Liefde doet pijn

Moet liefde met vriendschap beginnen? of juist met passie? "Er is geen enkel activiteit of onderneming," lees ik op een website als een quote van Erich Fromm, "die met zoveel hoop en verwachtingen start en eindigt in falen, vrij vertaald." Liefde doet pijn, schrijft Oriani Falacci ook, en daar waag ik me niet meer aan, vrij vertaald, en zij stort zich op haar journalistieke loopbaan, na een of twee relaties die fout eindigen. Zijn het vaker de mannen of juist niet die lijden? Een quote uit het boek is deze:

• It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife (Austen P&P)

Ook Byung-Chul Han schrijft (o.a. over dit boek): "... neemt de lezer mee op een reis in het gezelschap van Eva Illouz (Why Love Hurts), Flaubert, Barthes en anderen om te onderzoeken hoe liefde — zo rijk aan uiteenlopende fantasieën over de Ander — in de greep is van kwelling omdat het hedendaagse universum van normalisatie en kapitalisatie op elke hoek van de straat ‘de hel van hetzelfde’ presenteert."

... 

"Dit boek wil dus een kader schetsen om de institutionele oorzaken van romantische ellende te identificeren, maar het gaat ervan uit dat de ervaring van liefde een krachtige greep uitoefent die niet eenvoudigweg kan worden verklaard door ‘vals bewustzijn’. Dit zou de vraag uitsluiten voordat deze zelfs maar is gesteld. Mijn bewering hier is dat de reden waarom liefde zo centraal staat in ons geluk en onze identiteit niet ver verwijderd is van de reden waarom het zo’n moeilijk aspect van onze ervaring is: beide hebben te maken met de manieren waarop het zelf en de identiteit in de moderniteit worden geïnstitutionaliseerd. Als velen van ons een ‘soort knagende angst of ongemak’ hebben over liefde en het gevoel dat liefdeskwesties ons ‘verontrust, rusteloos en ontevreden met onszelf’ maken, om de woorden van filosoof Harry Frankfurt te gebruiken, komt dat doordat liefde de ‘gevangenis’ van het zelf in de instellingen van de moderniteit bevat, spiegelt en versterkt, instellingen die zeker worden gevormd door economische en genderrelaties. Zoals Karl Marx het beroemd verwoordde: ‘Mensen
maken hun geschiedenis zelf, maar ze doen dat niet vrijwillig, niet onder omstandigheden die ze zelf hebben gekozen, maar onder onmiddellijk gevonden, gegeven en doorgegeven omstandigheden.’ Als we liefhebben of mokken, doen we dat door middelen te gebruiken en in situaties die niet van onszelf zijn, en het zijn deze middelen en situaties die dit boek wil bestuderen. ... Mijn algemene argument [is] dat er iets fundamenteels is veranderd aan de structuur van het romantische zelf in de moderniteit. Heel breed kan dit worden beschreven als een verandering in de structuur van onze romantische wil, wat we willen en hoe we datgene wat we willen met een seksuele partner implementeren (hoofdstukken 2 en 3); als een verandering in wat het zelf kwetsbaar maakt, dat wil zeggen, wat iemand zich onwaardig laat voelen (hoofdstuk 4); en, ten slotte, als een verandering in de organisatie van verlangen, de inhoud van de gedachten en emoties die onze erotische en romantische verlangens activeren (hoofdstukken 5 en 6). Hoe de wil is gestructureerd, hoe erkenning wordt geconstitueerd en hoe verlangen wordt geactiveerd, vormen de drie hoofdlijnen van analyse van de transformaties van liefde in de moderniteit. Uiteindelijk is mijn doel om te doen wat Marx deed met goederen: laten zien dat het wordt gevormd en geproduceerd door concrete sociale relaties; laten zien dat liefde circuleert in een marktplaats van ongelijke concurrerende actoren; en te beweren dat sommige mensen een groter vermogen hebben om de termen te definiëren waarin ze worden bemind dan anderen."

Illouz vertelt - na de inleiding over de liefdescens in Wuthering Heights (... belongs to a long literary tradition portraying love as an agonizingly painful emotion) en Madame Bovary - dat ze als socioloog niet gedesinteresseerd is in een individuele liefdesgeschiedenis maar in structuren in de maatschappij die liefde en relaties vorm geven. Zoals bij Madame Bovary waar de emotie ontbreekt , omdat - net als bij WH de maatschappij ons vormt in het kiezen van een partner (in geval van Wuthering Height "iemand van niveau", of soort zoekt soort). [Ook bij Austen - zie quote Pride and Prejudice - is dit het geval. De "hoofdpersonen" weten waar ze liefde beantwoord kunnen zien, en wagen zich niet buiten het systeem].

