Wie is de Madoff in uw netwerk?
Ergens in de biografie van Bernie Madoff komt het bedrijf Nasdaq tevoorschijn, de weldoener was er chairman, niet operationeel betrokken, maar wel degene met het relatienetwerk. Een soort Lippens van Fortis*.
Toen ik dacht, “Madoff, de investeerder, en dan Nasdaq, een broker, hmm … ,” interessant om verder over te fantaseren…
Wat doet een investeerder (belegger) bij een broker? Of hoe wordt een broker investeerder? Waarom was zijn Nasdaq-ervaring een reden om hem als een expert en respectabel man te zien?
Ik zelf zou denken, een broker, Nasdaq, dat zijn mensen die een netwerk hebben, die weten waar ze de kennis moeten halen, daar waar deze zelf niet in huis is. Bemiddelaars. Bovendien weten ze alles van de markt en hoe deze beweegt (en hoe dom mensen zijn, hoe makkelijk ze je volgen… “hm interessant,” moest Madoff gedacht hebben).
Van Nasdaq kom je dan al snel bij NYSE, vervolgens bij Euronext en vandaar bij de CEO van Robeco. Wederom gaat het dan om beleggen / investeren, versus bemiddelen? Wat heeft een broker met beleggen te maken? Maar het antwoord ligt voor de hand; de beleggingswereld verandert, net als veel in het bedrijfsleven de laatste tijd.
NETWERKEN is een van de ontbrekende schakels om de veranderingen te blijven begrijpen. Het begon met relatiemanagement, ging verder als netwerken, ordinaire leveranciers werden strategische partners en outsourcen werd hot.
In dezelfde verandering werden kennissen belangrijker dan kennis. Vond men. Een broker als LinkedIn werd veel waard. Wat je er mee kon, bleef velen een raadsel, maar de 500+’ers op netwerk gebied groeiden even hard als de internet-miljonairs van rond de eeuwwisseling.
Dat we nog veel moeite hebben met netwerken is op zich logisch. De cultuur past zich minder snel aan dan de business. VERTROUWEN is een van de problemen. Nog belangrijker is de verschuiving van productiviteit en vooral de daarmee samenhangende aansturingsproblematiek; als u aan iemand uw werk overdraagt, wat doet u dan zelf? Dat is een vraag waar niet alleen managers nog behoorlijk mee puzzelen.
Het lijkt allemaal zo eenvoudig.
Iedereen heeft er mee te maken. En in toenemende mate. We doen bijna niets zelf meer. Vooral in de financiële wereld is dat een groot gevaar gebleken, wederom: vertrouwen. De basis van de gehele economie is erop gebaseerd. We vertrouwen de bank (ons geld toe) en vertrouwen de winkel dat we het product terug mogen brengen en een nieuwe CEO vertrouwt vooral op een ex-collega en neemt die mee in de Board.
Kennissen zijn misschien belangrijker dan kennis, maar wat voor kennissen precies en wat voor ’n kennis? De factor boeren-verstand valt daar wat mij betreft zeker niet onder.
Toch vertrouwen we blindelings op het genereuze aanbod van anderen. “Tien procent rendement per jaar, gegarandeerd” en we geloven het ook. En niet alleen Fortis (weer een miljard weg), maar in de prospectus van het hedgefunds staat duidelijk het probleem onder de kop mogelijke fraude…
Met netwerken is niets verkeerd als iedereen maar weet wat zijn rol is. Maar we zijn de laatste tijd zo druk bezig met de zin van het leven en met de manager als spiritueel leider, dat we de basiskennis van wat een manager moet doen vergeten zijn. Zo moeilijk is het niet, maar je moet er wel even bijblijven.
Als het vertrouwen opeens weg is, nu met die Madoff-case gaat het nog harder, dan valt het hele netwerk uit elkaar, beoogde partnerships vallen stil onder het mom van “we konden het beter zelf doen.” Men vertrouwt elkaar niet meer.
“Waar is de volgende Madoff,” hoor je mensen denken… Wie is de Madoff in mijn netwerk?
