Boeken van politici (voor) de verkiezingen

Deze wilde ik voor de verkiezingen plaatsen, maar ben daar niet aan toegekomen. Hoe relevant en actueel zijn deze boeken nog, en wat is er inmiddels al weer veranderd?

EEN. Algemeen

Hoe politici hun campagne voeren met hun boeken - en talkshows dat gretig laten gebeuren. maandag, 6 oktober 2025 - De Groene Amsterdammer

Kort voor de verkiezingen verschijnen politici vaak met een boek: een persoonlijk manifest dat tegelijk campagne-instrument is. Recent verschenen titels ... volgen die traditie van politieke memoires en programmateksten die in de weken van de campagne verschijnen. Ook eerdere voorbeelden (Rob Jetten, Emile Roemer, Wouter Bos, Jan Peter Balkenende) tonen dezelfde timing: publicatie vlak voor een stembusronde.

De functie is helder: het boek geeft de politicus een onderwerp om de campagne te structureren en levert uitnodigingen voor talkshows op, waar het thema van het boek vaak het gesprek bepaalt (recent: migratie). Meten aan schermtijd levert zichtbare resultaten op. Faber kreeg optreden na optreden – van SBS6 en RTL Tonight tot een ruim halfuur bij Pauw en De Wit – en staat op de Scherm-tijdteller op plek twee binnen haar partij, na Wilders. Bontenbal maakte eveneens terrein goed: hij was de afgelopen weken veelvuldig te gast bij programma’s als Eva, Buitenhof en Café Kockelmann en is een van de meest besproken lijsttrekkers op televisie. 

Of zulke werken na de verkiezingen nog van blijvende waarde zijn, is de vraag. Sommige titels functioneren vooral als lang pamflet: ze bieden vooral gelegenheid om standpunten te herhalen en mediaruimte te claimen. Andere boeken, zoals dat van NSC’er Eddy van Hijum over Overijssel in 1591, verkopen minder en trekken minder aandacht, maar vertellen wel iets wezenlijks over de auteur en de identiteit van de partij — een inkijkje in passie en achtergrond dat niet direct op zetelwinst is gericht.

Kortom: politieke boeken van lijsttrekkers en kandidaten zijn vooral strategische middelen om zichtbaarheid en agendaplacering te kopen tijdens de campagne. Ze leveren veel talkshowtijd en helpen een thema te verankeren in het publieke debat, maar variëren sterk in diepgang en blijvende relevantie; sommige titels onthullen vooral imago en standpunt, andere geven meer inzicht in persoonlijke motivatie en partijprofiel.

TWEE. Boeken politici / politiek in Nederland

1. Peter Omzigt

In onze nieuwste review onderzoeken we ‘Een nieuw sociaal contract’ door Pieter Omtzigt, een krachtige en oog-opende analyse van de Nederlandse politiek. Omtzigt belicht de diepgewortelde problemen binnen onze democratie, zoals de disfunctionele macht- en tegenmachtsstructuur, zichtbaar gemaakt door recente politieke schandalen. Dit boek, dat roept om institutioneel herstel en een herzien sociaal contract, stelt dat een verandering in mentaliteit van zowel overheid als burgers essentieel is om ons democratisch weefsel te repareren.

Voordelen

Het boek geeft een goed onderbouwd en begrijpelijk uitzicht op de vergaande problemen binnen de Nederlandse rechtsstaat, versterkt door de ervaringen en kennis van de auteur.
Dit boek draagt niet alleen problemen aan, maar ook concrete verbeteringsvoorstellen, wat het tot een nuttig instrument maakt voor politieke verandering.
Het boek is een goede weergave van de integriteit en vastberadenheid van de auteur, verschillende reviewers noemen hem een rolmodel voor politieke vertegenwoordigers.

Nadelen

Sommige lezers vinden het boek te technisch en langdradig, dit kan ontoegankelijk zijn voor mensen die minder bekend zijn met politieke terminologie en processen... Het boek is in zekere zin politiek gekleurd, ... Na een grondige studie van ‘Een nieuw sociaal contract’ concluderen wij dat dit boek een diepgravend, onthullend en zeer relevant inzicht biedt in de huidige stand van zaken binnen de Nederlandse politiek. Omtzigt’s scherpe analyse en gepassioneerde oproep tot verandering maakt het boek een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in politiek, bestuur en democratie. We bevelen dit boek dan ook van harte aan voor zowel politieke ingewijden als burgers die dieper willen begrijpen hoe macht werkt, en vooral, hoe ze kan falen (https://boekenbij.nl/beste-boeken-over-politiek/) 

[Peter Omzigt was een rijzende ster en zijn legaat (NSC) eclipseerde even snel in deze verkiezingen. Dat zijn boek wel overleeft maar zijn partij ten gronde gaat, is veelzeggend.]

2. In Hoe het wél kan daagt Rob Jetten de politiek uit om weer groot te durven dromen. Vanuit zijn reis van bevlogen scholier tot minister laat hij zien waarom Nederland vastloopt en hoe we de doorbraken wél kunnen bereiken. Door de overheid opnieuw uit te vinden en echte oplossingen voor en met mensen te realiseren. Van wonen en gezondheid tot klimaat en onderwijs.

