KPN, … Philips, TNT en Ajax
Gisteren zag ik John de Mol op de tv. Hij sprak over het TV-format en zijn doorbraak in de VS. Zijn droom. De Ondernemer zat als gast alleen aan tafel en het duo probeerde de show niet te stelen. Het was zijn show. Unieke televisie. Een zeldzaam figuur.
Maar wel in een Nederlands klimaat. Een Nederlandse handelscultuur: het TV-format. Het doet er niet toe wat je doet, als het maar verhandelbaar is. We leven in een tijd dat elke TV reclame internationaal verhandelbaar is. Dat is efficiënt voor de producent, want zo hoeft een adverterend bedrijf als VW maar alles één keer te betalen en uit te rollen.
Een ander woord voor efficiënt is: goedkoop.
In het programma Pauw & Witteman kwam het bedrijf Endemol ook nog even ter sprake. Uniek uit de tijd van Endemol is dat het aan de Nederlandse beurs stond genoteerd. Het werd destijds overgenomen door het Spaanse Telefonica (in hetzelfde jaar waar het bedrijf via Terra ook Lycos overnam). Het telecombedrijf Telefonica neemt alles over wat modegevoelig is en meebeweegt op een trend: Jajah.com (de concurrent van Skype) en tuenti, de Spaanse Hyves.
Of het helpt weet ik niet, wat bij Telefonica – als aandeel – zijn dezelfde problemen te herkennen als bij het aandeel KPN: weinig rooskleurige groeimogelijkheden. Bij beide bedrijven is de binnenlandse markt het probleem.
Bestuurswisselingen zijn meestal niet goed voor de korte termijn ontwikkeling van aandeel. Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld wanneer de nieuwe CEO van een concurrerend bedrijf afkomstig is. Aandelenbeleggers zijn verre van creatief.
Eelco Blok zag het veranderende klantgedrag niet aankomen. Misschien speelt ook mee dat de afgelopen tijd de top van KPN vooral met interne aangelegenheden bezig waren. Terwijl de markt buiten aan het veranderen was.
Maar “Massa Ontslag” doet het goed in de zakelijke pers. Toch herstelde het aandeel nauwelijks van de klap.
De neiging die Nederlandse bedrijven zoals Philips, TNT en KPN meer hebben dan buitenlandse bedrijven is dat ze hun oplossing zoeken in het concept handel. Ze zoeken de oplossing in het dominerende cultuurdomein van de Handel.
Op zich is daar niets mis mee. Zolang producten verkocht worden, terwijl fabricage en design uitbesteed worden is dat geen probleem. De marge-ontwikkeling van de gehele business zou een probleem kunnen worden, omdat bij dit model steeds meer externe partijen betrokken worden. Maar Philips bestaat nog.
TNT is misschien een verhaal apart. De splitsing werd door de beurs aangemoedigd, maar de markt van investeerders zit voornamelijk in het buitenland. De verbindende factor tussen handel en transport is de factor kosten en efficiency die domineert en dat vaak niet samengaat met langdurige winstgevendheid of groei.
Bij KPN gaat het om het veranderende belgedrag van de klant die in toenemende mate eigenaar is van een smartphone. Zoals ik het begrijp is dit niet enkel het probleem van KPN. Toch was dat het enige Telecom bedrijf dat acht procent daalde. De concurrenten bleven redelijk stabiel. Waar ging het fout?
Bij de cultuur? De handelsmentaliteit van de Nederlandse ondernemer is op zich het probleem niet. Het probleem is de Nederlandse markt als geheel en de internationale context. Onlangs las ik het resultaat van een onderzoek waarin geconcludeerd werd dat iPhone gebruiker “een arme sloeber” zou zijn. Heel ludiek schreef een bezoeker van de site waarop het gepubliceerd werd: arme sloeber, idd, maar wel met een iPhone!
Toen had er een bel moeten gaan rinkelen. De keerzijde van een typische handelscultuur als de Nederlandse is dat alles goedkoop moet zijn. Nederland spaart, is zuinig en wil “voordelen”. In dat handelsklimaat moet een bedrijf als KPN overleven. Dan weet je het wel.
Na een dag handel kunnen we concluderen dat de oplossing van Eelco Blok door de markt niet erg serieus werd genomen. De markt ziet zijn actie als een heroïsche daad, die veel weg heeft van zelfmoord. De handel die met de smartphone op gang is gekomen, is moeilijk in een winstgevende richting te buigen. En vooral in het Nederland waar men voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten.
Dat gaat dus niet meer goed komen. Wellicht dat de term “massaal ontslag” het aandeel nog helpt, want daar zijn beleggers wel gevoelig voor. Maar ik vrees het ergste.
Toch is handel op zich geen probleem. Een handelscultuur is niet dodelijk en leidt vaak tot nieuwe innovaties; wat we leren van een vreemd land en een vreemde cultuur kan in eigen land tot nieuwe initiatieven leiden.
Wat het probleem is in Nederland is de handelsmentaliteit in combinatie met een typisch stijlkenmerk van de Nederlander: de eerste willen zijn.
Die pioniersgeest – in combinatie met de handelscultuur - is dodelijk.
KPN was er misschien snel bij met de verkoop van smartphone. Misschien wel te snel. Haantje de voorste. En nu wil ze snel een nieuwe oplossing, ingegeven door een nieuwe CEO die zich wil bewijzen.
Maar de markt is sceptisch... Wanneer Nederland internationaal het nieuws haalt is het vaak niet positief.
Ajax past misschien ook in dit rijtje van bedrijven thuis. Een club die groot is geworden met de handel in spelers. Misschien is het Ajax-model wel de voorloper van het huidige TV-format. Het gaat niet om voetballen, het gaat erom dat je het concept en talent moet zien te verkopen.
