Aan - uit: Focus

"Dicht de vier concentratielekken, en krijg meer gedaan in een wereld vol afleiding," schrijft Mark Tigchelaar. Ik kreeg dit boek van iemand die destijds een review gaf van mijn eigen boek, zo rond 2020 en heb het nooit echt gelezen. De auteur studeerde neuropsychologie lees ik aan het eind. En dat verklaart veel van de focus in het boek.

De eerste review de in dit boek verschijnt, dat is echt slim want dat geeft vertrouwen, heeft het over dat "Mark je aandacht moeiteloos weet vast te houden..."

Het zou vreemd zijn wanneer dat niet zo was. "In dit boek wil ik je laten zien hoe we weer grip krijgen op onze focus, dat maakt ons weerbaarder tegen stress en zorgt ervoor dat we eer gedaan krijgen," in die laatste zin ontbreekt nog een woord: structureel!

Structureel meer gedaan krijgen. Dus niet een rommel of samenraapsel van dingen die je gedaan hebt, maar er komt structuur bij kijken.

Qua productiviteit ben ik het daar wel mee eens, denk ik: of je doet zoveel mogelijk zonder dat er structuur in je activiteiten zit, of je doet zowel het ene: productief zijn in de vorm van kwantitatieve aspecten, als ook dat je structuur brengt zodat de kwaliteit ermee geholpen is. Meer productieve smaken  zijn er niet. De grote vraag is hoe je dit doet. Hoe zorg je ervoor dat  je dingen doet die ook nog bij elkaar horen.  

Structureel! 

In  de inleiding schrijft hij over hoe aandacht werkt en vooral hoe afleiding werkt. Bijvoorbeeld als je je naam hoort vallen, ...

De vier concentratielekken - gaan allen om het wisselen van focus te minimaliseren, en - zijn: te weinig prikkels(1). Onze hersenen willen nu eenmaal prikkels en te weinig prikkels zorgt dat "ze" zelf op zoek gaan. Dan zijn we zelf een kei om ons zelf af te leiden. Te veel interne prikkels. Je kan bij het uitvoeren van een taak zelf de behoefte om iets anders te gaan doen (2). Te weinig brandstof is nummer (3). Onze hersenen worden gebombardeerd met prikkels, de persoonlijke assistent dient als poortwachter. Bij slaap werkt deze poortwachter minder en dan haalt het kleinste effect je uit je Flow. Als laatste zijn er teveel externe prikkels (4)

Vervolgens krijgt elk thema in deel één een hoofdstuk ter verdieping. Te weinig prikkels wordt verder ontleedt doro termen als noradreline (na) en multi-tasken. Het beeld van de juiste aandacht vinden gaat via de metafoor van de versnellingspook (na) van een auto. Rijdt je te langzaam dan val je  in slaap, rijd je te hard, dan ervaar je stress. Bij multi-tasken gaat het om het verschil tussen bewust aandacht geven aan meerdere taken. Dat kan niet. Bewust, twee dingen tegelijk doen (vooral in de auto) werkt niet. 

Druk is een vijand van focus - inmiddels gaat het dan om teveel interne prikkels. Minimaliseer taakwisselingen. Dan is er nog een gebied als  ventromediale prefrontale cortex die cognitieve distributie regelt. Hoe meer zaken daar zitten die emotionele waarde hebben - en je dus niet mag vergeten - hoe meer dit de capaciteit van je hersenen benadeelt. In feite alles wat emotioneel is neemt denktijd in beslag. Visueel heeft hij hier een wip gebruikt van het denkbrein en het amygdala die de emoties regelt. Of het ene is omhoog of het andere, ...  

Hoofdstuk drie begint met het Tesla-model. te weinig opladen. Hier geeft hij zijn visie op productiviteit en die werkt niet lineair: er is een omslagpunt waar meer uren werken (zoals op een advocatenkantoor, en even verderop: tachtig uur werken is toonbeeld van inefficiëntie) niet meer toeneemt maar afneemt. er is een tipping-punt. Een KANTELPUNT, hoera - denk ik dan wat gekscherend aan complexiteit. Is ons brein een complex orgaan? Of maken wij ons leven complex? Of zijn het onze hersenen als geheel met emoties en al? Naarmate je concentratie afneemt, neemt e.d. vermoeidheid toe. Je moet opladen om gas te kunnen geven. De tijd die je verliest met een pauze, haal je automatisch in. Tigchelaar ziet het grootste probleem van onze tijd dan ook hierin, niet dat we te veel stress hebben, maar dat we te weinig opladen. Overigens komt stress wat uit de lucht vallen hier, mi. 

Teveel externe prikkels begint met de Picasso regel: er is een kwadrant te schetsen van onderbrekingen en focus die te mappen zijn op eenvoudige en complexe taken.  Bij de eerste zijn onderbrekingen geen probleem bij de laatste juist wel. Dit gaat wat verder dan ik hier samenvat. Ik ziekenhuizen kan dit gecomplimenteerd worden met een signaallamp: groen is open, rood is bezig.