Jetten combineert scherpe politieke analyse met hoopvolle voorbeelden van momenten waarop Nederland wél in staat was grote stappen vooruit te zetten. Zijn energie is aanstekelijk en ademt optimisme. Het resultaat is een oproep tot leiderschap dat niet wegkijkt, maar aanpakt. Een boek voor iedereen die gelooft dat het wél kan.

Rob Jetten (1987) is politiek leider van D66. Sinds zijn entree in de Tweede Kamer geldt hij als vertegenwoordiger van een nieuwe generatie politici. Als eerste minister voor Klimaat en Energie (2022-2024) bracht hij de klimaatdoelen binnen bereik. (https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/hoe-het-wel-kan-paperback/)

[Hier zullen we ooggetuige worden van of het boek en de werkelijkheid gaan samenvallen.]

3. Faber - Marjolein Faber – Mij krijgen ze niet klein. 25 september 2025

Marjolein Faber Mij krijgen ze niet klein recensie en informatie boek en politiek memoir van de voormalige PVV minister van Asiel en Migratie. Op 26 september 2025 verschijnt bij Uitgeverij Prometheus het boek geschreven door Marjolein Faber. Hier lees je informatie over de inhoud van het boek, de auteur en over de uitgave.

... Flaptekst:  Mijn elf maanden op het ministerie van Asiel en Migratie zijn op zijn zachtst gezegd niet onopgemerkt gebleven. Op het departement hoorde ik dat ze nog nooit hadden meegemaakt dat een bewindspersoon zó onder vuur kwam te liggen. Nog maar net begonnen kwam er een haatmachine op gang van ongekende proporties. En het ging niet alleen om mijn persoon. Bij voorbaat was men gekant tegen iedere mogelijke verandering die ik zou doorvoeren. Er lag nog niets concreets, maar er werd al gedaan alsof ik de halve wereld in brand wilde steken. Men heeft mij belachelijk gemaakt, zwartgemaakt, gedemoniseerd. Ik werd de meest besproken minister ooit.

Is dat erg? Nee. Maar het is nu wel tijd om mijn kant van het verhaal te vertellen. Waar ik vandaan kom, wat mij gevormd heeft, wat mijn missie was, en wat er tijdens mijn ministerschap gebeurde. Een terugblik, zonder wrok.

Marjolein Faber is geboren op 6 juni 1960 in Amersfoort. Ze was minister van Asiel en Migratie namens de PVV van 2 juli 2024 tot 3 juni 2025 in het kabinet-Schoof. Eerder was ze lid van de Provinciale Staten van Gelderland, de Eerste Kamer en de Tweede Kamer (https://www.allesoverboekenenschrijvers.nl/tag/nederlandse-politicus/)

4.  Henri Bontenbal – Het kan echt anders 23 september 2025

Henri Bontenbal Het kan echt anders recensie -- “Henri Bontenbal getuigt pagina na pagina van zijn onvoorwaardelijke geloof in de kracht van het politieke midden. Daarbij gaat hij niet door de knieën voor zijn lezers.” (Raoul de Pré, de Volkskrant)

Flaptekst: Nederland kan een nieuwe weg vooruit vinden. De afgelopen jaren heeft Den Haag zich laten gijzelen door populistische politiek die ons land alleen maar chaos brengt. Populistische politiek ontwricht de samenleving, laat mensen uiteindelijk in de kou staan en maakt een fundamenteel debat over de toekomst van Nederland onmogelijk.

... Bontenbal [geeft] zijn kijk op Nederland en laat hij zien welke waarden voor hem bepalend zijn bij zijn manier van politiek bedrijven. Hij analyseert waar we als land vandaan komen en beschrijft hoe de politiek weer orde op zaken kan stellen om ons land uit de stilstand te halen. En wat de rol van de samenleving is en hoe we die weer sterker kunnen maken.

Juist nu is een verantwoordelijke politiek nodig die niet kiest voor dagelijkse ophef, maar voor het algemeen belang, voor onszelf en voor de generaties die na ons komen. Een politiek die eerlijk is over wat moet. En hoopvol over wat kan. Want het kan echt anders.

Henri Bontenbal is geboren op 10 november 1982 in Rotterdam. Hij is sinds 2023 fractievoorzitter in de Tweede Kamer en politiek leider van het CDA.

5. ...

"Een goede graadmeter," zo schrijft de Groene, "voor de vraag of een boek als dat van Bontenbal een andere functie heeft dan een lang pamflet is: als de verkiezingen straks voorbij zijn, is het boek dan nog de moeite waard om te lezen? (https://www.groene.nl/artikel/de-verkiezingsroman-van-de-politicus)

De groene heeft ook een schermtijdteller bijgehouden. Jetten won daarin als politicus die het langst te zien was op het scherm. Daarmee geeft het wel aan hoe de cultuur is van nu - en van alle tijden: het boek gaat in de kast, de kijker ziet en luistert naar de verhalen, nu meer dan ooit denk ik.

Hoe ging dat vroeger?

Bolkestein ... komt even in me op. Vroeger schreven de politici ook, maar minder ten tijden van de actuele politiek, meen ik. Meer in de vorm van memoires achteraf. Zoals ook dit boek: 

• De kapitein en de buitenboordmotor, Vijftien jaar in gesprek met Mark Rutte, Tjardus van Citters [of deze:]
• Dick Schoof, Petra de Koning, Lamyae Aharouay
• ...

--

2025/10/verkiezingen-2025-politici