De prijs van ervaring

Leuk verhaal - met dank aan de tweet van Koen Hoefgeest* - over zichtbare en onzichtbare effecten van de economie. De econoom is Frédéric Bastiat, en hij schrijft in het begin van de negentiende eeuw een betoog over "what you can see and that what is not seen:"

In the economic sphere an act, a habit, an institution, a law produces not only one effect, but a series of effects. Of these effects, the first alone is immediate; it appears simultaneously with its cause; it is seen. The other effects emerge only subsequently; they are not seen; we are fortunate if we foresee them. 

Hij haalt hier het betoog aan van de jongen die een bal door een ruit schiet en waar de verzachtende woorden van een dergelijk incident zijn dat de glasfabrikant ook moet leven. Het onzichtbare effect dat de betaling die nodig is voor de reparatie niet besteed kan worden aan de koop van nieuwe schoenen laat de bedenker volgens Bastiat onterecht buiten beschouwing. op deze manier, door altijd maar het zichtbare effect op de voorgrond te stellen is de mens gedoomd om te dwalen in de wereld.

This explains man's necessarily painful evolution. Ignorance surrounds him at his cradle; therefore, he regulates his acts according to their first consequences, the only ones that, in his infancy, he can see. It is only after a long time that he learns to take account of the others ...

Later in de economische wetenschap komen externe effecten aan bod waar dit een voorloper van is. Ook eht thema van opportunitiekosten speelt hier een rol: de uitgaven voor het ene gaan ten koste van andere kansen.

Zeer interessant is ook de waarheid dat de mens door nadruk op zichtbare kennis en effecten te vaak veel leergeld betaalt. Ervaring, zegt Bastiat is soms vrij kostbaar zeker als je nagaat dat je veel van die ervaring had kunnen "foreseen."

* - het motief voor de tweet heeft denk ik te maken met het zichtbare effect van de beursstijging van het moment, maar dat de onzichtbare effecten en de achterliggende dreiging van een correctie alles te maken heeft met factoren die de meeste beleggers niet foresee.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)

Begraven of cremeren?