Als Bos zegt dat de Madoff fraude niet te voorzien was mag u hem geloven. Ik geloof soms ook als ik een aandeel koop dat het niet meer lager kan.... Nu met al het wantrouwen in de markt, zijn we vergeten dat de politici natuurlijk helemaal niet te vertrouwen zijn. Dat is niet slecht bedoeld, maar die zijn er maar zolang ze gekozen worden, en dan verandert alles weer in de politiek.
Bos is zelf natuurlijk ook een netwerker. U denkt toch niet dat hij dat allemaal zelf verzonnen heeft al die acties, die timing. Nee, daar stonden belangrijke adviseurs heel dicht bij.
De climax van Netwerken komt dit jaar ten einde. Mensen kunnen niet meer onafhankelijk nadenken, laat staan (zelfstandig) functioneren. En dat blijkt nu: alles lijkt tot stilstand te komen.
* - over Lippens (update 24 jan. 2011):
De roemloze aftocht van graaf Maurice Lippens (30 september 2008)
Maurice Lippens staat bekend als charmant, maar ook ijdel en eigengereid. Hij komt doorgaans rustig over, maar de laatste tijd kon hij behoorlijk uit zijn slof schieten.
Een zucht van verlichting ging gisterochtend door anderhalf miljoen Belgische huishoudens: het spaargeld bij Fortis is gered. Maar de droom van graaf Lippens ligt aan diggelen.
De daling van de beurskoers van Fortis moet Maurice Lippens veel pijn hebben gedaan – en niet alleen omdat de voorzitter (president-commissaris) zelf naar schatting een miljoen aandelen heeft. Fortis is zijn geesteskind, in de afgelopen 27 jaar met veel wilskracht groot gebracht.
Nu moet Lippens af door de zijdeur, zonder bedankje. Hij is – voorlopig – de laatste in de rij van toplieden van de bank/verzekeraar die het veld moeten ruim. Lippens (65) had zich zijn afscheid van Fortis ongetwijfeld anders voorgesteld. Vanaf het moment dat hij in 1981 begon bij de enigszins ingedutte verzekeraar AG, streefde hij naar een sterk financieel concern, dat op eigen benen kon staan. Nu is het, als een financieel bouwval, onder curatele van de overheid gesteld.
Via overnames (Amev, ASLK, VSB) groeide Fortis in de jaren tachtig en negentig snel uit. Lippens’ finest hour kwam in 1998, toen hij de Belgische Generale Bank wegkaapte voor de neus van ABN Amro. „Een mooi cadeautje voor de koning”, aldus de succesvolle bankdirecteur. Enkele jaren later benoemde de koning hem tot graaf. Lippens heeft altijd ontkend dat hij die titel kreeg als bedankje voor het in Belgische handen houden van de roemruchte Generale Bank.
Achter gesloten deuren liet Lippens zich erop voorstaan dat hij zijn titel zelf verdiend had – in tegenstelling tot zijn oudere broer Leopold, die door vererving graaf is. Ze stammen uit een bekende familie in de Belgische zakenelite, rijk geworden met de handel in suiker, verzekeringen en vastgoed. Het vermogen van de familie wordt geschat op circa 700 miljoen euro, dat voor een groot deel vastzit in dure grond en villa’s aan de Belgische kust, tegen de grens met Zeeuws-Vlaanderen.
Maurice Lippens legde zich niet neer bij een rustig bestaan achter de schermen van de Belgische zakenwereld of het uitbaten van een familiebedrijf – hij wilde meer. Na een studie aan Harvard werkte hij bij de Generale Maatschappij, die toen nog een groot deel van de Belgische economie beheerste. Maar met zijn overstap naar AG begon het grote avontuur.
Het hoogtepunt van zijn werkzame leven was het aftroeven van ABN Amro, en die bank luidde ook de ondergang in. Lippens vond dat Fortis almaar moest groeien en de resultaten verbeteren, om zo niet zelf overgenomen te worden. Hij had al eens contact gezocht met ABN Amro-topman Rijkman Groenink, maar dat had nergens toe geleid.
