Economie van het algemeen belang (2)

Net zoals economie bestaat uit de theorie en (de toetsing aan de hand van) de praktijk, Bestaat dit boek uit twee delen waarin het laatste de praktijk of praktijkgevallen beslaat. Tirole doet dit door de belangrijkste vraagstukken te behandelen uit de economie in onze tijd. Te beginnend met klimaatverandering. Daarin licht hij zijn theoretisch kader over asymmetrische informatie, en vooral de speltheorie toe aan de hand van de staat van de klimaatdiscussie. Bij deze laatste gaat het vooral over het prisoners dilemma dat aangeeft dat het dilemma van de eigen  actie afzet tegenover die van de ander:  zelf een stap zetten in de richting van duurzaamheid alleen werkt als anderen dat ook doen. En dat komt omdat de meeste klimaatthema's (behalve een fenomeen als zure regen dat veel meer een lokaal thema is) een globaal bereik heeft. Het collectief is hier dus slechter af (de tragedie van de meent, the tragedy of the commons, is een idee van  Garret Hardin uit 1968). Heel veel nieuws lees ik niet in dit hoofdstuk, anders dan een update van de klimaatverdragen ende impasse waar de wereld nu in zit. 

Het tweede thema over werkeloosheid bevat een aantal provocerende stellingen, die net niet ver genoeg uitgewerkt worden. Vond ik. Zo meent de econoom dat immigratie - maar in het algemeen is de stelling dat arbeid geen vaste quota is, die je zo maar kan beïnvloeden - geen invloed heeft op de werkeloosheid. Hij geeft voorbeelden van de migratie uit Cuba die zonder problemen geabsorbeerd werd in de VS, zonder dat het effect had op de werkeloosheid. "Deze nam zelfs verder af. De werkweek verkleinen heeft dus geen positief effect." EN in het verlengde zegt hij ook dat het verlagen van de pensioenleeftijd (ook) niet tot meer werkgelegenheid zal leiden. Maar waar we nu in zitten is een periode van politiek beleid waar de pensioenleeftijd juist verhoogd wordt. Niet door de werkgelegenheid, maar juist door gebrek aan financiële middelen. Een thema dat onbesproken blijft.
Aandacht krijgt ook de noord-Zuid discussie waar Tirole deze nuanceert, dat leners (zoals Duitsland) aan Griekenland net zo "schuldig" zijn. Helemaal mee eens, en dat de austeriteit
 wederom in een partiële analyse averechts werkt zonder een verdere integratie.

Twee hoofdstukken over de financiële crisis zijn ook interessant, maar voor diegene die en economisch geschoold is en werkzaam is in de financiële sector weinig nieuws biedt. Onbekend zijn mij de details van Dexia die (als principal) een van de partijen was die het nieuwe innovatieve financiële instrumenteel gebruikte om minder onderlegde partijen (agents) een loer te draaien (mijn samenvatting) door te verkopen dat schuld minder zichtbaar werd (off-balance), maar daardoor niet minder problematisch, Zeker niet op de langere termijn.
Deze hoofdstukken bieden de mainstream evaluatie voor de crisis, en bijzonder interessant vond ik de vraag in hoeverre economen nu schuldig zijn geweest door deze crisis niet te hebben voorzien. Net als epidemieën (en het klimaat, ...) ook bijna niet te voorspellen zijn, is het haast onmogelijk om een financiële crisis te voorspellen. Hij ziet het probleem van de econoom die ook niet helemaal rationeel is een een emotionele houding heeft die (helaas) neigt om nieuwe theorieën op te sporen zonder beter naar de realiteit te kijken. Veel gemis aan kennis zit bij de economen over essentiële ingrediënten van het financiële systeem, zoals de handel die buiten de markt (OTC) gaat waar maar weinig economen kennis van hebben. Of hoeveel economen houden zich echt bezig met alle regels zoals die van Bazel (I, II en nu III). Die regels zijn maar saai en meer voedsel voor advocaten en juristen dan voor economen (is mijn visie).
De parallel met geneeskunde en een epidemie spreekt me wel aan. Maar roept toch wel de vraag op, vrijwaart hij zich zelf als econoom hier de econoom niet wat te makkelijk?

Zelf dacht ik na het lezen van beide hoofdstukken ove de financiële crisis dat de reden waarom economen deze niet voorspeld hadden was om de reden van complexiteit van het geheel van de economie en de beperkte focus of interesse van de econoom. Dat dacht ik bij het lezen over een aantal technische "details" zoals het LTRO en andere details waar je echt in moet duiken om de essentie te begrijpen. Veel economen beperken zich tot het gebied van hun expertise, maar dat is meestal niet voldoende om de samenhang te begrijpen...


--
2018/11/economie-van-het-algemeen-belang

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?