Deel twee gaat over een verdieping van het systeem. Die begint met de productiviteitsparadox.. Ont-focussen is belangrijk voor het krijgen van nieuwe inzichten, en creativiteit en productiviteit zijn elkaars tegenpolen. "Met iets nieuws komen," is iets anders dan een taak afmaken. Zo komt hij tot twee vormen van aandacht: gerichte aandacht (doen, bewust,  inspanning, gas geven, nieuwe informatie opnemen, .) en open aandacht (ont-focussen, nadenken, creativiteit, onbewust, ontspanning, opladen , .).

het schrijfproces van zijn boek is een constante wisseling tussen beiden. [ik zelf heb het vaak over de project manager en de architect]. "Creativiteit is niet in uren te vangen," maar hier aangekomen voel ik dat veel een definitiekwestie is. Wat is precies creativiteit en productiviteit? waarom ziet hij daarin een verschil. 

Sommige productieve rollen, vereisen meer creativiteit dan andere. Zo eenvoudig ligt het volgens mij. Onderzoek - een productief - en vereist veel lezen, maar ook op de achtergrond nadenken en verbanden leggen. Dat is creativiteit. Maar beiden zitten in de rol van onderzoek.

Timemanagement is voor mensen die niet durven kiezen, zegt een andere spreker en auteur van 365 dagen succesvol. Professionals die "zich niet kunnen focussen door hun baas," - is een thema binnen dit hoofdstuk met praktische tips en situaties, gaat hier verder in op productiviteit en aandacht op de werkvloer, c.q. binnen organisaties. Het kwadrant van Eisenhouwer (?) over belangrijke en urgente problemen kent denk ik iedereen wel, en krijgt hier een inpassing. Dan is er het thema van verslaving - aan afleiding. Als laatste vergelijkt het concentratie met een spier die je kunt oefenen of trainen.

Het is niet dat ik tegen dit boek ben, want er is hier iemand aan het woord die specialist en succesvol is, als psycholoog en schrijver en Ted-talker. ik denk alleen dat psychologen weinig verstand hebben van organisatie en werkprocessen, behoudens het specialisme van arbeid en organisatie die juist hier meer over weten. Maar alles weten van het brein, en de specialisatie neuropsychologie betekent niet dat je ook echt weet wat productief is. 

En dat brengt met terug bij het thema en begrip structureel. Daar merk ik dat het brein en organisaties twee verschillende dingen zijn. De echte vraag van focus is m.i. een heel andere: wat vind je nu echt belangrijk in het leven? En hoe weet je op je veertiende wat je wilt, of op je dertigste of je nog steeds de juiste kant op gaat. Misschien gaat dat meer over het hebben van een missie. Maar mensen die deze gevonden hebben, zitten niet de hele dag op Tiktok. en dan stress. Als psycholoog zal hij eten wat stress is. Ongetwijfeld. En dat je als vliegende keep, uiteindelijk een burn-out kunt krijgen omdat je te weinig zinvol werk doet lijkt me ook. Maar wat zorgt er nu voor dat je in flow komt en focus kunt aanbrengen? Dat vind ik niet erg terug in het boek, en zeker niet de relatie met echte productiviteit: economie dus. Creativiteit is alleen creativiteit als het iets oplevert. Productief heeft met (de) economie te maken.

Dus als een baas je van het werk houdt, hoe komt dat dan? Al gaande merk ik wat weerstand heb tegen dit boek, terwijl ik er juist ook veel van kan leren. Want, ok, als je zegt meer focus, en je geeft een concreet middel, hoe komt het dan dat de wereld zo weinig gefocust is? We slingeren van de ene hype naar de andere, en inderdaad van die baas die nu dit belangrijk vind en morgen dat! En heeft dit boek nu de wereld meer focus gegeven? En is dat te meten? Of is focus toch iets dat je leert met ervaring en bij een missie? Sommigen vinden het wel, anderen niet of blijven afgeleid worden. Wil je topsporter dan wel top in je vakgebied worden dan mag je dit boek wel lezen, zo is het ook. Dat is het denk ik. Wil je leren en beter worden en er zijn er veel die dat willen, dan is dit boek verplichte kost. Intuïtief denk ik dat het effect op de wereld van focus als geheel (macro) toch beperkt is.

Is er focus te vinden op macro-niveau is mijn stokpaardje dan weer? Kan een bedrijf meer focus leggen dan een ander bedrijf of zelfs een natie? Is Nederland meer of minder gefocust dan Spanje?

-- Synoniemen.net: focus (zn) :beeldscherpte of brandpunt

[En] als synoniem van een ander trefwoord:

  • zwaartepunt (zn) :grond, bodem, speerpunt, hart, wezen, kern, accent, hoofdzaak, kernpunt, substantie, focus, grondvlak, essentie, hoofdpunt, essentialia, hypostase, kwintessens
  • doel (zn) :plan, voornemen, bestemming, bedoeling, mikpunt, doelstelling, streven, doelwit, ambitie, oogwit, focus, richtpunt, oogmerk, finaliteit, buut
  • doelwit (zn) :doel, plan, bestemming, bedoeling, mikpunt, doelstelling, zin, objectief, oogwit, focus, richtpunt, bijt, doeleinde, oogmerk, finaliteit
  • speerpunt (zn) :zwaartepunt, kernpunt, focus, hoeksteen, hoofdpunt, hoofdthema
  • haard (zn) :bron, centrum, middelpunt, brandpunt, focus, broeinest
  • brandpunt (zn) :middelpunt, focus (https://synoniemen.net/index.php?zoekterm=focus)


Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Begraven of cremeren?

Voorbij goed en kwaad (Nietzsche)