Universele geschiedenis van oplossingen (in de politiek)

José Antonio Marina houdt van besluitvaardige mensen, staat er op de achterflap van zijn boek. Hij ziet dit project als een soort doctoraalstudie, een megalomaan project, maar noodzakelijk. Hij passeert de vele filosofen, zoals Kant die zich afvroeg, wat kan ik weten, wat moet ik doen en wat kan ik verwachten? of Popper die zegt dat all in life is problemsolving. Het leven van de mens is verwachtingen kweken over de toekomst en angst beheersen, of in het latijn: spes et metus. Spinoza "heeft het over" conatus, in leven proberen te blijven. Hij ziet de mens als Sapiens peregrino, een zoekend wezen. En hij begint zelfs het verhaal met een quote van Machiavelli die stelt dat de mens een wensend wezen is, die echter niet alles kan bereiken. De wetenschap van oplossingen zou een basis cursus moeten zijn voor elke politicus. Het idee is eenvoudig: analyse van problemen, zoeken van oplossingen en evaluatie van deze laatste. Volgens - wederom een filosoof, want daar gaat het hier om - is er voor elke Griekse tragedie een oplossing, die kost echter eindeloos om te vinden (fragility of the good).

Er is een heuristische focus op de geschiedenis nodig, een talent om problemen op te lossen. Dat begin in de kunst en de literatuur: Gabriel Marquez schrijf in de herfst van de patriarch als probleem in analogie met de dictator die in het het moest vluchten. De oplossing voor het verhaal - zo schrijft Marquez later, kwam door een reis in Afrika waarin de moraal van een generaal te vergelijken is met bepaalde gewoontes van olifanten.

Ook in het recht is het nodig oplossingen te vinden en daarvoor zijn in feite de wetten bedoeld. Bij religie zijn er oplossingen voor problemen, zoals (Durkheim) voor sociale cohesie.

Wat maakt mensen besluitvaardig. Daarover schrijft hij... dat deze actief zijn, in referentie aan Plato die zegt dat denken zonder doen zinloos is. Het tweede principe is het gevoel voor eigen efficiëntie, daarin haalt hij Seligman aan die optimisme prijst als praktisch hulpmiddel. Drie: moed en doorzettingsvermogen (vier). Belangrijk is zijn gedachte dat naties en landen deze zelfde competenties (moeten) hebben. De Peloponnesische oorlog van Tuclides gebruikt dat idee al, dat nieuwe gevechtstechnieken de oudere zullen verslaan.

Als criterium bij de evaluatie gaat het om: geluk. En het rechtssysteem of rechtvaardigheid het medium om dat geluk te bewerkstelligen. In een interview* kwam ik deze passage tegen:

-- Ah! Maar vele anderen zullen deze zin met tegenzin ontvangen. Het is een probleem om niet te beseffen dat de noodzaak om anderen te begrijpen geen cognitieve kwestie is, maar een morele verplichting. Een van de voorwaarden die ik altijd heb voorgesteld als basis voor het oplossen van een probleem is dat elk van de partijen in een geschil de mening van de ander naar voren brengt, zodat de ander zichzelf herkent in de manier waarop ik zijn mening heb geuit. 'Ik denk dat je dit zegt.' Ik heb mijn studenten ook voorgesteld dat wanneer iemand 'Ik hou van jou' tegen hen zegt, ze die persoon moeten vragen wat ze precies bedoelen. -- [pure rationaliteit dus]

De essentie, vanuit de uitgever: 

"Dit werk komt voort uit een twijfel: waar leren politici hun missie te vervullen?

Dat wil zeggen, om de problemen van de samenleving op te lossen? Helaas doen ze het in de strijd voor macht, wat geen goede leerschool is. Hoe moet de opvoeding van kinderen er dan uitzien? leider? Waar zou ik kunnen leren ‘publiek geluk’ te faciliteren (zoals de geïllustreerd), die vergeten en nobele betekenis van politiek als middel om problemen op te lossen conflicten en wat is de basis van ethiek?