Toen Royal Bank of Scotland anderhalf jaar geleden bij Fortis aanklopte om, samen met de Spaanse bank Santander, ABN Amro in stukken te hakken was Lippens direct verkocht. Of liever gezegd: Jean-Paul Votron, die inmiddels de dagelijkse leiding had overgenomen, had direct oren naar dit ambitieuze plan. Votron liet weten dat hij Fortis verder wilde laten groeien. Hij was de tovenaarsleerling van Lippens, die inmiddels de belangrijkste man op de achtergrond was geworden.
Lippens staat bekend als charmant, maar ook ijdel en eigengereid. Hij is – natuurlijk – een kenner van goede wijn en de betere keuken. De graaf komt doorgaans erg rustig over, maar de laatste tijd kon hij behoorlijk uit zijn slof schieten. Zo betichtte hij de Nederlandse beleggersorganisatie VEB en de verwante Belgische organisatie Deminor onlangs van ’destabiliserend’ gedrag. „U berokkent mijn bedrijf schade. U moet voorzichtig zijn met een bank”, zei een woedende Lippens, na een lezing, tegen Deminor-directeur Pierre Nothomb.
De zenuwen zijn begrijpelijk, want al vanaf het begin bestonden er twijfels over het bedrag dat Fortis moest neertellen voor de Nederlandse delen van ABN Amro: 24 miljard euro, wel erg veel geld voor een bedrijf dat zelf – op dat moment al – niet veel meer waard was. Maar Lippens en Votron zetten door.
Dat de financiële wereld in zwaar weer terecht kwam, door een orkaan die in de Verenigde Staten is opgestoken, valt hen niet direct aan te rekenen. Maar wel dat Fortis verzwakt was door hun al te ambitieuze plannen. De planken die ze nog snel voor de rampen spijkerden, in de vorm van de verkoop van een paar onderdelen, mochten niet meer baten.
„De beste bescherming is een hoge beurskoers”, heeft Lippens gezegd over zijn strategie om Fortis zelfstandig te laten groeien. Hij heeft gelijk gekregen – de koers kelderde, het vertrouwen was weg en ministers en toezichthouders moesten al improviserend snel een oplossing in elkaar knutselen. Nog voor de Aziatische beurzen gisteren zouden openen, want zonder duidelijkheid over de toekomst had Fortis helemaal niet meer kunnen handelen.
„De peetvader van het Belgisch kapitalisme”, zo noemde de Franstalige krant Le Soir Lippens. Nu is zijn bedrijf bijna genationaliseerd door de Nederlandse, Belgische en Luxemburgse overheid. De ministers van financiën en centrale bankiers hoefden zondagavond niet lang te aarzelen. Liever geven ze een paar miljard uit, dan dat ze het risico lopen dat Fortis failliet gaat.
Vooral voor België zou de ondergang van Fortis een ramp zijn. Er werken circa 25.000 mensen, anderhalf miljoen huishoudens hebben een rekening bij de bank en veel zelfstandigen hebben er hun pensioen geregeld. Voorzitter Marianne Thyssen van CD & V, de grootste regeringspartij, gaf zondag al een garantie van ’100 procent’ dat niemand zijn spaargeld kwijt zou zijn – ook al heeft de Belgische regering het geld helemaal niet om alle spaarders tegemoet te komen.
Voor Nederland lijkt het op de been houden van Fortis op het eerste gezicht minder belangrijk. In de loop van zondagavond deed ook het verhaal de ronde dat minister Bos (financiën) geen zin had om miljarden uit te trekken. Bos ontkende dat, toen hij rond middernacht een persconferentie gaf. Hij beklemtoonde het belang van Fortis, ook voor de Nederlandse markt.
Om het vertrek van Lippens zal Bos vermoedelijk geen traan laten.
„De graaf is zelf opgestapt”, zei de minister met een vrolijke lach. Een opvolger voor Lippens moet nu van buiten komen. Het zal iemand worden die het vertrouwen van de nationale overheden geniet – en waarschijnlijk minder grote dromen koestert over de toekomst van Fortis.
