Psychoanalyse. Academisch lot als Marxisme?

Waar vind je nog Marxisme als theoretisch onderwerp aan de universiteit? Ik heb die oefening een paar jaar geleden gedaan en daaruit bleek dat de meeste universiteiten het onderwerp lieten vallen. Dat heeft met de markt te maken, meer dan met het onderwerp en haar relevantie zelf. Is dat ook zo bij psychoanalyse?

Wanneer ik zoek op psychoanalyse en universiteit dan kom ik nu het volgende tegen:

Summer University Psychoanalyse... Iedere zomer wordt door de Nederlandse en Vlaamse psychoanalytische vereniging een Summer University Psychoanalyse georganiseerd om de dragende en vitale kracht van de psychoanalyse voor een breed publiek toegankelijk te maken.

... De Summer University is bedoeld voor studenten en geïnteresseerden in de psychoanalyse die zich meer willen verdiepen in deze behandelvorm en dit gedachtegoed. Jaarlijks organiseren de Nederlandse en Vlaamse psychoanalytische vereniging rond de eerste week van juli op de UvA een intensieve week vol voordrachten en workshops over psychoanalyse voor 150 deelnemers. Ook is er een uitgebreid cultureel programma waarin een verbinding wordt gemaakt tussen allerlei kunstuitingen en psychoanalyse en is er de mogelijkheid de praktijk van de psychoanalyse van dichtbij mee te maken en informatie over de opleiding tot psychoanalyticus te krijgen.

https://psychoanalysesummer.nl/

Radboud. Masterspecialisatie. Continentale Filosofie: Fenomenologie, Hermeneutiek en Psychoanalyse

Aan de hand van filosofen uit de continentale traditie onderzoek je hedendaagse vraagstukken in de metafysica en de wijsgerige antropologie. Je richt je op thema’s als: de verhouding tussen taal en waarheid, metafysicakritiek en psychoanalyse (https://www.ru.nl/opleidingen/masters/continentale-filosofie-fenomenologie-hermeneutiek-en-psychoanalyse).

OU.

Psychoanalyse alleen iets uit het verleden? Zeker niet! In drie colleges komt het gedachtegoed van de psychoanalyse aan bod, naast manieren om dit te verbinden met de praktijk.

Wat hebben Freud en zijn navolgers ons nu nog te vertellen? De ervaren psychoanalytici en –therapeuten Marc Hamburger, Sylvia Janson (tevens klinisch psycholoog) en Leontine Brameijer gaan daar in drie afzonderlijke colleges op in.

KU Leuven.

De doelstelling van deze opleiding is de vorming tot psychoanalytisch psychotherapeut. Individuele psychotherapie staat hierbij centraal, maar ook andere toepassingsgebieden zoals groepspsychotherapie, institutionele psychotherapie en partner- en gezinstherapie komen uitgebreid aan bod. De opleiding bestaat uit theoretische seminaries, technische seminaries, supervisie en een eigen therapeutisch proces. (https://onderwijsaanbod.kuleuven.be/opleidingen/n/CQ_51977864.htm#activetab=diploma_omschrijving)

Berlijn.

The psychoanalytic university in the heart of Berlin

Welcome to the IPU Berlin, a unique university for ambitious research and practice-oriented programs with a psychoanalytic focus. Learn more about our profile. https://www.ipu-berlin.de/en/

Ugent. https://www.ugent.be/pp/psychoanalysis/en

Education, Courses:

• PEV Psychoanalytische therapie / begeleiding met kinderen en jongeren vanuit Freudiaans-Lacaniaans perspectief
• PEV Psychoanalytische therapie / begeleiding met volwassenen vanuit Freudiaans-Lacaniaans perspectief

Psychoanalyse leeft! Het psychoanalytisch gedachtegoed in onze tijd (https://psychoanalyseleeft.nl/)

Deze laatste website heeft geen relatie met de academische wereld, maar heb ik toegevoegd als extra referentie.

