Productiviteitsprofiel van een ontwerper
Is de toekomst iets dat je kan ontwerpen en zijn daar speciale ontwerpers voor nodig en wat is de plaats van die ontwerper ten opzichte van andere professionals, bijvoorbeeld - een niet voor de hand liggende relatie - die van de schrijver, en dan de science-fiction schrijver?
Het werkterrein van de ontwerper is groot, en raakt aan bijna alles, architectuur, marketing, literatuur en retoriek, tot en met aan het domein van de ingenieur of maker diegene die het ontwerp bouwt of maakt.
Als je bezig bent met denken over de toekomst, dan ontkom je niet aan de ontwerper. Maar ook die ontwerper is aan het veranderen.
Nieuwe concurrentie -hoe kan het ook anders - komt van alle kanten en een zo'n verhaal vond ik bij een science fiction schrijver Bruce Sterling die zijn visie en productieve verandering onder woorden bracht in Shaping Things. Daar schrijft hij over cultuur en innovatie en over producten en ... zijn uitvinding "Spimes en Gizmo's."
Hij begint bij Henry Dreyfus die een vijf punten-benadering voor industrieel design heeft bedacht (een hand met niet vijf maar 6 vingers) en schrijft vervolgens dat vandaag de compost uitwerkt op morgen. In het Engels kan dat met een werkwoord en dat geeft goed aan hoe aansluiting tussen nu en morgen kan lopen: nieuwe capaciteiten zijn gelaagd om oudere structuren en die oudere structuren vervallen langzaam waardoor het nieuwe een eigen structuur gaat krijgen.
Design / Ontwerp is geen wetenschap. Dat is ook een belangrijk element, in zijn complexe verhaal met een nieuw jargon. Of dat Jargon nodig is, weet ik niet, maar dat past bij zijn oude metier, dat van Science fiction schrijver. En schrijvers zijn ontwerpers van taal of van beeldtaal of hoe je het noemen wilt.
Hoofdstuk vijf (hier geen innovatie of discontinuïteit) gata over meta-geschiedenis en begint met:
- Hoe weten mensen wat ze van hun spullen kunnen verwachten?
"Elke cultuur heeft een meta-geschiedenis. Dit is niet hetzelfde als
hun werkelijke geschiedenis, een verslag van plaatsen en gebeurtenissen. Een
metahistorie is een culturele these over het onderwerp tijd
zelf. Meta-geschiedenis gaat over wat er is gebeurd, wat er
na komt en wat dat allemaal zou moeten betekenen voor verstandige
mensen"
Objects.png)
Toekomstige meta-historie biedt een groot verhaal (narrative) over wat er zou kunnen komen. En dat kan dingen vorm geven. Dit is wat anders dan Oraculaire filosofie (waar Popper tegen ageerde) van filosofen die de toekomst willen fabriceren, op de manier zoals ingenieurs producten maken. Zoals in Rusland (USSR) is gebeurd:
- "I’m inclined to agree that imposing oracular philosophy with guns and gulags is diseased. The USSR was the number-one example of a totalitarian, interventionist society. It failed, so it’s certainly not one any more. The Russians gave up their doctrine that Marxism-Leninism made them the “avant-garde of mankind.” So the Russians are now free of interventionist disease—but Russian society today is vanishing. Death rates have soared, birth rates have plunged, real diseases are laying waste to the populace, and Russia is in a catastrophic demographic decline."
Een samenleving kan synchronie bereiken door verschillende ontwerplagen te laten groeien al naar het gelang deze vooruitgang (progress and advancement) bereikt [hier wordt het moeilijk te bepalen wat dat precies is]. Dat is dus anders dan een totalitaire benadering. Evenwel zijn beide min of meer van boven af ontworpen, denk ik hardop.
Maar mensen maken ook troep (Rubbish) en kunnen daar moeilijk mee omgaan. Te begrijpen aan de hand van de omgekeerd S-curve van technologische adoptie.
- entropie heeft geen onderhoud nodig - is een mooie uitspraak die overigens niet uitgelegd wordt en ik ook niet begrijp in het verhaal. Wel dat in de natuur (en toch weer de referentie naar wetenschap, waar de ontwerper zich niet aan moet spiegelen) automatisch een plaats vindt voor foute ontwerpen, die hebben een beperkte levensduur, maar dat is niet precies wat hij schrijft.
De lijn van het verhaal via Gizmo-wijn en andere taal-uitvindingen volg ik verder niet... [Op dezelfde manier denk ik dat ik ook een science-fiction verhaal niet kan volgen. het ontbreekt me aan geduld daarvoor en interesse.]
...
Reacties