Toen ik dacht, “Madoff, de investeerder, en dan Nasdaq, een broker, hmm … ,” interessant om verder over te fantaseren…
Wat doet een investeerder (belegger) bij een broker? Of hoe wordt een broker investeerder? Waarom was zijn Nasdaq-ervaring een reden om hem als een expert en respectabel man te zien?
Ik zelf zou denken, een broker, Nasdaq, dat zijn mensen die een netwerk hebben, die weten waar ze de kennis moeten halen, daar waar deze zelf niet in huis is. Bemiddelaars. Bovendien weten ze alles van de markt en hoe deze beweegt (en hoe dom mensen zijn, hoe makkelijk ze je volgen… “hm interessant,” moest Madoff gedacht hebben).
Van Nasdaq kom je dan al snel bij NYSE, vervolgens bij Euronext en vandaar bij de CEO van Robeco. Wederom gaat het dan om beleggen / investeren, versus bemiddelen? Wat heeft een broker met beleggen te maken? Maar het antwoord ligt voor de hand; de beleggingswereld verandert, net als veel in het bedrijfsleven de laatste tijd.
NETWERKEN is een van de ontbrekende schakels om de veranderingen te blijven begrijpen. Het begon met relatiemanagement, ging verder als netwerken, ordinaire leveranciers werden strategische partners en outsourcen werd hot.
In dezelfde verandering werden kennissen belangrijker dan kennis. Vond men. Een broker als LinkedIn werd veel waard. Wat je er mee kon, bleef velen een raadsel, maar de 500+’ers op netwerk gebied groeiden even hard als de internet-miljonairs van rond de eeuwwisseling.
Dat we nog veel moeite hebben met netwerken is op zich logisch. De cultuur past zich minder snel aan dan de business. VERTROUWEN is een van de problemen. Nog belangrijker is de verschuiving van productiviteit en vooral de daarmee samenhangende aansturingsproblematiek; als u aan iemand uw werk overdraagt, wat doet u dan zelf? Dat is een vraag waar niet alleen managers nog behoorlijk mee puzzelen.
Het lijkt allemaal zo eenvoudig.
Iedereen heeft er mee te maken. En in toenemende mate. We doen bijna niets zelf meer. Vooral in de financiële wereld is dat een groot gevaar gebleken, wederom: vertrouwen. De basis van de gehele economie is erop gebaseerd. We vertrouwen de bank (ons geld toe) en vertrouwen de winkel dat we het product terug mogen brengen en een nieuwe CEO vertrouwt vooral op een ex-collega en neemt die mee in de Board.
Kennissen zijn misschien belangrijker dan kennis, maar wat voor kennissen precies en wat voor ’n kennis? De factor boeren-verstand valt daar wat mij betreft zeker niet onder.
Toch vertrouwen we blindelings op het genereuze aanbod van anderen. “Tien procent rendement per jaar, gegarandeerd” en we geloven het ook. En niet alleen Fortis (weer een miljard weg), maar in de prospectus van het hedgefunds staat duidelijk het probleem onder de kop mogelijke fraude…
Met netwerken is niets verkeerd als iedereen maar weet wat zijn rol is. Maar we zijn de laatste tijd zo druk bezig met de zin van het leven en met de manager als spiritueel leider, dat we de basiskennis van wat een manager moet doen vergeten zijn. Zo moeilijk is het niet, maar je moet er wel even bijblijven.
Als het vertrouwen opeens weg is, nu met die Madoff-case gaat het nog harder, dan valt het hele netwerk uit elkaar, beoogde partnerships vallen stil onder het mom van “we konden het beter zelf doen.” Men vertrouwt elkaar niet meer.
“Waar is de volgende Madoff,” hoor je mensen denken… Wie is de Madoff in mijn netwerk?
