-- EEN
"In Nederland draagt ongeveer 40 procent van de jongeren tot zijn of haar achttiende jaar voor kortere of langere tijd een beugel. Beugels lijken een fenomeen dat nog maar enkele decennia oud is. Maar beugels zijn veel ouder dan je zou vermoeden. Ze kwamen in de Oudheid al voor. In dit artikel een korte geschiedenis van de orthodontie ofwel: gebitscorrectie via beugels.
De Etrusken als oudste beugelgebruikers. Ingrepen doen aan tanden is al heel oud. In Egypte zijn bijvoorbeeld mummies gevonden waarbij er gesleuteld was aan het gebit van de betreffende persoon. Volgens bronnen zou Cleopatra een soort beugelvariant hebben gedragen. Verder beschreven de Griekse arts Hippocrates en de filosoof Aristoteles beide tandproblemen en fantaseerden ze over manieren om tanden rechter te kunnen zetten.
... Hoogleraar Antropologie Marshall Becker, werkzaam aan de West Chester University in Pensylvania, stelde in een later artikel, uit 2001, dat de Etruskische beugels vooral als sierstuk werden gebruikt en niet om de stand van tanden te corrigeren. Volgens hem plaatsen de Etrusken beugels wanneer er na een rituele handeling een mensentand was uitgetrokken.Dit gebeurde door een tandarts, die daarna de lege plek in het gebit opvulde met een houten kunsttand, een stuk bot of een ivoren exemplaar. Deze neptand werd dan in de beugel, die door een goudsmid was gemaakt, vastgezet.
...
De eerste orthodontist: Aulus Cornelius Celsus
De Romeinse intellectueel en homo universalis Aulus Cornelius Celsus (ca. 25 v.Chr-ca. 35 na Chr.) wordt algemeen beschouwd als de eerste orthodontist uit de geschiedenis. In het werk De Re Medicina, dat bestond uit acht boeken, beschreef hij een techniek om met de vingers, door druk uit te oefenen, tanden konden worden verplaatst. Dit kon gedaan worden door een constante pressie op de tand uit te oefenen, aldus Celsus.
...
19e eeuw: veel ontwikkelingen in de orthodontie
In 1819 ontwikkelde Christophe-Francois Delabarre (1787-1862) een soort draadjesbeugel. In 1840 ging in Baltimore, Maryland, in de Verenigde Staten de eerste mondiale Universiteit voor Tandheelkunde open, de Baltimore College of Dental Surgery. Hier konden studenten een Doctor of Dental Surgery (DDS degree) halen.
...
De 20e eeuw: ook Nederland krijgt orthodontisten
Een belangrijke Nederlandse tandheelkundige pionier was J.A.W. van Loon (1876-1940), die werkzaam was bij het tandheelkundig Instituut in Utrecht. Van Loon beschreef in 1914 een methodiek om de stand van het gebit driedimensionaal vast te leggen. Zijn werkwijze is later door orthodontisten in Nederland overgenomen om de positie van het gebit te kunnen vaststellen. Tegenwoordig wordt het hoofd van de patiënt in een soort hoofdsteun gezet om dit te kunnen doen.
In 1953 was de eerste Nederlandse orthodontist een feit: Klaas G. Bijlstra (1905-1980), die hoogleraar was aan de Rijksuniversiteit Groningen. Op 31 januari 1953 werd de orthodontie als eerste tandheelkundig specialisme in Nederland erkend. Eerder al, in 1947, had de tandarts een academische status gekregen. Op 16 november 1953 werden de eerste vijftien Nederlandse orthodontisten officieel geregistreerd in het specialistenregister."
https://historiek.net/beugel-geschiedenis-orthodontie/133598/
-- TWEE
"1. De oorsprong van de beugel. [...] dateert het gebruik [van de beugel] eigenlijk al van duizenden jaren geleden. Archeologische vondsten tonen aan dat oude Egyptenaren al beugels gebruikten om misvormde tanden te corrigeren. Ze gebruikten dunne metalen draden om de tanden op hun plaats te duwen en te trekken. In de loop der tijd hebben verschillende culturen en beschavingen geprobeerd methoden te ontwikkelen om tandafwijkingen te corrigeren. Van het oude Griekenland tot de Romeinse tijd, er zijn aanwijzingen dat beugels werden gebruikt om een betere uitlijning van de tanden te bereiken.