Omdat het hoofddoel van de politiek het oplossen van problemen is, in dit werk José Antonio Marina analyseert hoe menselijke intelligentie werkt bij het oplossen ervan. Drinken uit verschillende disciplines laat zien dat het mogelijk is een algemene wetenschap te ontwikkelen die zich bezighoudt met het oplossen van problemen conflicten en moeilijkheden (persoonlijk, emotioneel, sociaal, economisch) die de oplossing zouden moeten zijn kern van al het onderwijs. Kwesties die variëren van de puurste platonische hemel van wiskunde tot de donkerste labyrinten van het hart.

Het eerste deel is een theorie van opgeloste intelligentie, dat wil zeggen een theorie die de problemen oplost problemen en gaat verder met een uitspraak. Het ontbreken van oplossingen leidt tot ‘nood’ of tot ‘hopeloosheid’. Deze theorie is een doctrine van optimistische intelligentie die dit mogelijk maakt een methodologie ontwikkelen voor de behandeling van problemen, een heuristiek. Deel van de positieve psychologie denkt dat de remedie voor moeilijke situaties het veranderen van de situatie is emotionele staat. Voor de Theory of Solved Intelligence is de oplossing oplossen het conflict zelf.

Het tweede deel gaat over de geschiedenis van oplossingen. Het is eigenlijk een verhaal van de culturen, omdat dit niets meer is dan een reeks oplossingen – goed, slecht en blunders – tot universele problemen. Hierdoor kunnen we ze vergelijken en de beste kiezen oplossingen." 

..

In hoofdstuk vijf van het eerste deel schrijft de auteur zijn stellingname, over wat hij wil bereiken met dit boek:

Daarin spreekt hij over experimenten, zoals de EU en over het verschil tussen disputen en conflicten en het al of niet noodzakelijk gebruik van macht. Juist die EU is bedoeld om die macht opzij te zetten.

Een ander groot experiment is dat van Tianzxa, alles onder de hemel dat Xi JinPing lijkt aan te hangen: een win-win-situatie creëren die al alternatief voor het (dominante) westerse  internationale relaties theorie (Barry Buzan, Amitav Acharya). Tianxia dat gedurende de Zhou-dynastie werd ontwikkeld en dus onder de hemel betekent, gaat uit van de volgende principes: 1. De politieke problemen in de wereld kunnen volgens een universeel systeem opgelost worden. " dit systeem is goed voor elk volk, ,en 3: het systeem gaat uit van de harmonie tussen volken die de samenwerking bevordert. Het systeem is op drie niveaus te begrijpen:

• - geografisch
• - psychologisch
• - politiek

El conflict is op te lossen door een probleem te bedenken dat het conflict overstijgt.  De radicale positionering van het boek is dus dat elk conflict te beschouwen is als een probleem dat opgelost kan worden, in een positieve som (win-win dus). Spanje staat hierbij in het boek als voorbeeld, met als kwesties, de onafhankelijkheidskwestie  van Cataluña. Zowel de politieke elite als ook de burgers moeten hun talent om problemen op te lossen aanscherpen. Ezra Klein schrijft dat politiek ons (burgers) dom maakt. Krugman stelt dat vooroordelen de conservatieven meer blind maken dan de progressieven (en deze eerste zeggen hetzelfde van de anderen) En als laatste haalt hij Jonathan Haidt aan die zich afvraagt waarom politiek en religie de mensen verdelen, met als antwoord omdat elke stam zich in zijn eigen ideeën (ideologie) opsluit. We hebben dus een academie van politiek talent nodig. schrijft de

De wiskundige George Polya, wordt aangehaald in de inleiding in referentie aan zijn boek: solve it.

Catalonie gebruikt hij als testcase. Betreft het hier een probleem of conflict?  Het eerste criterium hiervoor gaat over het feit of alle partijen bereid zijn een oplossing te vinden? Dit is een uitgebreid thema, want de onafhankelijkheidsdreiging is in het verleden gepaard gegaan met vele concessies en de vraag is wie de probleem eigenaar is. Is het enkel Catalonië versus de centrale regering of zijn de andere "deelstaten" in Spanje ook betrokken. Dit is meer een speltheoretisch probleem en heeft weinig met ethiek en filosofie te maken maar alles met economie... Dat (criterium vier) er naar alle betrokkenen geluisterd moet worden, maar het voor mij niet zo'n serieuze opdracht, maar meer een schoolvoorbeeld hoe het (wel of niet) moet.