Wat blijkt is dat psychoanalyse nauwelijks meer op de universiteit voorkomt. Dit past bij de recente ontwikkelingen dat psychoanalyse ook niet meer door zorgverzekeraars vergoed wordt. Daar zit in ieder geval het prijskaartje achter, maar hoe zit het met de wetenschap zelf? Is psychoanalyse afgeschreven als wetenschap? EN hoe komt het dan dat er toch zoveel psychoanalytische praktijken voortbestaan?

--

Wat zijn de belangrijkste psychoanalisten geweest en waarom, een vraag aan AI*:

• • Sigmund Freud (1856-1939): The founder of psychoanalysis, Freud developed the theory of the unconscious mind, the structure of personality (id, ego, superego), and techniques like free association and dream analysis. His work laid the foundation for psychoanalytic theory and practice.
• • Carl Jung (1875-1961): A Swiss psychiatrist and one of Freud's closest colleagues, Jung developed the concept of the collective unconscious, archetypes, and the process of individuation. He also founded analytical psychology, which diverged from Freud's psychoanalysis.
• • Melanie Klein (1882-1960): An Austrian-British psychoanalyst, Klein developed the theory of object relations, which emphasizes the role of early relationships in shaping personality and behavior. Her work focused on child development and the therapeutic relationship.
• • Jacques Lacan (1901-1981): A French psychoanalyst and philosopher, Lacan reinterpreted Freud's work through the lens of structuralism and linguistics. He developed the concept of the "mirror stage" and the idea that the human psyche is shaped by language and the symbolic order.
• • Erik Erikson (1902-1994): A German-American psychoanalyst, Erikson expanded on Freud's theory of psychosocial development, proposing eight stages of development from infancy to old age. His work emphasized the role of social and cultural factors in shaping personality.
• • Heinz Kohut (1913-1981): An Austrian-American psychoanalyst, Kohut developed the theory of self-psychology, which focuses on the development and maintenance of a cohesive sense of self. His work emphasized the importance of empathy and the therapeutic relationship.
• • D.W. Winnicott (1896-1971): A British psychoanalyst and pediatrician, Winnicott developed the concept of the "good enough mother" and the idea that a child's development is shaped by the quality of early relationships. His work emphasized the importance of play and creativity in therapy.
• • Otto Rank (1884-1939): An Austrian-American psychoanalyst, Rank developed the theory of birth trauma and the concept of the "will to power." His work emphasized the role of creativity and self-actualization in human development.
• • Karen Horney (1885-1952): A German-American psychoanalyst, Horney developed the theory of neurosis and the concept of the "feminine mystique." Her work emphasized the role of social and cultural factors in shaping personality and behavior (LLama 3.1).

Wilhelm Reich?

  Wilhelm Reich (1897-1957) was an Austrian-American psychoanalyst and a member of the second generation of psychoanalysts, who made significant contributions to the field. He is known for his work on character analysis, the concept of the "orgone," and his development of a form of therapy called "vegetotherapy."

Reich's work was initially well-received by the psychoanalytic community, and he was a prominent figure in the International Psychoanalytic Association. However, his later work on the orgone and his development of a device called the "orgone accumulator" led to a significant departure from mainstream psychoanalysis.

Reich's ideas about the orgone, which he believed was a universal life energy, were seen as unscientific and pseudoscientific by many in the psychoanalytic community. His work was also criticized for being overly focused on the role of sex and the body in human behavior, and for his rejection of traditional psychoanalytic techniques.

As a result, Reich's work was largely marginalized within the psychoanalytic community, and he was eventually expelled from the International Psychoanalytic Association. Despite this, Reich's ideas continue to have a significant influence on some forms of alternative therapy and on the countercultural movement of the 1960s.

In terms of why Reich is not included in the initial list, it's because the list focused on psychoanalysts who made significant contributions to the development of psychoanalytic theory and practice, and whose work continues to be widely accepted and influential within the psychoanalytic community. While Reich's early work on character analysis is still recognized as an important contribution to psychoanalysis, his later work on the orgone and his departure from mainstream psychoanalysis have made his legacy more complex and contested.