#3 - De biograaf

Het idee om een biografie te schrijven kwam na de gesprekken met economen. Met een van de economen is het contact behouden en dat is precies de econoom die zelf een autobiografie had geschreven. Dat was destijds de basis om economen te portretteren. Wat bezielt iemand om economie te gaan studeren? Maar goed dat lag achter me. Van Bart zou ik graag een biografie hebben geschreven, maar ik voelde wel aan dat hij dat zelf niet zag zitten. Dan krijg je een ongeautoriseerde biografie. Die zijn het meest objectief. Dat om te beginnen. Maar de vraag is ook of je het werk van iemand wilt proberen te duiden, of dat je echt op zoek bent naar het leven van iemand, en de geheimen van zijn of haar professionele ontwikkeling.

Zo ben ik vlak voor mijn reis weer begonnen aan een nieuwe biografie. Dit keer van Oriana Fallaci op aanraden van de historicus die een tweet de wereld in zond. Ik las dat zij een soort van Guerrilla journalist genoemd werd en dat sprak me aan, naast haar obsessie (mijn eerste indruk) met de islam. Mijn tweet als reactie was dan ook precies dat: de gevoelige vergelijking met Wilders komt in me op. Zij vrouw, hij man, hij politicus zij journalist. Iemand reageerde met: vergeet die Fallaci maar gewoon. Maar een journalist is wel iets geloofwaardiger dan een politicus dus – los van het feit dat ik nooit eerder van haar gehoord had, wat ik een gebrek vond / was ik nieuwsgierig hoe ze zo tegen de islam gekeerd kon raken. Wat stak daar achter_ En waarom Guerrilla journalist. Je hebt mainstream en mensen die daarbuiten vallen. Zoiets moest met haar gebeurd zijn.

Bart had de economie vaarwel gezegd, was in conflict geraakt met andere leden van de KNAW en was bekeerd tot de filosofie. Na de dood van zijn vrouw keerde hij het roer om en ging een jongensdroom achterna. Ik vroeg hem waarom hij / als hij zo vroeg in zijn leven al alles wist van filosofen / hij toch voor economie gekozen had. Het antwoord het te maken met zijn praktische instelling, leerde ik.

Met Richard was het anders. Ik bewonderde hem niet zozeer als Bart, als eenling, maar mijn interesse was vooral gericht op zijn koersverandering. Die was zo niet groter dan de draai die Bart gemaakt had van economie naar filosofie, ging Richard van officiële wetenschap naar pseudowetenschap. Hoe kon iemand die een bestseller had geschreven zo “aan lager wal raken.” Dat was natuurlijk niet de juiste omschrijving. Maar van pure mainstream en succes, als centrum van een groot netwerk, Harvard achter je naam, dus een niveau dat in Nederland niet te begrijpen is, naar een eenzaam bestaan gericht op... Ja hoe noem je dat?

Richard was geboren in Geneve, en dat was de reden dat ik hier zat. Een biografie kan je afstandelijk opbouwen, maar hoe ver gaat die afstandelijkheid. Nietzsche in Turijn, zou je toch onmogelijk hebben kunnen schrijven als je zelf ook niet in Turijn was geweest?