2. Uitvinding van de moderne beugel... zoals we die vandaag kennen, werd pas in de 18e eeuw uitgevonden. Pierre Fauchard, een Franse tandarts, wordt beschouwd als de vader van de orthodontie. Hij ontwikkelde een techniek waarbij metalen draden rond de tanden werden gewikkeld om ze in de juiste positie te duwen. In de 20e eeuw werden er verschillende technologische doorbraken gedaan op het gebied van orthodontie. Edward Angle, een Amerikaanse orthodontist, introduceerde de eerste vaste beugel, bestaande uit metalen banden die rond elke tand werden geplaatst en met elkaar verbonden waren met een draadboog. Deze techniek bleek zeer effectief te zijn bij het corrigeren van tandafwijkingen."
https://museumjocas.nl/de-beugel-een-korte-geschiedenis-van-de-orthodontie/
-- DRIE
"Na de val van het Romeinse Rijk was het Galenus (130-200) die belangrijke impulsen gaf aan een verdere ontwikkeling van de genees- en tandheelkunst. Het grootste deel van zijn leven woonde hij in Rome en was goed bevriend met de keizers Lucius Veres en Marcus Aurelius. Evenals Hippocrates was hij zijn tijd ver vooruit en beschouwde hij de anatomie als basis van de geneeskunst.
Met grote nauwkeurigheid beschreef hij alle beenderen, spieren, het hart, de bloedvaten, de hersenen en de zenuwen van het menselijk lichaam. Hij gaf een overzicht van de diverse schedelnaden, een indeling
die heden ten dage nog wordt gebruikt. Met betrekking tot het menselijke gebit omschreef hij exact de gebitselementen, daarbij ervan uitgaand dat zij gedurende de zwangerschap gevormd worden en in de alveoli blijven ingesloten tot aan de geboorte. Op grond van zijn anatomische studie noemde hij de bovenhoektanden ook wel oogtanden omdat zij geïnnerveerd worden door takjés van de n. trigemius, een zenuw die eveneens het oog innerveert. Adamantus (± 350), filosoof en arts, wees op het belang van de positie van de bovenhoektand in relatie tot de fysiognomie. "
https://www.ntvt.nl/sites/ntvt/uploads/historisch_archief_artikelen/1983/03/Gecomprimeerd_NTvT_90_1983_154-156.pdf
-- VIER
"De risico’s van orthodontie zijn wel beperkt: een beugel leidt niet tot meer gaatjes, nikkelovergevoeligheid of gewrichtsstoornissen aan de kaken. Het enige bewezen risico is beschadiging van de tandwortel. Dit komt - in min of meerdere mate - voor bij 11 tot 28% van de behandelde personen, maar er is nog onvoldoende wetenschappelijk gefundeerde informatie over de lange termijn gevolgen hiervan. Bij onvoldoende mondhygiëne van de behandelde persoon kunnen er ook ontkalkingsvlekken aan het glazuur optreden. Deze bruine of witte vlekken kunnen wellicht voorkomen worden door regelmatige spoeling met fluorhoudend mondwater."
https://www.gezondheid.be/artikel/tandartsbehandelingen/een-beugel-soms-een-medische-noodzaak-vaak-om-esthetische-redenen-5582
-- VIJF Cultuur versus natuuur
Zelf was ik er nooit zo van bewust dat het thema natuur - cultuur zo dicht bij mijn eigen leven en levenservaring zat. Bijvoorbeeld bij mijn gebit. Als ik er nu over nadenken dan lijkt het me logisch dat technologie in dienst staat van de mens en bij een gebit dat van nature niet recht zit bijgesteld wordt. Het komt nog al eens voor dat ik op mijn lip bijt, maar het echte probleem is esthetiek. Uiterlijk. Ik heb nooit veel aandacht gegeven aan mijn uiterlijk, maar dat kan best wel te maken hebben met de schaamte die ik mogelijk gevoeld heb voor een gebit dat niet recht zat. [link verhaal]
Reacties