De toekomst als business
Systematisch met de toekomst bezig zijn. Dat kan natuurlijk alleen maar als een programma bij een business school. Een universiteit kan geen programma aanbieden waar de term toekomst in verweven zit, een business school kan dat wel.
Ik besloot om een brochure te downloaden, omdat ik zelf ook met De Toekomst bezig was. Kort terugkijken op mijn (privé)leven ben ik bijna altijd met het verleden bezig geweest. En met het heden natuurlijk. Voor mijn werk lag dat anders, als projectleider en later business architect was ik altijd met de toekomst bezig. Hoe ziet het toekomstig landschap van onze systemen en processen eruit? Waarom ik nu zo expliciet met de toekomst bezig ben is een ander verhaal.
De brochure dus. Ik probeerde wat algemene begrippen te vinden die centraal stonden in het verhaal, en dat waren deze: het harde natuurwetenschappelijke versus de meer softe management wetenschappen, doorbraak technologieën, korte versus lange-termijn-denken bij mensen, rendementsstreven, ecologisch besef, de menselijke maat, de ontwikkelingen en spanningen in de wereldorde, wat zegt de geschiedenis over de toekomst. Wat zijn onze problemen? Hoe kan je vrijdenken, tunnelvisie tegengaan, creatief denken, schaarste, arbeidsmarkt, ongelijkheid, klimaat, welvaart, vrede en verdeling. Wat zie ik zelf in de toekomst, of hoe ziet mijn toekomst eruit, Wat zijn facts, future en filosofie?
Toch eerst nog even die brochure, zonder naam en toenaam te noemen (dat is lastig want er zijn weinig vergelijkbare opleidingen):
Vooruitblikken en reflecteren. Het gaat bij deze opleiding om het creëren van een toekomstvisie. Dat op zich is al een duidelijk vertrekpunt dat richting geeft aan de cursus. Want een visie heeft beeld en inhoud in zich, maar productief gezien, is het hebben van een visie iets van eigenaarschap. Je maakt jezelf iets eigen en je compromitteert je aan je eigen beeld dat je OPBOUWT. Dat heeft met architectuur te maken, en de implicatie is dat je minder neutraal bent omtrent de toekomst. Dat is misschien ook het hele idee.
Hun stelling is dat om vooruit te komen bezinning nodig is, je moet proberen (in plaats van sneller te gaan lopen, wat ik een slimme zet vind) hoger proberen te komen. Vandaar die visie. Zorg voor een (ander) perspectief.
[De organisatie heeft een relatie met een onderwijsinstelling hetgeen wel blijkt uit deze korte samenvatting en ook logisch is. Universiteiten proberen meer grip te krijgen op ons leven en daar hoort de toekomst bij.]
Het gaat om onzekerheid en complexiteit. Wanneer er geen onzekerheid is, hoef je ook niet na te denken over de toekomst. Dat is lange tijd ook zo geweest, al waren trendwatchers en futurologen die "vroeger" nog in vaste dienst waren bij bedrijven nu zelfstandig / ondernemer. misschien was het destijds zo dat bedrijven die functie overbodig vonden, maar het maakt bedrijven ook flexibeler, want een vaste strateeg is misschien goed binnen de organisatie, maar iemand die puur naar de toekomst kijkt, heeft binnen de tribe weinig toegevoegde waarde, anders dan zijn periodieke product van toekomstverkenningen. Die kan dit veel beter en op schaal verkopen aan meer bedrijven.
Stel je toekomstige ontwikkelingen voor (zie filmscript) en probeer kantelpunten of breukvlakken [] te herkennen. Dat is ook de ambitie van het programma. [zelf zie ik het fenomeen stijlbreuk ook hierin, alleen dat is meer gericht op productiviteit en organisatie en wat minder algemeen toekomstig]. Het principe van kantelpunt komt uit de complexiteitswetenschap.
Wat levert het op? Dit vind ik een van de zwakkere punten van het programma. Je probeert mensen onafhankelijk te laten denken, en dan voegen ze de laatste ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie toe. Daar zit veel kennis en mening door elkaar heen verweven ben ik bang. Maar het levert ook concrete (gereedschap, handvaten, tools, plan van aanpak??) materiaal op om een start te kunnen maken. En wanneer je dit een keer hebt gedaan, denk ik dan, kan je het hergebruiken. Dat is ook inherent aan het programma. Met kleine aanpassingen kan je steeds weer opnieuw aan die toekomst denken en wat je in de ene jaargang hebt geleerd wordt input voor het vervolg. [Er is zelfs een controle mogelijk of het programma echt wel werkt, maar dat is bijzaak. Het impliciete resultaat zit veel meer in het proces van toekomstverkenning maar dat verkoop minder goed.]
