Dol op de klassieken
Dit boek is enkel in het Spaans beschikbaar, Locos por los classicos, en is van de hand van Emilio del Río. Op de kaft staan de klassiekers in uitgaven van dezelfde uitgeverij: Espasa.
"Je moet zoveel," is een gedachte die me bij dit korte project te binnen schiet. Ja de klassieken zijn belangrijk. maar er is zoveel belangrijk. "Vroeg geleerd oud gedaan," is een andere gedachte. Ik ben niet "klassiek" opgevoed. Dat was denk ik ooit wel de bedoeling, maar dat is een ander thema.
Een bloemlezing van de belangrijkste klassiekers. Dat biedt dit boek. En uit die bloemlezing laat ik weer wat fragmenten zien of beter gezegd, pluk ik er wat krenten uit. Een aantal bekende klassiekers komen hier ook aan de orde: Odysseus en Illias. Van deze laatste schetst de auteur een mooi beeld van Achilles en Priamus, wanneer deze elkaar ontmoeten omtrent de dood van de zoon van deze laatste gedood door de eerste. De menselijke conditie, zo noemt Emilio het hoofdstuk. Illias is pure mensenkennis. Als je dop die lijn doorgaat kan vragen wat iemand een belangrijker werk vindt, Illias of Odysseus? Wat spreekt je meer aan. Ook Aeneas komt aan bod, niet aansluitend op deze verhalen, wat in het echt die aansluiting wel biedt en daar herinner ik me inderdaad dat Aeneas zijn vader op zijn schouders draagt, vanuit het brandende Troye. De latinist maakt zo steeds een bruggetjes naar het heden en in dit geval het belang van hoe we met onze ouders en ouderen omgaan.
Ik las dit boek nadat ik zelf een werkje op de boekplank was ingedoken - Latijnse Citaten - en zocht naar een paar dichters uit dat werk zoals Plautus. Mij totaal onbekend blijkt een interessant figuur te zijn. Hij schreef El embaucador (in het Spaans vertaald) en in het Latijn Pseudolus. Het verhaal over deze Plautus begint met een fragment over Simia en Balion (Simius en Balion?) "of hij iemand kent in deze steeg," waarop deze laatste antwoord, "ja, mezelf." hierop antwoord Simia, dat in Rome slechts een op tien mensen zichzelf kent. Hoe actueel, denk je dan. Ja het Latijn en het oude Rome mag er zijn. het verhaal van Plautus is verfilmd in het Spaans en heet dan Golfus de Roma (1966).
Over Plato, wederom (eerder schreef ik al over deze filosoof in het kader van een ander project) een werk dat ik zelf heb en las (Naast het genoemde werk van Homerus en de Enneas heb ik overigens ook). gaat de beschrijving de filosofische kant op, en hier twijfel ik aan de expertise van de auteur, omdat taal en filosofie toch twee verschillende takken van sport zijn. Maar zijn verhaal over Lord of the Rings is wel knap geschreven en nieuw voor mij*. Erotiek komt bij Catulus aan bod (de actualiteit, benadert Emilio met Besame, Besame mucho).
Seneca ontbreekt niet, maar dat verhaal . noch hoop, noch angst - kende ik wel. En dan zijn er twee geschiedschrijvers, Herodotus de vader van de geschiedschrijving en Thucydides.**
Dan de vrouwen. Cleopatra, natuurlijk en die is duidelijk het meest overgeleverd in onze tijd (...) Onlangs zag ik nog de opera van Händel welk verhaal ook in dit boek terugkeert, maar daarnaast ook haar verhouding met Marcus Aurelius. Die komt later ook zelf met zijn geschriften aan bod ("Meditaties," als voer voor coaches). Een (andere) vrouw [naast Medea van Euripides] die rebelleert wordt geschetst door Sophocles: Antigona. Zoekend op het internet kwam ik deze interessante website tegen, waarin tevens de samenvatting van dit verhaal over Antigona.***
"Cicero" gaat over vriendschap. en het verhaal van Ovidius, Metamorfose verbindt de auteur aan De West Side Story.
Deze bloemlezing doet niet helemaal eer aan het boek, maar ik denk dat er soortgelijke boeken zijn, die als gids werken voor deze wereld van de klassieken.