Voor het derde deel sta ik dan al  minder open, maar ben ook wel nieuwsgierig. Wat zijn dan die acht ethische problemen? 

Deel iii gaat in op wat de auteur de acht politieke problemen - of acht problemen voor het politieke talent om universele problemen op te lossen - zijn:

• - de waarde van het menselijke leven
• - de relatie van het individu met de stam (tribe)
• - de macht, haar eigendom en haar grens
• - goederen, eigendom en haar distributie
• - sex, voortplanting en de familie
• - omgang met zieken, gehandicapten, ouderen, armoede en weeskinderen
• - omgang met buitenlanders
• - religie, de dood en wat daarbuiten valt

Elk probleem is op te lossen aan de hand van morele axiomas, zoals bij het waar de van een mensenleven:

A.  het menselijke leven heeft intrinsieke warde en is beschermd door het feit van mens zijn.

B. het menselijke leven heeft geen intrinsieke waarde en is niet beschermbaar.

De axiomas zijn er niet om te bewijzen,  maar ze worden gekozen om hun consequenties. Bij de eerste gaat het om mensenrechten, en die werken van uit een juridisch systeem waar de mens niet van afhankelijk is, in de zin dat ons leven afhangt van de zin van de wetgever. Bij het tweede axioma hangt het leven af van het recht van de sterkste en die bepaalt wie leeft en wie niet leeft. dat de eerste regel beter is hangt af van de ergonomie van de oplossingen: de geschiedenis leert dat dit zo werkt, dat niemand zijn leven wil laten afhangen van de beslissing van een ander. Hiervoor kunnen we terugdenken aan een constitutie zoals die van 1789, waar de waardigheid en mensenrechten onvervreemdbaar zijn voor alle leden van de menselijke familie. [Hier komt al het woord familie voor... wat vervolgens nadrukkelijker ingevuld gaat worden.]  

Dan, bij punt twee aangekomen, lees ik dat de invulling van relatie is gekozen voor Trouwen en het Huwelijk. Dat zorgt ervoor dat mijn interesse wat afvlakt. Toch is het boek leuk als gedachte experiment: wat zijn nu de problemen in de wereld. De omgang met buitenlanders is van aller tijden. Maar nu is er een conflict met de bijna 2 miljard moslims in de wereld die elke andere religie zit te intimideren. Dat is wel uniek voor deze tijd, en verzin daar maar eens een oplossing voor.

Bij probleem acht, de religie begint de auteur met de situatie van de Romeinen wanneer het christelijke geloof - in het gehele rijk - omarmt is en  de achtervolgden zich omvormen tot achtervolgers. De gekozen axiomas zijn nu: er is een enkele universele religie . B: er is geen universele religie die de waarheid heeft, of C: iedereen leeft naar zijn eigen religie en in privé zolang ze maar hun religie niet imponeren op anderen. Het is enkel dit laatste axioma die de grootste aanhang kan opleveren door consensus van gelovigen en niet-gelovigen. Hij sluit af met de gedachte dat de klassieke Griekse filosofen een therapeutische functie van de filosofie voorzien hadden: de zieke geest genezen. Dat was een heuristische functie. "De ethiek heeft die ook, wanneer we in alle patiënten - wat we in feite allemaal zijn - genezen willen worden." [en mooie maar idealistische en weinig realistische gedachte denk ik dan.]

Een mooi project, maar niet zonder eigen problemen, - in dit boek van universele ... oplossingen is misschien dat er geen echte universele oplossingen zijn. Daar moet iedereen nog maar even over nadenken, maar dat is wat dit leven zo moeilijk maakt. De ruimte die een oplossingsgebied inneemt overlapt altijd de ruimte van een ander - en dus conflicterend gebied.

--

* - https://ethic.es/2024/03/entrevista-jose-antonio-marina-historia-universal-soluciones/