. RU (fundamentele vragen. Analyse. Filosofische traditie. Specialisme of generalistisch. Arbeidsmarktfocus)
  • ZES. Erasmus (Veeleisend, avontuurlijk. grenzen opzoeken. Algemene ontwikkeling, argumentatie, probleemoplossend vermogen, spreek en schrijfvaardigheid. Ook als twee Studie )
  • ZEVEN. Groningen (kritisch, maatschappelijk en wetenschappelijk, abstractie)
  • ACHT. VU (Fundamenteel, waarheid versus werkelijkheid. Samenleving. Kern, inzichten, argumenteren)

Dan zijn er de diverse filosofische disciplines als metafysica, wetenschapsfilosofie, logica en ethiek (en ...). Volgens Wikipedia zijn er de volgende filosofische vakgebieden:

  • Cultuurfilosofie, Esthetica, Ethiek, Filosofie van de geest, Geschiedfilosofie, Kennistheorie, Logica, Metafysica, Politieke filosofie, Rechtsfilosofie, Sociale filosofie, Taalfilosofie, Wetenschapsfilosofie. Of in het Engels:
  • Aesthetics‎, Epistemology‎, Ethics‎, Logic‎, Philosophy of religion‎, Philosophy of physics‎, Political philosophy‎, Practical philosophy‎, Religious philosophy‎, Social philosophy‎, Theoretical philosophy‎, Transcendentalism‎

--

EEN. Tilburg (Kritisch denken, kunst van debat, tekstanalyse, schrijven betoog. Multidisciplinair)

In de bachelor Filosofie duik je in grote vragen omtrent samenleving, wetenschap en cultuur. Je leert vanzelfsprekendheden op een systematische en kritische manier ter discussie te stellen en ontwikkelt jezelf in de kunst van het debatteren, het analyseren van teksten en het schrijven van sterke betogen. Je kan bovendien kennismaken met andere disciplines zoals politiek, economie, cultuurwetenschappen, psychologie of rechten.

... De opleiding is opgebouwd rond vier pijlers: Ethiek (zoektocht naar het juiste handelen), Filosofische Antropologie en Psychologie (de betekenis van het mens-zijn en het menselijke denken), Politieke en Sociale Filosofie (de betekenis van samenlevingen en concepten als rechtvaardigheid en macht daarbinnen), en Wetenschapsfilosofie en Kennisleer (de vraag wat we als kennis/waarheid kunnen beschouwen). (bron: )

Persoonlijk lijkt me Antropologische Filosofie het meest interessant:
Thema - Filosofische antropologie. Filosofische antropologie gaat over de vraag “wat is de mens?” Het gaat erom dat je een omschrijving geeft van wat een mens precies is.

Denk maar eens aan een tafel. Als je je de vraag stelt: wat is een tafel? Kom je misschien met het antwoord “een tafel is een blad met vier poten eronder, waar je dingen op kunt zetten”. Maar misschien bestaan er ook tafels met twee poten. Of tafels waar je helemaal niks op kunt zetten. Het is eigenlijk heel moeilijk om precies antwoord te geven op de vraag “Wat is een tafel?” Probeer het maar eens! Nog veel moeilijker is het om een antwoord te geven op de vraag “Wat is de mens?” Bij dit thema zullen we kijken naar mogelijke antwoorden die je op deze vraag kunt geven.

Onderzoek naar filosofische antropologie
Geef eens antwoord op de vraag “wat is de mens?”  Probeer steeds als een iemand een antwoord geeft een uitzondering te bedenken waarvoor die regel niet opgaat. Bijvoorbeeld: als iemand zegt “de mens is een wezen met twee armen en twee benen” dan zou de uitzondering zijn: “er bestaan ook mensen met maar één been”.

Verdieping in filosofische antropologie. Bekijk het filmpje. De ondertiteling is in een beetje slecht Nederlands, maar de antwoorden die deze vrouw geeft zijn wel interessant... Beantwoord nu de vragen:
-Denk jij ook dat mensen wezens zijn die het leven zin geven?
-Heeft het leven voor een dier, bijvoorbeeld een hond of een kat, geen zin?
-Ben je het met Valeriya eens dat slechte mensen er moeten zijn, zodat de wereld in balans blijft? Waarom wel of niet?
-En wat voor zin heeft jouw leven?

