Ik begrijp het wel
Laatst werd ik wakker, met deze gedachte: "ik baal ervan om altijd alles maar te begrijpen."
Ik begrijp namelijk wel wat het is om in een dysfunctionele familie op te groeien en dat wanneer je je vader niet kan uitstaan, dat je breder een probleem kan hebben met andere vaderfiguren, of met de authoriteit in het algemeen. Ik denk namelijk dat die relatie er is.
OF ik begrijp dat je al twee jaar niet precies weet welke ziekte je ondder je leden hebt en dat dit je humeur beinvloedt en dat dit zijn consequenties heeft voor je relatie.
Dat zijn even twee voorbeelden, maar zo zijn er natuurlijk meer gevallen, waar je wel begrip kan hebben voor de situatie. De gedeelde noemer is dan dat iemand iets doet wat je niet in eerste instantie niet begrijpt.
Bijvoorbeeld dat iemand zegt dat die ziek is en niet kan komen. De echte waarheid is misschien wel dat de persoon geen zin heeft, maar dat niet durft te zeggen. Iemand met een beetje mensenkennis doorziet dat en dan is de vraag, ok, wat nu?
Wat doe je met al dat begrip in de wereld. Ik begrijp ook wel dat er terroristen zijn die een onafhankelijkheidsstrijd voeren. Want willen we allemaal niet onafhankelijk zijn. En ik begrijp ook wel dat er iemand is die even een militaire operatie start en vervolgens wijzigt het plan en ontstaat er een oorlog met de hele wereld.
Dat persoonlijke geval en die van een nationale staat, staat nog geen eens zo ver van elkaar verwijderd. Ook al zijn het vershillende processen en is een ruzie binnen een relatie iets heel anders dan een oorlog tussen "tribes." je kan er allemaal begrip voor hebben.
Is dit een filosofische gedachte, denk ik vervolgens. Zijn mensen die dingen "wel begrijpen," of willen begrijpen met filosofie bezig? Waarom doen mensen dingen? Waaro gebeurt dit?
Of is dit gewoon wetenschap? De psychologie van het kind met een trauma die onvoorspelbaar handelt... Of politicologisch het risico dat een bepaalde groei van een ideologie kan botsen met een andere ideologie en dat daar dan oorlog kan ontstaan.
Maar het is niet enkel begrip. Het is ook het gevoel dat je leeft en te maken hebt met mensen met problemen en dat dingen niet lopen zoals je zou willen. Vredig bijvoorbeeld. Of dat je iets niet onder controle hebt. Dat je met de een wel een goede relatie hebt en dat het met de ander zo moeizaam gaat.
Tot hier lijkt alles gewoon psychologie, maar dat is het niet. Het is ook Human Action. Hoe mensen handelen. Ik zag onlangs een fragment op youtube tussen Steve Pinker en John ... over het (mijn) bekende fenomeen dat Pinker zegt dat het steeds beter gaat in de wereld. Er is minder armoede, de levensverwachting stijgt. maar zegt de ander, "er is geen gedeelde moraal van wat het goede is." En, "hoe komt het dan dat ondanks dat men de waarheid niet weet te vinden, er toch die gedachte is dat alles beter gaat, en dat er vooruitgang is? Is de waarheid van Pinker niet puur liberalistich denker, dat de vrijheid van het individue leidt tot een betere samenleving?
Enfin, ik verwoord het niet helemaal goed en wat mij vooral bezig houdt is toch die relatie van die wetenschap met het algemene begrip of het ontbreken ervan. Want hoe kan het toch dat er zoveel onvrede is, ik zie het om me heen, en dat dit niks te maken zou hebben dat er ook oorlog is in de wereld? En dat dit twee verschillende zaken zijn?
Is de conclusie niet gewoon dat we niet weten wie of wat de mens is, en dus daarmee ook niet wat er in de wereld gebeurt. Maar dat het een wonder is dat er niet veel meer ongelukken zijn? Dat is weer een andere gedachte. Die vertelde een econoom me ooit. Dat hij zich als kind begon te verbazen dat zoveel dingen goed gaan. Dat auto's gewoon in het verkeer rijden en er zo weinig ongelukken zijn. In een wereld die zo complex is, zijn er relatief weinig verkeersongelukken. Wat is relatief? Kan je dan weer vragen.
Zo blijft het een spel tuseen wetenschap en filosofie. Want heel lang laten de feiten zien, dat er geen ongelukken zijn, en dan opeens is er oorlog of kan er vervolgens een kernoorlog uitbreken. Dat is helaas wel de werkelijkheid. Niemand kan zeggen dat dat onmogelijk is. Niemand weet wat er in de toekomst gebeurt.
En dat is emotie. Dat is niet leuk. Dat begrip, dat er dus van alles kan gebeuren dat je achteraf ook goed kan verklaren. Maar mooit is het niet. Een andere filosoof / psychiater (Dirk de Wachter?) komt met de stelling dat het leven niet fijn is, en dat diegenen die denken dat het leven wel plezierig en aangenaam moet zijn, psychisch in de problemen komen. Wat het leven is zwaar en een last die je meedraagt?
Dat klinkt dat weer heel stoicijns, dat je je moet wapenen op een wereld die moeilijk is, en dat kan het meevallen. Het is een individualistische filosofie die niet kijkt wat er in de wereld gebeurt, maar enkel haar pijlen richt op wat je eigen rol is in dat leven. Heb je invloed op de dingen? Op welke en op welke niet en in dat laatste geval probeer daar dan niet invloed op uit te oefenen, want dat werkt tevergeefs.
Zo begrijp ik het...
Reacties