Als Bos zegt dat de Madoff fraude niet te voorzien was mag u hem geloven. Ik geloof soms ook als ik een aandeel koop dat het niet meer lager kan.... Nu met al het wantrouwen in de markt, zijn we vergeten dat de politici natuurlijk helemaal niet te vertrouwen zijn. Dat is niet slecht bedoeld, maar die zijn er maar zolang ze gekozen worden, en dan verandert alles weer in de politiek.
Bos is zelf natuurlijk ook een netwerker. U denkt toch niet dat hij dat allemaal zelf verzonnen heeft al die acties, die timing. Nee, daar stonden belangrijke adviseurs heel dicht bij.
De climax van Netwerken komt dit jaar ten einde. Mensen kunnen niet meer onafhankelijk nadenken, laat staan (zelfstandig) functioneren. En dat blijkt nu: alles lijkt tot stilstand te komen.
* - over Lippens (update 24 jan. 2011):
De roemloze aftocht van graaf Maurice Lippens (30 september 2008)
Maurice Lippens staat bekend als charmant, maar ook ijdel en eigengereid. Hij komt doorgaans rustig over, maar de laatste tijd kon hij behoorlijk uit zijn slof schieten.
Een zucht van verlichting ging gisterochtend door anderhalf miljoen Belgische huishoudens: het spaargeld bij Fortis is gered. Maar de droom van graaf Lippens ligt aan diggelen.
De daling van de beurskoers van Fortis moet Maurice Lippens veel pijn hebben gedaan – en niet alleen omdat de voorzitter (president-commissaris) zelf naar schatting een miljoen aandelen heeft. Fortis is zijn geesteskind, in de afgelopen 27 jaar met veel wilskracht groot gebracht.
Nu moet Lippens af door de zijdeur, zonder bedankje. Hij is – voorlopig – de laatste in de rij van toplieden van de bank/verzekeraar die het veld moeten ruim. Lippens (65) had zich zijn afscheid van Fortis ongetwijfeld anders voorgesteld. Vanaf het moment dat hij in 1981 begon bij de enigszins ingedutte verzekeraar AG, streefde hij naar een sterk financieel concern, dat op eigen benen kon staan. Nu is het, als een financieel bouwval, onder curatele van de overheid gesteld.
Via overnames (Amev, ASLK, VSB) groeide Fortis in de jaren tachtig en negentig snel uit. Lippens’ finest hour kwam in 1998, toen hij de Belgische Generale Bank wegkaapte voor de neus van ABN Amro. „Een mooi cadeautje voor de koning”, aldus de succesvolle bankdirecteur. Enkele jaren later benoemde de koning hem tot graaf. Lippens heeft altijd ontkend dat hij die titel kreeg als bedankje voor het in Belgische handen houden van de roemruchte Generale Bank.
Achter gesloten deuren liet Lippens zich erop voorstaan dat hij zijn titel zelf verdiend had – in tegenstelling tot zijn oudere broer Leopold, die door vererving graaf is. Ze stammen uit een bekende familie in de Belgische zakenelite, rijk geworden met de handel in suiker, verzekeringen en vastgoed. Het vermogen van de familie wordt geschat op circa 700 miljoen euro, dat voor een groot deel vastzit in dure grond en villa’s aan de Belgische kust, tegen de grens met Zeeuws-Vlaanderen.
Maurice Lippens legde zich niet neer bij een rustig bestaan achter de schermen van de Belgische zakenwereld of het uitbaten van een familiebedrijf – hij wilde meer. Na een studie aan Harvard werkte hij bij de Generale Maatschappij, die toen nog een groot deel van de Belgische economie beheerste. Maar met zijn overstap naar AG begon het grote avontuur.
Het hoogtepunt van zijn werkzame leven was het aftroeven van ABN Amro, en die bank luidde ook de ondergang in. Lippens vond dat Fortis almaar moest groeien en de resultaten verbeteren, om zo niet zelf overgenomen te worden. Hij had al eens contact gezocht met ABN Amro-topman Rijkman Groenink, maar dat had nergens toe geleid.