Meer weten? Het thema Filosofische antropologie  behandelen we aan de hand van de volgende vier onderwerpen. Kies een onderwerp en kom er alles over te weten.
-Wat is de mens?
-Lichaam of geest?
-Wat gebeurt er als je doodgaat?
-Ben je een jongen of een meisje?

TWEE. UvA (Ideeën, veronderstellingen, vrijheid. Vakkennis, culturele bagage, historisch besef, ...)
Zijn je zintuigen wel betrouwbaar? Wat is het 'zijn'? Wat is 'rechtvaardigheid'? En wanneer mag je het woordje ‘dus’ gebruiken? Een filosoof schept er plezier in op zoek te gaan naar verborgen veronderstellingen en zet overal vraagtekens bij.

Als je filosofie (ook wel wijsbegeerte) studeert, leer je zelfstandig, analytisch en logisch nadenken vanuit een kritische, open, nieuwsgierige houding. Filosofen houden zich bezig met het analyseren, becommentariëren en verder ontwikkelen van ideeën. Deze ideeën kunnen betrekking hebben op uiteenlopende onderwerpen. Soms merken we pas dat we bepaalde ideeën hadden als ons standpunt is veranderd. Of als iemand ons erop wijst dat we van veronderstellingen uitgaan die helemaal niet zo vanzelfsprekend zijn. Een filosoof is iemand die er plezier in heeft systematisch op zoek te gaan naar dit soort verborgen veronderstellingen.

Daarbij zijn niet alleen ontwikkelingen in de wetenschap van belang, maar ook morele problemen die bijvoorbeeld behandeld worden in de rechtszaal of in het parlement. Ook in de literatuur, de beeldende kunst en in films komen ze aan de orde. Een filosoof wil bijvoorbeeld weten welke beperkingen de verschillende media opleggen en welke mogelijkheden ze scheppen.

Waarom Filosofie aan de UvA? ... Spinoza leerstoel. De afdeling Filosofie is trots op haar Spinoza-leerstoel. Ieder jaar bezet een filosoof van groot internationaal aanzien deze wisselleerstoel en verzorgt een semester lang onderwijs. Voor UvA-studenten is dit een uitgelezen kans om colleges te krijgen van professoren van buitenlandse topuniversiteiten zoals Harvard University en de University of California in Berkeley. De Universiteit van Amsterdam heeft een lange traditie in het opleiden van filosofen. Jaarlijks starten zo’n 120 studenten met de bachelor Filosofie. De opleiding is daarmee een van de grootste van Nederland.
Ruimte voor eigen ideeën. Docenten staan open voor studenten met eigen ideeën en er is dan ook veel ruimte om die ideeën binnen de opleiding vorm te geven. Als je weet wat je wilt, zijn er tal van mogelijkheden.
Als je een studie Filosofie hebt afgerond, beschik je over een gedegen vakkennis, een brede culturele bagage, historisch besef en een sterk ontwikkeld abstractievermogen. Dit maakt je ruim inzetbaar op de arbeidsmarkt. Alumni komen in de meest uiteenlopende functies terecht waar een sterk analytisch denkvermogen vereist is, variërend van beleidsmedewerker, redacteur, journalist, schrijver en publicist tot een functie in het bedrijfsleven of bij een bank. Als je na je bachelor meer wetenschappelijke verdieping of verbreding zoekt, dan volg je een masterprogramma. (Bron: UvA)  

DRIE. Leiden (intellectuele uitdaging, grenzen, cultuurverschijnselen, kritische houding. Taalgevoel.)
Heeft de mens een vrije wil? Zien wij de wereld anders dan zij werkelijk is? Kunnen morele oordelen juist of onjuist zijn? Met Filosofie in Leiden stel jij vragen die dwars door de verschillende vakgebieden heenlopen en bestudeer je de theorieën van klassieke denkers, van vroeger én nu.

Waarom Filosofie?
Filosofie is een intellectuele uitdaging. Als filosoof stel je namelijk kritische vragen bij de grondslagen en grenzen van onze kennis en reflecteer je op allerlei cultuurverschijnselen. Wat kan ik weten? Hoe behoor ik te handelen? En wat is de mens? Ook recentere vraagstukken, bijvoorbeeld op het gebied van de toegepaste ethiek of over de filosofische implicaties van de resultaten van de cognitiewetenschap, komen aan bod. Filosofie heeft dan ook geen duidelijk afgebakend, eigen ‘vakgebied’ en houdt zich niet bezig met een specifiek deel van de werkelijkheid. Het legt zich in die zin geen beperkingen op. Met Filosofie in Leiden maak je dus intensief en op hoog niveau kennis met de westerse, academische filosofie, van vroeger en nu, waarbij je deze vergelijkt met andere, niet-westerse denkwijzen.

