Een Engelse uitvinding: het gazon

Een Engelse uitvinding die leidt tot een typisch Nederlands gezegde, schrijft deze columnist:

"... het verschijnsel gazon... Wat is dat voor een vreemde biotoop? Een strak-gemaaide vlakte met duizenden tot miljoenen exemplaren van liefst maar één plantensoort, ... Het ideale gazon is ...onkruidloos. ...

Het gazon is een Engelse uitvinding. Het gazon is de groene droom van de oude Engelse adel, die rond hun landhuizen en kastelen een lawn aanlegden. Dat deden ze om hun rijkdom te etaleren, want waar een gazon ligt kun je geen nuttige gewassen telen, maar dat hoefde ook niet. De kostbare grond kon aan het economisch volkomen nutteloze gazon worden gewijd. / Vanuit Engeland is het gazon over de rest van de wereld verspreid geraakt..., waaronder Nederland.

...

Voor de biodiversiteit heeft het gazon evenveel waarde als een geasfalteerd parkeerterrein. Een geheel betegelde tuin is soms zelfs nog waardevoller, want tussen de tegels kan van alles groeien, ... Planten die hun groeipunt boven het maaiveld uitsteken zijn ten dode opgeschreven.

Dat maaiveld is daarmee ook een metafoor geworden voor de Hollandse neiging om niet alleen planten maar ook mensen die hun hoofd erboven uitsteken rigoureus af te maaien. Het gazon heeft ons dus wel een typisch Nederlands gezegde opgeleverd: nooit je kop boven het maaiveld uitsteken, want dat loopt verkeerd af." (*)

Naast de metafoor van het Maaiveld is er ook de metafoor van het gras van de buren.

"Volgens The Wordsworth dictionary of proverbs is het niet ouder dan de twintigste eeuw, maar is het wel gebaseerd op een uitspraak van Ovidius (43 BC) en heeft het in de loop der tijd nog wel andere vormen aangenomen:

• "The grass is always greener on the other side of the fence [fertilior seges est alienis semper in agris (the harvest is always richer in another's field) Ovid, Ars Amatoria, I 349] The form of the proverb that is now familiar is not found before the twentieth century, but, as the quotation from Ovid indicates, the sentiment is of very long standing. 1640: G. Herbert, Jacula Prudentum, The apples on the other side of the wall are the sweetest. 1959: H and M. Williams, in J.C. Trewin, Plays of the Year, XIX 13, (title) The grass is greener." (https://nl.taal.narkive.com/F5bury4h/etymologie-achter-het-gras-is-altijd-groener)

Qua metafoor en culture invloed weet ik niet welke sterker is, de angst op het maaiveld, of de afgunst van de buurman. Ik denk dat deze tweede metafoor onze cultuur bepaalt. Niemand steekt zijn kop boven de lengte van het gras uit, uit angst, maar wat echt steekt is dat de buurman mooier gras heeft. Of zo lijkt het tenminste...

--

Crabgrass-frontier-jackson

* - bron: Jelle Reumer: Het gazon © Vroege Vogels, https://www.bnnvara.nl/vroegevogels/artikelen/jelle-reumer-het-gazon?theme=natuur