...

"Sceptici zouden terecht kunnen beweren dat dichters en filosofen zich al lang bewust zijn van de verwoestende effecten van liefde en dat lijden een van de belangrijkste tropen van liefde is en nog steeds is, met als hoogtepunt de romantische beweging, waarin liefde en lijden elkaar wederzijds weerspiegelden en definieerden. Toch beweert dit boek dat er iets kwalitatief nieuws is in de moderne ervaring van lijden dat door liefde wordt gegenereerd. Wat echt modern is in modern romantisch lijden zijn: de deregulering van huwelijksmarkten (hoofdstuk 2); de transformatie van de architectuur van de keuze van een partner (hoofdstuk 3); het overweldigende belang van liefde voor de vorming van een sociaal gevoel van waarde (hoofdstuk 4); de rationalisatie van passie (hoofdstuk 5); en de manieren
Inleiding: De ellende van de liefde 17 waarin de romantische verbeelding wordt ingezet (hoofdstuk 6). Maar als dit boek dan gaat over het begrijpen van wat in romantisch lijden echt nieuw en modern is, dan is het niet bedoeld om de vele vormen die romantische kwelling aanneemt, uitputtend te behandelen, maar slechts enkele daarvan; en het sluit ook niet uit dat velen een gelukkig liefdesleven leiden. De bewering die hier wordt gedaan is dat zowel romantische ellende als geluk een specifieke
moderne vorm hebben, en het is aan deze vorm dat dit boek aandacht wil besteden."

Dan komen (H2) de huwelijksmarkten. Illouz beschrijft wederom aan de hand van literaire voorbeelden (Sense & Sensibility) hoe liefde tot stand kwam in het patroon van de maatschappij van rangen en standen.

Karakter speelde daarbij een grote rol (in die negentiende eeuw) en Illouz ziet een wederkerige relatie: de liefde voor een karakter en daarmee de karakter van een liefde. In dat karakter zit de morele code van die tijd opgeslagen en verliefd worden was een individueel proces binnen een sociaal web waar karakters elkaar vonden. Dat gebeurde aan de hand van een ritueel dat Illouz definieert als een machtig symbolische gereedschap om angsten die door onzekerheid gecreëerd werden af te schermen. Het is een subtiel spel van aftasten.

...

"De ‘grote transformatie’ van de liefde wordt gekenmerkt door een aantal factoren: (1) de normatieve deregulering van de wijze van evaluatie van potentiële partners – dat wil zeggen, de ontwarring ervan van groeps- en communale kaders en de rol van massamedia bij het definiëren van criteria van aantrekkelijkheid en waarde; (2) een toenemende neiging om iemands seksuele en romantische partner tegelijkertijd in psychologische en seksuele termen te zien (waarbij de eerste uiteindelijk onder de
laatste wordt gebracht); (3) en, ten slotte, de opkomst van seksuele velden, het feit dat seksualiteit als zodanig een steeds belangrijkere rol speelt in de concurrentie tussen actoren op de huwelijksmarkt."

... Samenvatting Youtube:

... dit boek bespreekt de sociale dimensie van liefde tussen vrouwen en mannen en hoe maatschappelijke veranderingen de rollen van vrouwen en mannen hebben gevormd het legt uit waarom het kiezen van een partner is als het kiezen van een bolletje ijs, waarom mannen de macht hebben over de liefde die vrouwen ontvangen en hoe e-mail Skype en Facebook ervoor zorgen dat we verliefd worden op iemand die we nog nooit hebben ontmoet het legt ook uit waarom mensen het steeds moeilijker hebben om een ​​geschikte partner te vinden en te houden en waarom dit komt door psychologische factoren zoals verlegenheid en slechte relaties. Ervaringen ten slotte legt het uit hoe de moderniteit de aard van liefde heeft veranderd, met name tijdens de jaren 60 toen heteroseksuele relaties gebruikelijker waren hebben sociaaleconomische verschuivingen liefde belangrijker gemaakt in huwelijken omdat het werd gezien als een strategische beslissing om allianties te vormen en twee families financieel te versterken. Met de moderniteit zijn nieuwe criteria voor het selecteren van partners de huwelijksmarkt binnengetreden, zoals aantrekkelijkheid. 