Zelf denk ik nog aan de missie van de schrijver, over beter gezegd de uitgeverij, want die heeft het werk in opdracht gegeven. Waarom klassieken lezen? Ik herinner me dat aan het begin van deze eeuw ook de klassieke oudheid "in" was. Zo heeft elk tijdperk zijn kans om de klassieken in het licht te zetten. Dat is nu niet echt het geval, lijkt me. Zou dit met een soort nostalgisch gevoel in de samenleving te maken hebben, of met expertise van deskundigen die in deze tijd - met al haar moeilijkheden - een oplossing zien in het verleden. Dat dacht ik toen ik tevens in het boek een passage las over Alcibiades / Alkibiades, bekend geworden bij ons, door de dichter Leonard Pfeijffer
-Weinig mensen zouden snel een verband leggen tussen Plato en The Lord of the Rings, [van...Tolkien]. De hypothetische Ring van Gyges van de oude Griekse filosoof vertoont echter enkele opvallende overeenkomsten met Saurons Ring. In de allegorie van Plato verleent de Ring van Gyges, net als Tolkiens Ring, de drager ervan de kracht van onzichtbaarheid. Beide ringen worden ook sterk geassocieerd met immoraliteit, corruptie en verleiding.
De Ring van Gyges wordt beschreven in Plato’s Republiek tijdens een gesprek tussen de Griekse filosoof en zijn broer Glaucon. Tijdens het gesprek vertelt Glaucon een mythe over de legendarische ring.
In het verhaal stuit een herder op een kloof in een berghelling waar hij zijn kudde hoedde. De herder klautert de kloof in, waar hij een enorm bronzen paard ontdekt met daarin het lichaam van een gigantische man. Aan de vinger van de reus zit een ring, die de herder voor zichzelf neemt.
Net als de Ene Ring in het verhaal van Tolkien verleent de ring die de herder ontdekt de kracht van onzichtbaarheid. De overeenkomsten houden daar niet op. De herder wordt verleid door de kracht van de ring om kwaad te doen, net zoals Gollum en andere personages in The Lord of the Rings.
De herder gebruikt de kracht van de ring om een positie voor zichzelf te regelen in het koninklijk paleis van Lydia. Hij wordt onzichtbaar, verleidt vervolgens de koningin en vermoordt met haar hulp de koning van Lydia en neemt de troon voor zichzelf over.
Het belangrijkste verschil tussen de twee ringen is de manier waarop ze hun dragers ertoe aanzetten kwaad te doen. De Ring van Gyges straalt zelf geen kwaad uit; de drager ervan komt eerder in de verleiding om uit eigen beweging immoreel te handelen. In wezen verleent de ring de herder de macht en het vermogen om zijn meest corrupte verlangens anoniem en zonder consequenties uit te voeren, maar deze verlangens zijn geheel de zijne.
In The Lord of the Rings is de One Ring doordrenkt met de essentie van de Dark Lord Sauron, de antagonist van het verhaal. De One Ring heeft een beperkte eigen wil en kan op subtiele wijze de drager en andere mensen beïnvloeden. De mate waarin de ring het gedrag en de moraal van de drager beïnvloedt, blijft een punt van discussie tussen Tolkien-geleerden.
Heeft de Ring van Gyges invloed gehad op Tolkien? Tolkien verwees in geen van zijn brieven rechtstreeks naar Plato's Ring of Gyges als inspiratiebron voor The Lord of the Rings. ... Tolkien werd diep beïnvloed door het verleden. De mythologie en geschiedenis van zijn geboorteland Engeland stonden voorop in zijn gedachten toen hij Middle-earth creëerde, de setting van The Lord of the Rings, The Hobbit en The Silmarillion. Hoewel de invloeden van de Angelsaksische, Germaanse en Keltische mythologie duidelijker in zijn werken te zien zijn, werd Tolkien ook sterk beïnvloed door de Griekse mythologie. De verdwijning van het eiland Númenor in de zee weerspiegelt het waterige lot van Atlantis, zoals verteld door Plato. Tolkien had zelfs een terugkerende nachtmerrie over Atlantis. “Deze legende, mythe of vage herinnering aan een oude geschiedenis heeft me altijd beziggehouden”, schreef de fantasy-auteur in een brief. 'In mijn slaap had ik de vreselijke droom van de onontkoombare Golf, die óf uit de stille zee kwam, óf hoog boven de groene eilanden uittorende...
(Plato’s Magic Ring Allegory and the Lord of the Rings, Alexander Gale. September 16, 2023, https://greekreporter.com/2023/09/16/plato-ring-allegory-lord-of-the-rings/)
Reacties