... "Ik zie de rol van de filosoof als die van iemand die kritisch kijkt naar gedachtengoed, dat soms al sinds mensenheugenis door de maatschappij wordt geaccepteerd. Door verschillende perspectieven ontstaan er steeds meer vragen wanneer je een onderwerp onder de loep neemt. Mijns inziens gaat filosofie over vragen en niet zozeer over antwoorden. De docenten zijn leuk en betrekken vaak het dagelijks leven in de stof waardoor het duidelijk en relevant blijft."

Waarom "Leiden" : Je ontdekt de theorieën van klassieke én hedendaagse denkers;
Je krijgt een brede oriëntatie in de westerse, academische filosofie, waarbij deze daarbij ook wordt vergeleken met andere, niet-westerse denkwijzen;
Je krijgt kleinschalig en intensief onderwijs van hooggekwalificeerde docenten;
Je krijgt regelmatig les van gastdocenten uit het buitenland;
Je voelt je snel thuis in de gezellige studentenstad Leiden.
 
Past Filosofie bij jou? Hoe kom je erachter of deze studie echt bij jou past? Stel jezelf de volgende vragen:
Ga jij een intellectuele uitdaging niet uit de weg?
Ben je niet bang om te ontdekken dat er geen definitieve antwoorden zijn op alle vragen en ben je toch bereid om steeds door te vragen?
Houd je van lezen?
Heb je een goed gevoel voor taal en beheers je het Nederlands en Engels goed?
Heb je een kritische houding, en kun je zelf ook goed tegen kritiek?
Ben je een doorzetter, gemotiveerd en enthousiast en kun je goed zelfstandig werken?

VIER: Utrecht (tekstbegrip en Logica, debatteren en zorgvuldigheid. aansluiting actualiteit. Diepgang.)
VAN DE KLASSIEKE OUDHEID TOT NU. In de bacheloropleiding Filosofie maak je kennis met de belangrijkste filosofen en hun denkbeelden uit de afgelopen 2500 jaar. In je eerste jaar volg je vakken over geschiedenis en ethiek, maar je duikt ook in de filosofie van de geest. Hoe werkt vrije wil? Daarnaast leer je nadenken over politiek en de maatschappij. 

LOGISCH REDENEREN. Bij Filosofie in Utrecht ligt de nadruk op tekstbegrip en logisch redeneren. Je leert kritisch lezen, debatteren en zorgvuldig schrijven.

GEEN WERELDVREEMDE BEZIGHEID. We denken na over begrippen als goed en kwaad, waarheid en schoonheid, maar vergis je niet: filosofie is geen wereldvreemde bezigheid. Het gaat altijd weer om de reflectie op de normen en waarden, politiek, kunst en wetenschap zoals we die kennen in onze samenleving.

NIET VOOR OPPERVLAKKIGE TYPES. Heb je nadenken altijd een inspirerende bezigheid gevonden? Vind je veel zaken helemaal niet zo vanzelfsprekend als ze lijken? Neem je de tijd om kritisch te lezen? Dit is geen studie voor oppervlakkige types. We ontleden zinnen regel voor regel en woord voor woord.

een student: "Je kunt uiteindelijk een hoop met Filosofie in de samenleving: je hebt buitengewoon goed leren lezen, nadenken, analyseren en schrijven!"

VIJF. RU (fundamentele vragen. Analyse. Filosofische traditie. Specialisme of generalisme. Arbeidsmarktfocus)

Bacheloropleiding Filosofie
Denk jij na over fundamentele vragen als: Hebben mensen een vrije wil? Kunnen we onze zintuigen vertrouwen? Wat is goed en wat is kwaad? Dan schuilt er in jou misschien wel een filosoof. Als je filosofie studeert, leer je dit soort vraagstukken te analyseren. Durf jij door te denken over vragen waar niet direct een antwoord voor klaar ligt? 