Schoonheid is zo belangrijk geworden dat de sociaaleconomische status van een potentiële partner kan worden versterkt of verminderd door zijn of haar uiterlijk. De leeftijd waarop mensen besluiten om te settelen is ook veranderd omdat mensen de wens om hun onafhankelijkheid te behouden moeten afwegen tegen de wens om een ​​gezin te stichten. Vrouwen willen over het algemeen eerder toegewijde relaties dan mannen, omdat hun waargenomen aantrekkelijkheid meestal verband houdt met hun jeugd. Vrouwen geven zichzelf de schuld van mislukte relaties en mannen hebben de overhand in de liefde. Zelfverwijt voor mislukte relaties komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, omdat hun gevoel van eigenwaarde nauwer verbonden is met liefde dan dat van mannen dit verschil tussen geslachten betekent dat mannen meer macht hebben in de romantische sfeer, omdat vrouwen meer geneigd zijn om toegewijde relaties aan te gaan  en meer geneigd zijn om interesse te tonen.

Verder dan louter seksuele aantrekkingskracht tot een man is Wederzijdse erkenning van dit type de sleutel tot relaties, omdat het beide mensen de kans geeft om gezien en geliefd te worden om wie ze zijn. 

Liefde is steeds rationeler geworden door de opkomst van verschillende wetenschappelijke Vakgebieden, zoals biologie en psychologie die liefde in termen van neuro-chemie en seksuele drift zien. Dit heeft ertoe geleid dat de selectie van partners steeds rationeler is geworden het internet heeft het mogelijk gemaakt mensen om hun soulmate te zoeken, wat leidt tot de snelle groei van online daten dit proces is gebaseerd op overeenkomsten tussen mensen zoals seksuele voorkeuren gezondheid en opleiding echter online daten kan leiden tot teleurstelling wanneer de echte persoon niet aan hoge verwachtingen voldoet dit komt doordat Skype Facebook en online datingsites mensen het gevoel geven dat de persoon waarmee ze in contact zijn praktisch bij hen in de kamer is. Bovendien kunnen onrealistische afbeeldingen van liefde in de media mensen teleurstellen. Vergeleken met de verbijsterende romances die we in onze films en literatuur zien, voelen onze eigen romantische ervaringen saai voorspelbaar en stellen ons vaak teleur. 

De belangrijkste details in dit boek zijn dat passie en een erkenning van sociaal gevormde genderverschillen essentieel zijn voor een succesvolle relatie om passie en [om] emotie te bevorderen is het belangrijk om te begrijpen hoe genderverschillen worden gevormd door de maatschappij. Bovendien hebben mannen een nieuw model van mannelijke seksualiteit nodig dat hen in staat stelt hun emoties te voelen en te uiten eindelijk liefde vinden in de moderne wereld kan voelen  als een zinloze taak maar alle mensen kunnen succesvolle relaties opbouwen met echte toewijding (bron: https://www.youtube.com/watch?v=X8r-HZQvGYU)

Het boek refereert aan een serie artikelen die onder de titel: "The Philosophy of Sex: Contemporary Readings," gepubliceerd  staan. Dat wil ik nog wel lezen.

In het hoofdstuk "Commitment fobie," vond ik deze passage:

"Meer psychoanalytische verklaringen suggereren dat bindingsangst het resultaat is van de mannelijke genderidentiteit die wordt opgebouwd tegen het vrouwelijke: "Mannelijke identiteit wordt geboren in de verzaking van het vrouwelijke, niet in de directe bevestiging van het mannelijke, wat de mannelijke genderidentiteit wankel en kwetsbaar maakt." In deze visie, geïnspireerd door psychodynamische modellen van de mannelijke psyche zoals in de behoefte om zich te scheiden van de moeder, smeedt mannelijke genderidentiteit zichzelf in oppositie tot het vrouwelijke, en tot de behoefte aan afhankelijkheid en delen, waardoor de man minder in staat is om een ​​langdurige band te creëren of te verlangen."

...

Of mannen of vrouwen meer lijden, lijkt het eerste toch meer aan bod te komen: 

• In the sixteenth century, Robert Burton viewed the victims of love as “slaves, drudges for the time, madmen, fools, dizzards, atrabilarii,besides themselves, and blind as beetles.”

en

• Because feminism, along with clinical psychology and consumer culture, has been the most powerful cultural agent shaping and changing the relationships between men and women, it can and should be analyzed like these other two cultural formations

Over erotisme:

• Eroticism belongs to that sphere of non-utilitarian behavior in which the self not only abandons itself, but takes the risk of wasting itself, of being hurt

... later meer.

 

--

2021/03/happycratie-cabanas-illouz