Virtuele reis door de Amazone

Gisteren keek ik naar een natuurfilm, deze ging specifiek over de Amazone, en daarin kwam een stam (de Matis) voor maar voor de rest waren de dieren en de planten de hoofdrolspelers.

 Wat er met me gebeurt wanneer ik naar zo'n film kijk probeer ik hier onder woorden te brengen. Een van de gedachten is dat ik er nooit zelf ben geweest, dat vind ik jammer, maar het is vooral het beeld van de natuur in het algemeen dat op mijn netvlies blijft. De natuur zoals je die daar ziet is er een van overleven en jagen. Er komen ook organisaties (mierenkolonies) in beeld als ook een redelijk bekend verhaal over sporen en paddenstoelen (...) die ondergrondse irrigatiesystemen mogelijk maken en noodzakelijk zijn voor de voeding van het ecosysteem. De Amazone heeft van zichzelf een slechte voedingsbodem omdat de vele regen de mineralen afvoeren. En ook samenwerken zie je in de natuur, bij de - in dit voorbeeld - de vogelspin en een kikker die gif op zijn huid heeft en de mieren tegenhoud die juist voor de eerste een gevaar vormen...

Gif is een ander thema dat sterk naar voren komt. Bepaalde papagaaien vliegen naar een gebied speciaal om mineralen in te nemen waardoor ze gif uit eerder voedsel kunnen neutraliseren.

In de Amazone is het continue gevaar en overleven. Dan zijn er de prachtige kleuren en is er aandacht voor gedrag, zoals het mannetje dat met de beste conditie de toegang tot de vrouwelijke soort krijgt. OF neemt. De natuur als spiegel.

Zelf kijk ik van nature niet snel naar een natuurfilm als predik ik (biologie verplicht) dat wel. De Amazone is - zo verklaart de presentator op de achtergrond - het meest diverse ecosysteem met de meest gespecialiseerde flora en fauna omdat het gebied voor uitdagingen zorgt die er ergens anders niet te vinden zijn. Zo ontstaan nieuwe soorten. De ontdekkingsreiziger die zich er - in de tijd van Darwin - op onderzoek uitging verloor echter zijn aantekeningen door een brand aan zijn schip. Wallace:

[Alfred Russel Wallace’s first expedition ended in flames. Born 200 years ago, the evolutionary biologist experienced many setbacks during his career — none more severe than when he headed home with his precious collections from Brazil. Schrijft Nature.com]

De natuur heeft ons zoveel te bieden, al is het maar aan inzicht en als spiegel, waar wij mensen dan vervolgens weer weinig mee doen. We staan boven de natuur en de Amazone wordt gebruikt voor de economie... Dat die stam, de Matis dat op een verantwoorde manier doet heeft natuurlijk alles te maken met schaal. In onze economie is schaal de primaire drijfveer geworden. Juist die Amazone in zijn immense uitgestrektheid is wel groot en omvangrijk, maar er is geen schaal in te vinden, zoals in de economie nodig is om winst te maken. Maar juist die differentiatie is er wel of ook. En dat is toch iets waar beiden werelden bij elkaar passen. Onze cultuur is ook in grote mate gedifferentieerd.

... Toch is de natuur ook saai in de zin dat ik niet elke dag zo'n natuurfilm of documentaire zal zien. Daarvoor ben ik te weinig betrokken en dat heeft te maken dat de natuur qua script of verhaal altijd hetzelfde afloopt. Maar een virtuele reis door het oerwoud heeft toch wel zijn functie. Je bent er even uit en weet weer dat er meer leven is op deze planeet. En moet blijven.

--
Ontbossing-amazone-vertraagt

-- 31 okt Niet helemaal gerelateerd aan de Amazone is de activiste Txai Surui. Daarover later meer...