Maar in een veranderende markt?
Maar wel in een Nederlands klimaat. Een Nederlandse handelscultuur: het TV-format. Het doet er niet toe wat je doet, als het maar verhandelbaar is. We leven in een tijd dat elke TV reclame internationaal verhandelbaar is. Dat is efficiënt voor de producent, want zo hoeft een adverterend bedrijf als VW maar alles één keer te betalen en uit te rollen.
Een ander woord voor efficiënt is: goedkoop.
In het programma Pauw & Witteman kwam het bedrijf Endemol ook nog even ter sprake. Uniek uit de tijd van Endemol is dat het aan de Nederlandse beurs stond genoteerd. Het werd destijds overgenomen door het Spaanse Telefonica (in hetzelfde jaar waar het bedrijf via Terra ook Lycos overnam). Het telecombedrijf Telefonica neemt alles over wat modegevoelig is en meebeweegt op een trend: Jajah.com (de concurrent van Skype) en tuenti, de Spaanse Hyves.
Of het helpt weet ik niet, wat bij Telefonica – als aandeel – zijn dezelfde problemen te herkennen als bij het aandeel KPN: weinig rooskleurige groeimogelijkheden. Bij beide bedrijven is de binnenlandse markt het probleem.
Bestuurswisselingen zijn meestal niet goed voor de korte termijn ontwikkeling van aandeel. Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld wanneer de nieuwe CEO van een concurrerend bedrijf afkomstig is. Aandelenbeleggers zijn verre van creatief.
Eelco Blok zag het veranderende klantgedrag niet aankomen. Misschien speelt ook mee dat de afgelopen tijd de top van KPN vooral met interne aangelegenheden bezig waren. Terwijl de markt buiten aan het veranderen was.
Maar “Massa Ontslag” doet het goed in de zakelijke pers. Toch herstelde het aandeel nauwelijks van de klap.
De neiging die Nederlandse bedrijven zoals Philips, TNT en KPN meer hebben dan buitenlandse bedrijven is dat ze hun oplossing zoeken in het concept handel. Ze zoeken de oplossing in het dominerende cultuurdomein van de Handel.
Op zich is daar niets mis mee. Zolang producten verkocht worden, terwijl fabricage en design uitbesteed worden is dat geen probleem. De marge-ontwikkeling van de gehele business zou een probleem kunnen worden, omdat bij dit model steeds meer externe partijen betrokken worden. Maar Philips bestaat nog.
TNT is misschien een verhaal apart. De splitsing werd door de beurs aangemoedigd, maar de markt van investeerders zit voornamelijk in het buitenland. De verbindende factor tussen handel en transport is de factor kosten en efficiency die domineert en dat vaak niet samengaat met langdurige winstgevendheid of groei.
Bij KPN gaat het om het veranderende belgedrag van de klant die in toenemende mate eigenaar is van een smartphone. Zoals ik het begrijp is dit niet enkel het probleem van KPN. Toch was dat het enige Telecom bedrijf dat acht procent daalde. De concurrenten bleven redelijk stabiel. Waar ging het fout?
Bij de cultuur? De handelsmentaliteit van de Nederlandse ondernemer is op zich het probleem niet. Het probleem is de Nederlandse markt als geheel en de internationale context. Onlangs las ik het resultaat van een onderzoek waarin geconcludeerd werd dat iPhone gebruiker “een arme sloeber” zou zijn. Heel ludiek schreef een bezoeker van de site waarop het gepubliceerd werd: arme sloeber, idd, maar wel met een iPhone!
Toen had er een bel moeten gaan rinkelen. De keerzijde van een typische handelscultuur als de Nederlandse is dat alles goedkoop moet zijn. Nederland spaart, is zuinig en wil “voordelen”. In dat handelsklimaat moet een bedrijf als KPN overleven. Dan weet je het wel.
Na een dag handel kunnen we concluderen dat de oplossing van Eelco Blok door de markt niet erg serieus werd genomen. De markt ziet zijn actie als een heroïsche daad, die veel weg heeft van zelfmoord. De handel die met de smartphone op gang is gekomen, is moeilijk in een winstgevende richting te buigen. En vooral in het Nederland waar men voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten.
Dat gaat dus niet meer goed komen. Wellicht dat de term “massaal ontslag” het aandeel nog helpt, want daar zijn beleggers wel gevoelig voor. Maar ik vrees het ergste.
Toch is handel op zich geen probleem. Een handelscultuur is niet dodelijk en leidt vaak tot nieuwe innovaties; wat we leren van een vreemd land en een vreemde cultuur kan in eigen land tot nieuwe initiatieven leiden.
Wat het probleem is in Nederland is de handelsmentaliteit in combinatie met een typisch stijlkenmerk van de Nederlander: de eerste willen zijn.
Die pioniersgeest – in combinatie met de handelscultuur - is dodelijk.
KPN was er misschien snel bij met de verkoop van smartphone. Misschien wel te snel. Haantje de voorste. En nu wil ze snel een nieuwe oplossing, ingegeven door een nieuwe CEO die zich wil bewijzen.
Maar de markt is sceptisch... Wanneer Nederland internationaal het nieuws haalt is het vaak niet positief.
Ajax past misschien ook in dit rijtje van bedrijven thuis. Een club die groot is geworden met de handel in spelers. Misschien is het Ajax-model wel de voorloper van het huidige TV-format. Het gaat niet om voetballen, het gaat erom dat je het concept en talent moet zien te verkopen.
Maar in een veranderende markt?
Reacties