Nieuwe invalshoeken... als het programma een boek was, zou het uit zeven delen bestaan, die ik hier kort samenvat, dan wel waar ik wat elementen uit zal halen.
Allereerst is toekomst-denken omgaan met onzekerheid. Hoe sta je daar zelf tegenover , en wat is je eigen vertrekpunt bijvoorbeeld qua wereldbeeld. Kan je patronen herkennen en welke vaardigheden zijn hiervoor belangrijk. Complexiteit staat hier aan de basis, en toenemende complexiteit vraagt om dit soort programma's.
Doorbraak-technologieën. Dit is dus het punt van op dit moment het meest spraakmakende kunstmatige intelligentie. Het ligt voor de hand dat wanneer je les krijgt, wat dit toch is, dat komt van mensen die met de toekomst bezig zijn en dat zijn mensen uit de informatica of ingenieurswereld, waar robotica, en dergelijke een rol speelt. [Zelf zou ik geneigd zijn om doorbaak-technologieën van het verleden op de tafel te krijgen en dan vanuit dat verleden te voorspellen hoe die technologie de wereld zal beïnvloeden. Om dat te doen, moet je dus weten hoe de wereld en maatschappij eruit zag voor die ontwikkeling, bv de trein, stoommachine, veel weten we hier al over. En dit is natuurlijk ook al vaak gedaan. Waar zit wetenschap en wetenschapsfilosofie versus technologie en technologische ontwikkeling?]
De evolutie, ons typische menselijke denken dat gericht is op levensbehoud en dus vaak niet verder "uit" kijkt. Emotie speelt een grote rol, terwijl je bij de toekomst die emotie even aan de kant moet zetten. Waarin geloven we, hoe ga je om met tegenstellingen in een organisatie of maatschappij en wat is de rol van zingeving en levensbeschouwing. Het mensbeeld bepaalt de toekomst. [ik haal er wat zaken uit. Dit is een breed terrein]
De Fourth Turning zou ik zien als een basis bij de vierde module. Niet elk periode is even "spannend." En ook qua complexiteit zou je je kunnen afvragen of alles complex is en hoe en wanneer complexiteit in relatie staat tot de gewone tijd.
Vastgeroeste patronen. Hier gaat het om leiderschap. Veel van dit soort opleidingen hebben leiderschap ergens in de titel, maar dan is de vraag wat is leiderschap. hier is leiderschap dat je bewust over de toekomst durft na te denken en daarin stelling durft te nemen. Wat is de rol van persoonlijke overtuigingen en hoe kan je andere kan gewone beslissingen nemen die beter voor de toekomst zijn. Dit lijkt op deel twee. Staat de evolutie een goede toekomst inde weg of juist niet [Het antwoord lijkt ja te zijn, we moeten ons voortdurend bijsturen anders zouden we niet hier zijn waar we zijn]
Zes. Politieke verdelingsvraagstukken. Ook de toekomst is een kwestie van politiek. Hoe zet je hervorming in gang [en wat is het probleem van NU?]
Ten slotte. De toekomt is er niet en het toetsen van je ideeën of visies zal lastig zijn. Het gaat dus om een argumentatie. Om filosofie (naast feiten). Hoe kan je andere overtuigen van jouw verhaal?
Dit laatste punt is duidelijk een onderdeel van competitieve productiviteit. Om anderen mee te krijgen moet je ze overtuigen. En daar zit dus het verschil tussen een manager en een leider. een manager zal veel meer neutraal moeten zijn. Een leider heeft een verhaal nodig. Dat is in deze opleiding uitgediept met argumenten. Maar het blijft een verhaal.
[Dan zijn er nog de docenten, misschien dat ik daar later nog wat over schrijf]
-- Forbes figuur is over de business trends voor 2024 van Bernard Marr:
- Generative AI Everywhere
- Soft Skills And The Human Touch
- The Skills Solution
- Sustainable Business
- Personalization-at-Scale
- The Data Economy
- The Customer Experience Revolution
- Remote and distributed work
- Diversity and Inclusivity
- Resilience.
Dit is natuurlijk een heel ander soort denken, maar dat laatste punt, resilience (flexibiliteit, weerbaarheid, niet te verwarren met anti-fragiliteit) is wat je bij elke toekomst-anticipatie tegenkomt: zorg dat je veerkrachtig blijft of wordt is altijd het advies. Dat past bij de neutrale houding over de toekomst. Minder bij deze visie-gedreven toekomstverkenning.
--
Reacties