Deflatie. De geschiedenis herhaalt zich. Blijkbaar

Ik kwam een boek tegen waarvan ik gelijk dacht, hé toch maar eens lezen. Deflatie in aantocht. Het eerste wat me opviel was dat het een boek betrof uit 2005. Tien jaar later na publicatie begint het idee en realiteit van deflatie in meerdere hoofden inderdaad te zetelen. Een bewustwordingsproces. De schrijver is historicus en heeft zich na het boeksucces vol en definitief op de financiële wereld gestort. Een verandering van productieve rol die niet onlogisch lijkt. Een juiste voorspelling kan in die wereld 'goud' opleveren.

Desondanks. Op internet lees ik dat het boek destijds niet overal serieus werd genomen. Wat mij tegenviel aan het boek was niet zozeer de inhoud maar de vorm.

Over vorm gesproken, een een zijstap...
Gisteren sprak ik een psychotherapeut die vertelde dat hij een traject zou gaan volgen bij een dame die een speciale methode had ontwikkeld die populair begon te worden. Hij mag deze methode in licentie nemen en er zelf klanten mee werven. Positief natuurlijk, maar zelf ben ik er meestal geen voorstander van. Ik vind dat je beter een palet aan methodes kunt beheersen en die ieder voor een verschillende situatie inzetbaar zijn. Bovendien was er nog geen echte evidence (evidence-based).
Ook over vorm. Moest ik denken aan een vrouw op de tv, haar naam kan ik in dit verband wel noemen: Anne Dijk. Ze zat bij Pauw met hoofddoek te vertellen "dat ze nog een onderwerp miste in de discussie."
Ik vind dat een islamoloog zoals zij ook niet per se bekeerd tot de islam hoeft te zijn. Net zoals een theologie-student niet automatisch dominee hoeft te worden. Het is denk ik "beter" om - als het gaat om advies te geven - de vorm en inhoud te scheiden. In ieder geval wanneer afstand nodig en neutraliteit het advies ten goede komt. Bij nader inzien voelde ik dat de Vara me niet serieus neemt als kijker, om de dag na een terroristische aanslag van de Islamistische Staat (IS) een Nederlandse (autochtone) vrouw met hoofddoekje uit te nodigen in het programma. Was er echt geen alternatief?
De geschiedenis van IS wordt nu geschreven, en o we hier te maken hebben met een herhaling van de geschiedenis geloof ik niet. Maar terug naar het eigenlijke onderwerp. Deflatie.

In het boek van Eric Mecking schrok ik terug toen bleek dat het hele verhaal gebaseerd was op de Kondratieff-theorie (methode). Blijkbaar zitten we sinds 't jaar 2000 in de Kondratieff-winter. die volgens de schrijver naar verwachting tot 2020 voortduurt. Wetenschappers hebben hier natuurlijk moeite mee, alleen de foutkans kan al tot een decennia oplopen.
Jammer - dat een Russisch model het fundament vorm voor het idee dat de geschiedenis zich herhaalt. En vandaar wellicht de scepsis van "echte" economen die het boek niet serieus namen.

Ook een tegenvaller vond ik de laatste paragraaf: goud, zilver, goud- en zilvermijnaandelen zullen de komende jaren zeer sterk in prijs stijgen en een van de beste beleggingen blijken te zijn. Waarbij u kunt denken aan prijsstijgingen van vele honderden en zelfs duizenden procenten.

Deflatie is nu echt in aantocht en de schrijver mag zich gelukkig prijzen. Ook de stijging van de goudprijs heeft hij goed zien aankomen. (Desondanks weet niemand of de goudbeleggingen ook de komende jaren tot aan 2020 een goede belegging zullen blijken. De schrijver speculeert dus.)

Nog belangrijker echter vond ik de recente opmerking op een website van de auteur waarin hij stelt dat economische geschiedenis weer op de economische faculteit terug moet. Ik ben het daar gevoelsmatig mee eens. Ik miste het vak ook.

