Kans voorbij laten gaan

Geen tijd om te schrijven, hier een gedachtespinsel.

Het fenomeen kans heeft met statistiek te maken. Onlangs hoorde ik dat een van de tien meeste gevraagde beroepen voor de toekomst werd toegewezen aan de statisticus. De wiskundige stond bij deze lijst (bron onbekend) bovenaan, en naast deze twee beroepen was er ook ruimte in de top tien voor de actuaris.

In het dagelijkse leven praten we vaak over het begrip kans. Vaak ook in de vorm van opportuniteit. Bijvoorbeeld bij een ontslag, wat in eerste instantie een negatieve uitstraling heeft, kan men de gebeurtenis ook als een kans ervaren. De kans om iets nieuws te gaan doen. Met daarin de mogelijkheid om een jaar een sabbatical te houden. De kans op promotie is een beter voorbeeld van het fenomeen kans. Niet iedereen krijgt promotie want de logica van de promotie heeft te maken met selectie en daarbij speelt kansverdeling een rol.

Een puur statistisch voorbeeld is de kans op een ziekte, bijvoorbeeld bij het zonnen. Dat - vooral ziekte - zijn zaken die gebeuren en die iedereen kunnen overkomen. De actuaris houdt zich bezig met het inschatten van de kans op ziektes maar vooral op sterftekans. De statistiek staat hier als een keiharde wetenschap tegenover het gevoelsmatige karakter dat kansen kunnen uitdragen. Zoals een ziekte of een sterfgeval. Het persoonlijke staat tegenover het objectieve.

Kansen hebben ook betrekking op gelijkheid. Gelijke kansen. Iemand die lang is met blauwe ogen krijgt meer kansen op werk dan iemand die klein is met donkere ogen. Bijvoorbeeld. Krijgt iedereen een eerlijke kans? Werkloosheid heeft alles te maken met de kans op werk. Wanneer het aantal arbeidsplaatsen door een recessie afneemt wordt men ontmoedigd in het zoeken van een baan. Iemand die desondanks door blijft zoeken behoudt de kans op een baan en op een uitzonderingspositie. "Hem lukte het wel."

In een sollicitatiegesprek zou dit een item kunnen zijn. Welke kansen heeft u aangegrepen in uw leven? En welke heeft u voorbij laten gaan? Hoe zou je hier op kunnen antwoorden?

Ik wilde heel graag naar het buitenland toen ik studeerde. En dat is me toen ook gelukt. Ik kreeg een kans. Iemand die niet naar het buitenland zou willen, zou zo'n kans niet opvallen. Je moet kansen creeren zeggen ze wel in deze context. Eerst wil je iets, vervolgens ga je op je doel af. En zo kom je tot een slagingskans.

Als ik zoek op die laatste term, dan kom ik bij rijexamens terecht. De kans dat je zakt voor een examen heeft met je voorbereiding te maken. Maar je moet ook een beetje geluk hebben. Het voorbereiden is wel breder bruikbaar. Voorbereiden is zoals plannen; je zoekt alles wat je nodig hebt om iets goeds te doen. In het geval van autorijden is het ervaring, in geval van buitenlandervaring is het contacten die je nodig hebt.

Weten wat je wilt lijkt dus een goed antwoord op de slagingskans. Als je drie verschillende dingen wilt dan moet je op drie vlakken voorbereiding doen en je energie delen op die gebieden. Wil je slechts één iets dan kan je daarop concentreren. De kans dat je dat ene doel bereikt neemt logischerwijs toe.

Kansen hebben dus te maken met klaar zijn. Opletten, gefocust zijn. En met weten wat je wilt.

Wanneer je een kans voorbij hebt laten gaan, dan herken je dat vaak past achteraf. Het heet dan ook een gemiste kans, omdat je het niet bereikt hebt, maar misschien ook omdat je niet klaar was. Je lette niet op, vooral omdat je niet wist waar je op moest letten.

In het recruteringsproces komt het fenomeen kans impliciet altijd wel aan de orde. De typische jobhopper is iemand die elke kans aangrijpt op een betere baan. Een sollicitant (of cv) kan in dat opzicht meer of minder opportunistisch overkomen. De vraag is dan hoe goed weet iemand wat hij wil, en in hoeverre laat deze zich leiden door externe gebeurtenissen?

-- 25 april 2023
"So many people never get anywhere in life because when opportunity knocks they're in the backyard looking for 4leaf clovers"-Walter Chrysler. Another saying goes like this: “A wise man will make more opportunities than he finds." - Francis Bacon.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?