Bachelor Filosofie: iets voor jou? Studeren in een tolerante, open en vriendelijke omgeving. Brede introductie in alle aspecten van de westerse filosofie. Veel aandacht voor 2500 jaar filosofische traditie. Keuze om je tijdens je studie breed te oriënteren of op één gebied te focussen. Veel aandacht voor arbeidsmarktoriëntatie.

Tijdens de opleiding Filosofie aan de Radboud Universiteit volg je colleges over de belangrijkste filosofische disciplines als metafysica, wetenschapsfilosofie, logica en ethiek. Je maakt kennis met de geschiedenis van de westerse filosofie en onderzoekt actuele filosofische vraagstukken. Je leert kritisch te lezen en scherp te schrijven. Zo leer je om voorbij vooronderstellingen te kijken en anderen aan het denken te zetten.

ZES. Erasmus (Veeleisend, avontuurlijk. grenzen opzoeken. Algemene ontwikkeling, argumentatie, probleemoplossend vermogen, spreek en schrijfvaardigheid. Ook als twee Studie )
De opleiding Filosofie is veeleisend en avontuurlijk. Filosofen zoeken de grenzen op van wat wij denken te weten en vragen dóór waar wetenschappers stoppen. 

Filosofie... Vergroot je algemene ontwikkeling. Verbeter je argumentatievaardigheden. Vergroot je probleemoplossend vermogen. Verbetert je spreek- en schrijfvaardigheid

De cursussen filosofie zijn verdeeld over vier thema’s: 
  • Theoretische filosofie. Wat kan ik weten? Modules theoretische filosofie: kentheoretische vraagstukken
  • Praktische filosofie. Hoe moet ik handelen? Modules praktische filosofie: ethische en morele vraagstukken
  • Geschiedenis van de filosofie in modules. De ontwikkeling van het filosofisch denken. Van Plato tot Deleuze
  • Filosofie van mensen & cultuur. Modules filosofie van mens en cultuur: de relatie tussen mens en omgeving
Bijzonder van de EUR (Erasmus School of Philosophy) is dat je kan chatten met studenten. Niet gechecked of dat bij andere "unis" ook kan... (bron: https://www.eur.nl/erasmusacademie/opleidingen/filosofie)
 
ZEVEN. Groningen (kritisch, maatschappelijk en wetenschappelijk, abstractie)
Hou je van kritisch redeneren? Sta je open voor verschillende manieren van denken? Wil je bezig zijn met maatschappelijke en wetenschappelijke vragen? Dan is deze opleiding iets voor jou.
Als filosofiestudent stel je vragen waar anderen genoegen nemen met antwoorden. Zo draag je bij aan de verheldering en oplossing van problemen in de wetenschap en de samenleving.

Je deinst er niet voor terug om over abstracte vragen na te denken. Je bent kritisch en houdt niet van zweverigheid. Je wilt een gestructureerd overzicht van de filosofie, maar wilt niet alles voorgekauwd krijgen. Je bent geïnteresseerd in maatschappelijke en wetenschappelijke vragen. Je bent gefascineerd door de verschillende denkwijzen die mensen er in de loop van de tijd op na hielden. (bron:  https://www.rug.nl/bachelors/philosophy/)

ACHT. VU (Fundamenteel, waarheid versus werkelijkheid. Samenleving. Kern, inzichten, argumenteren)
Ontrafel waarheid en werkelijkheid. Wat weten we eigenlijk? Zit de wereld inderdaad zo in elkaar als we denken? Wat is het verschil tussen recht en onrecht?

Tijdens de bachelor Filosofie leer je de werkelijkheid te onderzoeken door fundamentele vragen te stellen bij actuele thema’s. Je ontwikkelt een kritische blik op wetenschap, religie en samenleving. Je kunt Filosofie ook als tweede studie doen, waarbij je in aanmerking komt voor vrijstellingen. ... bestudeer je relevante maatschappelijke vraagstukken vanuit theoretisch-, historisch-, en praktisch filosofisch perspectief. 

Samen met medestudenten leer je problemen terug te brengen tot de kern. Je scherpt je inzichten en leert beargumenteren. Zo draag je bij aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken.
Sure, there are rules, but we also have quite some 'wiggle space’
Laura, tweedejaars BA Filosofie (bron:  https://vu.nl/nl/onderwijs/bachelor/filosofie)

...

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?