In Nederland
Spaanse vertalers laten bijna nooit een titel heel, maar slaan deze kapot totdat de essentie eruit valt. Zo ook in deze roman van Cees Nooteboom, heeft de titel in het Spaans: "In de Nederlandse Bergen" (En las Montañas de Holanda) meegekregen.Het is allereerst een plezier om het boek in de Spaanse Bibliotheek te vinden. Nooteboom laat zijn alter ego zeggen: "ik ben maar een nietige schrijver, en mijn boeken verschijnen hier in Spanje slechts in minieme oplagen..." Maar desondanks ligt het toch voor het Spaanse publiek. Inmiddels zijn er wel andere Nederlandse schrijvers (Koch, met Het Diner) die wel in grote oplagen binnenkomen.
Op het internet zijn ook diverse recensies verschenen in het Spaans. De verteller van het verhaal over Kay en Lucía heet Alfonso Tiburón de Mendoza en kent niet geheel toevallig de Nederlandse taal:
"... blijkbaar schaamt de Nederlander zich wanneer een buitenlander zijn taal spreekt en al snel schakelt deze over in een derde taal," zo luidt ongeveer een van de eerste culturele verwijzingen in het boek. Wanneer Nederland bergen gehad zou hebben, hoe zouden de Nederlanders dan geweest zijn?, is een impliciete vraag in het boek. "Nederlanders gaan niet met elkaar om, maar ze "confronteren elkaar" (no se tratan, se enfrentan)." En...: "Het verstikkende klimaat van de Goede Wil of Goedwillendheid (Buena Voluntad) van de polders..." of: "De tamheid van de menselijke dierentuin in het Noorden van Nederland... met haar rigoureuze controle," zijn een aantal van beschrijvingen het illusionaire Nederland dat verdeeld is in Noord en Zuid: de polder versus het berglandschap. De polders die zo het transparante karakter van de Nederlander bepaalt; "Nederlanders willen altijd weten of iemand exact bedoelt wat hij zegt..."
En dit is dan nog maar de inleiding. wat volgt is een verhaal over een perfect stel waarvan de jongen ontvoert wordt door de Sneeuwkoningin.
Naast de kritiek op Holland gaat het verhaal ook over taal, oa over taalverschillen tussen het Spaans en het Nederlands. Over de Blinde vink in Nederland en de Ekster in Spanje...
En ik vond een fout in de Spaanse vertaling: er staat dan opeens midden in het Spaanse, de Nederlandse uitdrukking: "Wie schest mijn verbazing" (pagina 106), dat letterlijk "quien esboza mi asombro" oplevert. Maar schest moet natuurlijk "schetst" zijn, dat valt natuurlijk alleen de echte Nederlander op.
--
Op 10 september verschijnt in Babelia een boekbeschrijving van CN laatste werk, onder de titel "de naaktheid van het leven" (La desnudez de la vida). CN is geen onbekende in Spanje, met die zin opent Jesús Ferrero het artikel. In Nederland verscheen deze verhalenbundel in het voorjaar van 2009 met als titel ’s Nachts komen de vossen. De titel is dit keer niet gewijzigd in het Spaans.
De verhalen hebben gemeen dat ze over personen gaan die schijnbaar een gelukkig leven leiden, maar onder de oppervlakte worstelen met onopgeloste problemen, vaak verbonden met "de schaduw van de afwezige": een bekende van de relatie die inmiddels niet meer leeft...
--
Reacties