Toen Royal Bank of Scotland anderhalf jaar geleden bij Fortis aanklopte om, samen met de Spaanse bank Santander, ABN Amro in stukken te hakken was Lippens direct verkocht. Of liever gezegd: Jean-Paul Votron, die inmiddels de dagelijkse leiding had overgenomen, had direct oren naar dit ambitieuze plan. Votron liet weten dat hij Fortis verder wilde laten groeien. Hij was de tovenaarsleerling van Lippens, die inmiddels de belangrijkste man op de achtergrond was geworden.
Lippens staat bekend als charmant, maar ook ijdel en eigengereid. Hij is – natuurlijk – een kenner van goede wijn en de betere keuken. De graaf komt doorgaans erg rustig over, maar de laatste tijd kon hij behoorlijk uit zijn slof schieten. Zo betichtte hij de Nederlandse beleggersorganisatie VEB en de verwante Belgische organisatie Deminor onlangs van ’destabiliserend’ gedrag. „U berokkent mijn bedrijf schade. U moet voorzichtig zijn met een bank”, zei een woedende Lippens, na een lezing, tegen Deminor-directeur Pierre Nothomb.
De zenuwen zijn begrijpelijk, want al vanaf het begin bestonden er twijfels over het bedrag dat Fortis moest neertellen voor de Nederlandse delen van ABN Amro: 24 miljard euro, wel erg veel geld voor een bedrijf dat zelf – op dat moment al – niet veel meer waard was. Maar Lippens en Votron zetten door.
Dat de financiële wereld in zwaar weer terecht kwam, door een orkaan die in de Verenigde Staten is opgestoken, valt hen niet direct aan te rekenen. Maar wel dat Fortis verzwakt was door hun al te ambitieuze plannen. De planken die ze nog snel voor de rampen spijkerden, in de vorm van de verkoop van een paar onderdelen, mochten niet meer baten.
„De beste bescherming is een hoge beurskoers”, heeft Lippens gezegd over zijn strategie om Fortis zelfstandig te laten groeien. Hij heeft gelijk gekregen – de koers kelderde, het vertrouwen was weg en ministers en toezichthouders moesten al improviserend snel een oplossing in elkaar knutselen. Nog voor de Aziatische beurzen gisteren zouden openen, want zonder duidelijkheid over de toekomst had Fortis helemaal niet meer kunnen handelen.
„De peetvader van het Belgisch kapitalisme”, zo noemde de Franstalige krant Le Soir Lippens. Nu is zijn bedrijf bijna genationaliseerd door de Nederlandse, Belgische en Luxemburgse overheid. De ministers van financiën en centrale bankiers hoefden zondagavond niet lang te aarzelen. Liever geven ze een paar miljard uit, dan dat ze het risico lopen dat Fortis failliet gaat.
Vooral voor België zou de ondergang van Fortis een ramp zijn. Er werken circa 25.000 mensen, anderhalf miljoen huishoudens hebben een rekening bij de bank en veel zelfstandigen hebben er hun pensioen geregeld. Voorzitter Marianne Thyssen van CD & V, de grootste regeringspartij, gaf zondag al een garantie van ’100 procent’ dat niemand zijn spaargeld kwijt zou zijn – ook al heeft de Belgische regering het geld helemaal niet om alle spaarders tegemoet te komen.
Voor Nederland lijkt het op de been houden van Fortis op het eerste gezicht minder belangrijk. In de loop van zondagavond deed ook het verhaal de ronde dat minister Bos (financiën) geen zin had om miljarden uit te trekken. Bos ontkende dat, toen hij rond middernacht een persconferentie gaf. Hij beklemtoonde het belang van Fortis, ook voor de Nederlandse markt.
Om het vertrek van Lippens zal Bos vermoedelijk geen traan laten.
„De graaf is zelf opgestapt”, zei de minister met een vrolijke lach. Een opvolger voor Lippens moet nu van buiten komen. Het zal iemand worden die het vertrouwen van de nationale overheden geniet – en waarschijnlijk minder grote dromen koestert over de toekomst van Fortis.
Reacties