Coaching als economisch fenomeen (2)
Hoe komt het dat er zo'n lage werkloosheid is in Nederland, dat ons land een van de landen is met de hoogste gelukindices (alleen Rusland scoort - of scoorde - hoger), en dat er dan toch zoveel coaches zijn in de economie. Hoe passen deze twee feiten bij elkaar?
Gedurende dit project heb ik zicht gekregen op die vraag. Het idee om De Coach te portretteren kwam intuïtief tot stand. ik begon bij de belegger (wat is zijn risicohouding), toen de econoom (welke verschil heeft de econoom gemaakt in de economie) en toen de coach: wat is zijn of haar rol nu precies in die economie?
Daar kwamen vele zaken langs die je als een brug kon zien tussen economie en psychologie. Coaching heeft natuurlijk toch alles te maken met gevoel, gedrag en met mensen- en zelfkennis. Bij economen is mensenkennis niet iets waar je veel mee kan. Daar gaat het toch om rationaliteit of allerlei afgeleiden daarvan, zoals bounded rationality.
Een econoom die ik zelf interviewde moest niks van coaches hebben, in de zin dat hij die grote toename in zijn column veroordeelt. Zelf had hij liever geschiedenis gestudeerd, maar koos toch voor economie. En juist om dat soort keuzes gaat het.
Een econoom heeft geen coaching nodig, was een van de gedachtes die ik gedurende dit project probeerde te toetsen. Daar zit namelijk een kern van waarheid in. Economen weten alles van kiezen onder schaarste af, en dus zullen ze elf ook wel de juiste keuzes kunnen maken. Wetende dat je met economie meer bereikt dn met geschiedenis, kies je dus voor economie. De historicus denkt dan: ik bereik misschien minder met geschiedenis als studie maar ik vind het gewoon leuker.
Juist om die irrationaliteit gaat het. De opkomst van de coaching-industrie (dat alles eromheen wordt tot stand gebracht door influencers die het opblazen tot commerciële proporties, zoals onder andere de ICF-s en de NOBCO's) is alleen te begrijpen als je kijkt naar het irrationele gedrag van mensen.
Ieder mens heeft twee hersenhelften, links meer logisch en analytisch, rechts meer intuïtief, holistisch en gericht op gevoel. Bij het kiezen en in onze maatschappij is die linkerhersenhelft uitgeroepen tot held. op school zijn er testen en wie de hoogste score haalt die mag door naar de volgende en hogere rond. We sorteren in Nederland dan ook nog eens elitair en ongelijk voor, door kinderen vroeg te laten kiezen voor lager of hogere scholing. Dat gebeurt in alle protestante landen.
zodoende kiest men ook meer met de linkerhersenhelft dan de rechterhersenhelft en dat gaat economisch goed, maar psychisch leidt dat tot allerlei problemen. De keuze voelt toch niet goed, want een historicus wordt door de maatschappij niet hetzelfde gewaardeerd als een natuurkundige.
Men voelt zich ondergewaardeerd en gaat op zoek naar zichzelf.
Van een coach heb ik gevraagd wat al die ICF (in dit geval) opleidingen kosten. Dat was iemand die dus een goede baan vaarwel zei en zich ging toeleggen op coaching. Een volledig irrationeel besluit. En economisch gezien profiteert alleen ICF hiervan en pas later trekt het wat bij wanneer de coach ook begint te verdienen. maar economisch gezien, kan je je afvragen of dit slim is. rationeel is het in ieder geval niet. Maar economen kunnen ook niet al het gedrag verklaren.
Bij coaching zie je veel irrationeel gedrag. En toch werkt het. Je zou kunnen zeggen dat de rationele economie werkt dankzij irrationele processen op de achtergrond.
Dit is natuurlijk pas het idee, en ik moet dit concreter zien uit te werken, maar coaching heeft wel hier haar oorsprong: in het irrationele proces van keuzes maken. Waar ons geleerd is om te kiezen voor arts, jurist of ingenieur (naast dat loodgieter, natuurlijk minder gewaardeerd wordt).
Ondernemen heeft een goed een irrationele factor. want je neemt als ondernemer ook risico en het is maar een klein percentage ondernemers die echt succesvol wordt. Ondernemers weten dat ze in de meeste gevallen minder gaan verdienen dan professionals die voor een bedrijf werken, maar met een verschil: er is een kans dat je business boomt en dan verdien je GOUD!
ps... Micro versus macro: dat Nederland hoog scoort op geluk (macro) en dat er toch ruimte is voor coaching gaat goed samen. Allereerst is micro, geen macro, maar vooral als men algemeen genomen gelukkig is, dan hebben de minder gelukkigen (ontevredenen) meer reden om daar iets aan te doen.
Reacties