De korte zomer van de anarchie
Een vertaler maakt een keuze om het ene boek wel te vertalen en het andere niet. En zo maakt de schrijver ook een keuze om het ene verhaal wel te schrijven en het andere niet. Volgens Wikipedia is de passage waar het hier over gaat, onderdeel van de Spaanse revolutie...
"De Spaanse Revolutie was de maatschappelijke en economische revolutie tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936–1939) waarbij een groot deel van de bedrijven in verschillende delen van Spanje werden overgenomen door de werknemers. Dit arbeiderszelfbestuur was onderdeel van de anarchistische antikapitalistische organisatieprincipes. Het zwaartepunt van het anarchistische arbeiderszelfbestuur lag in Catalonië en Aragón, maar ook in mindere mate in Castilië, Levante en Andalusië. Meestal was het arbeiderszelfbestuur gebaseerd op de principes van het collectief-anarchisme en in een klein aantal gevallen was het gebaseerd op het anarcho-communisme." (bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaanse_Revolutie_(1936-1939))
Enzensberger schrijft een roman van deze periode, door zich te concentreren op een persoon, de arbeider Durruti. Via allerlei documenten laat hij zien wat er op dat moment gebeurt, en verpersoonlijkt hij deze periode. Het is een bijzondere vorm voor een bijzondere periode.
Zelf heb ik me nooit zo verdiept in dit deel van de Spaanse geschiedenis, en het succes van het boek ligt erin dat juist een buitenlander objectief kan schrijven over deze periode waar tot op vandaag, nog het laatste niet over gezegd is. Juist dit maakt het boek zo bijzonder. Een Duitser dichter die in een cultuur leeft waar de oorlog de identiteit van het volk zo bepaald heeft, schrijft over een bijna even gevoelige periode in een land dat geen eens een buurland is. Enzensberger is naast dichter ook essayist en vertaler geweest voor meerdere talen, waaronder het Spaans.
Duitsland heeft in tegenstelling tot Spanje een streep gezet onder haar verleden. In Spanje gaat de discussie over Franco en de burgeroorlog nog steeds door.
Bij het zien van de documentaire, een dag uit het leven van Enzensberger, merkte ik hoe interessant deze schrijver is geweest. Hij verwondert zich over de kleine dingen des levens en stelt goede vragen. Uiteindelijk werd hij pas echt populair of beroemd met de Telduivel die vlak voor de Eeuwwisseling verscheen. Op de vraag hoe hij tot zijn ideeën komt of wat het geheim is voor zijn succes, zegt hij, ... dat je het beste kan kijken wat je weg kan laten. Dit niet, dat niet en als je dan iets interessants tegenkomt, gewoon doorzoeken, en van het een haal je het andere boven water....
"De twaalf hoofdstukken van deze roman handelen over het leven en de dood van de Spaanse metaalarbeider Buenaventura Durruti, die na een strijdbare en avontuurlijke jeugd tot sleutelfiguur van de Spaanse Revolutie van 1936 werd. Het boek begint met een proloog 'De begrafenis' en eindigt met een epiloog 'Na de burgeroorlog'. Daartussen wordt de geschiedenis van een proletarische held verteld, van zijn kindertijd in een kleine Noord Spaanse stad tot 'de zeven doden van Durruti', die nooit zijn opgehelderd. Er komen veel stemmen aan het woord: brochures uit die tijd, folders en reportages, toespraken en memoires en interviews met ooggetuigen die Durruti gekend hebben. De literaire vorm van de roman bevindt zich hier tussen na-vertelling en reconstructie. De tegenspraak tussen verbeelde werkelijkheid en document illustreert de tegen spraken van de Spaanse Revolutie. Achter iedere versie steekt een belang. In acht commentaren die tussen de handeling van de roman zijn gevoegd belicht de schrijver de historische samenhang en geeft hij zijn eigen visie." (bron: https://www.boekmeter.nl/book/102060)
...
"In een recent interview in Barcelona verklaarde Enzensberger: "Het was een opwindende baan omdat ik hierdoor met een type mensen kon praten dat in de wereld van vandaag niet meer echt zou zijn, omdat de puurheid van die mensen niet meer bestaat", en beschreef die fase van het Spaanse anarchisme als "een van de meest fascinerende avonturen van de 20e eeuw"." (bron: https://www.lavanguardia.com/libros/libro/el-corto-verano-de-la-anarquia-vida-y-muerte-de-durruti-4-ed-9788433967060)
--
2014/05/zonder-taal-geen-wiskunde-maar
Reacties