Maar is het ook zo? Nee natuurlijk. Dat er ooit een Das Kapital is geschreven betekent niet dat er nu een remake moet komen die dan opeens capital in the twenty-first century heet.
Wat nu zo moeilijk is om de huidige economische ontwikkelingen te begrijpen heeft weinig met de geschiedenis te maken. Het concept van de centrale banken bestaat iets meer dan een eeuw en in dat tijdsframe is een keer deflatie voorgekomen. Weinig levende en praktiserende economen hebben deflatie in het echt meegemaakt. Ook weet niemand - behalve Willem Middelkoop - of goud een goede belegging zal blijken die de komende periode (wederom tot 2020 wanneer de kondratieff-lente aanbreekt) alle andere beleggingen zal verslaan. (Goud is zo symbolisch dat ik theorieën erover (goud geld) meestal niet serieus neem)

Het blijft speculeren.
De geschiedenis verandert daar niets aan.

Toen destijds prins Willem Alexander wat meer in het nieuws kwam leerde we dat hij ook geschiedenis had gestudeerd. Daar deed menigeen vaak wat lacherig over. Geschiedenis, wat doe je daar nu mee?
In ons productieve leven speelt het nauwelijks een rol. Zelfs geheugen wordt ondergewaardeerd.
Maar, het was diezelfde Marx die meende dat geschiedenis zich herhaalt (eerst als tragedie, dan als farce). Maar de hele theorie van arbeidswaarde van Marx heeft geen enkele waarde gehad voor de toekomst. Het kapitalisme staat sterker dan ooit. De ABN gaat gewoon weer naar de beurs.

Volgens Maarten van Rossum herhaalt de geschiedenis zich niet, zeker als het over de vergelijking van 2009 en 1929 gaat. "Maar hij rijmt wel," lees je dan.

Eerlijk gezegd weet ik er te weinig van af, maar val terug op de structuur van ons brein met twee hersenhelften en twee manieren van denken. Intuïtief dacht ik (ook) altijd dat het vak economische geschiedenis terug moest binnen het economie-curriculum. Maar echt denken is het niet.

Om de problemen van vandaag te doorgronden lijkt het me prima om even bij de geschiedenis stil te staan. Als we vervolgens maar echt na gaan denken, over wat er NU gebeurt. En over mogelijke consequenties. Niet alleen bij IS, maar ook als het gaat over een thema als Deflatie.

Is het toeval dat sinds de kredietcrisis, de ergste die we als jongere generatie hebben meegemaakt, Maarten van Rossum, een historicus opeens populair wordt? De problemen zijn nieuw en we vallen terug op vroeger, dat lijkt me een verklaring. Ik vraag me ook af hoe het zit met Kondratieff en evidence-based. Is daar onderzoek naar gedaan?
Tot die tijd denk ik dat geschiedenis een bijvak blijft. En dat is maar goed ook. Als het ergens (in de wereld, de financiële wereld) weer echt fout gaat staat er wel weer een Maarten op die onze even de (historische) context wijst.

--
Charles Kindleberger econoom en expert in economische geschiedenis schreef in 1978 in het boek Manias, Panics and Crashes over History vs economics (the Anatomy of a Typical Crisis):
For historians each event is unique. In contrast economists maintain that there are patterns in the data and particular events are likely to induce similar responses. History is particular; economics is general.

-- aug 2023. Ook Edin Mujagic ziet meer kans op deflatie. Wel een decennia later. We hebben natuurlijk al een periode van deflatie achter de rug vlak na de financiële crisis. En waar de markt verdeeld is in inflatie- en deflatieaanhangers zit deze econoom in het laatste kamp:

Een duidelijk keerpunt... Maar, zeg ik met mijn linguïstische pet op, dat betekent níet dat deflatie een probleem is maar die hoge en steeds hogere schulden! Het koste wat kost voorkomen van deflatie, iets wat al decennialang actief gebeurt, heeft ons beroofd van veel welvaart, ervoor gezorgd dat vele huishoudens nauwelijks rond kunnen komen met twee inkomens, en heeft onder meer geleid tot toenemende ongelijkheid.

Wanneer is dit allemaal begonnen? Daar kunnen we heel specifiek over zijn: om 21:00, op zondag 15 augustus 1971. Voor de liefhebber: ik heb er een heel boek over geschreven, Keerpunt 1971. Volgende week dinsdag is het 52 jaar geleden dat de wereld kennismaakte met een nieuw monetair beleid. We voelen de gevolgen tot op de dag van vandaag.

https://www.iexprofs.nl/Column/778899/deflatie/Aankomende-deflatie-is-voor-centrale-bankiers-code-rood.aspx

Misschien ook een moment om zijn / dat boek een keer te lezen, maar ik denk dat zijn imago op het boek vooruitloopt.