Sapiens (1)
Sapiens, is een boek van Israelische wetenschapper Yuval Noah Harari. "Een korte geschiedenis van de mensheid." Het is een dikke pil, net geen 500 bladzijden en op het eerste zicht was me niet duidelijk waar de ophef over was (20 miljoen exemplaren verkocht, in ... talen). Het boek stond in grote getallen in de boekhandel (Carrefour) en ik las het niet direct toen ik het ontving. Ik begon wel aan de eerste hoofdstukken, maar las het niet in een stuk uit. Pas toen ik Homo Deus las, ging ik opnieuw terug naar dit boek. En vervolgens zette ik de 21 vragen voor de 21ste eeuw op mijn agenda.
Dit is "dus" een groot boek, een groots thema, en geschiedenis is maar een leidraad voor waar het over gaat: hoe Sapiens de wereld veroverden. Die samenvatting heeft in zich een veelvoud aan visies, maar in essentie gaat het om cultuur. Waarom lukte het die ene soort wel, en die andere niet. Zo'n thema blijft actueel: waarom zijn sommigen wel succesvol en andere niet, of doen deze bedrijven het goed en andere niet?
Sapiens biedt een wetenschappelijke kijk op hoe de mens (Homo Sapiens) de wereld is gaan domineren. Drie revoluties spelen daarbij een essentiële rol. de cognitieve revolutie
(vanaf 70,000 jaar geleden) de agrarische revolutie (vanaf 12,000 jaar geleden) en de wetenschappelijke revolutie (500 jaar terug).
Homo Sapiens bestaat uit het geslacht (homo - mens) de enige overlevende van de homo erectus, neanderthalers, etc. En de species Sapiens (intelligent).
Het boek bestaat uit vier delen: de cognitieve en agrarische revolutie, de unificatie van de mensheid en de wetenschappelijke revolutie.
Deel 1, de cognitieve revolutie, begint met de opkomst van Homo Sapiens.
Homo Genus heeft gewoonlijke grote hersenen en oa. daardoor groot energieverlies. De hersenen consumeert 25% van de energie in ruststand, terwijl 8% de norm is voor gewone apen. Dit grote brein is ook de reden dat menselijke baby's prematuur (in termen van relatieve sterkte) geboren worden. De lange periode van zorg en het opvoeden van een kind impliceerde dat de evolutie sterke sociale banden bij mensen gewoon werden. Het gebruik van vuur kwam rond 300,000 jaar geleden en werd niet enkel gebruikt om bossen schoon te maken, maar ook om eten te koken waardoor de digestie sneller verliep. Lange darmen zijn net als grote hersenen energie-slurpers en het is moeilijk om met beide uitgerust te zijn. Koken maakte dus kleinere darmen mogelijk en daarmee de groei van hersenen. Naarmate Sapiens zich vanuit Oost Afrika uitbreidde naar andere continenten werden andere species uitgeroeid, volgens de replacement theorie. Dat er ook inter-breeding heeft plaats gevonden laat DNA onderzoek zien waar slechts 1 to 4% van het menselijk DNA Neanderthalis resten geven.
De boom der kennis. Ook al werden de Sapiens niet direct de superieure species en werden ze verslagen door neanderthalers, door de cognitieve revolutie rond 70,000 jaar terug waarin ze door de uitvinding van taal, allerlei dingen konden maken zoals boten, lampen en naalden, konden ze anderen species domineren. This ability to speak about fictions is the most unique feature of sapiens. Maar ook door taal konden Sapiens in groepen leven, door het vertellen / delen van ervaringen over b.v. gevaarlijke plaatsen die ze zouden moeten vermijden, of juist niet. Deze taalontwikkeling werd door antropologen gezien als nuttig voor gossip meer dan voor de gezamenlijke jacht en van daaruit kwam de ontwikkeling en het geloof in mythes. Mythes is wat het mogelijk maakt dat mensen in grote getallen kunnen coöpereren, allereerst in stammen en later in naties en staten. "Een man kan worden overtuigd worden om te vechten en sterven voor zijn natie, voor de belofte om in de hemel te komen. Een aap niet."
Religie is dus een mythe. Naties staten zijn mythes, de NV is een mythe en de onafhankelijkheidsverklaring is een mythe. Dit in tegenstelling tot rivieren, bomen en vissen, die echt zijn. De mythes waarin sapiens geloofden waren niet anders dan die van primitieve stammen waar we nu om lachen. Maar ook, symbolen zoals de Peugeot-leeuw is (juridische) fictie. Mythes maken het mogelijk tot agglomeratie van mensen, terwijl andere dieren niet meer dan 20 tot 25 anderen in hun groep kunnen opnemen,omdat ze elkaar moeten kennen.
Er is ook geen DNA-mutatie nodig om mythes via taal door te geven. Katholieken en boeddhisten geven celibataire traditie door aan hun volgers door taal en niet door hun genen. Zo hebben sapiens uiteindelijk neanderthalers verslagen, terwijl deze op man-tot-man basis waarschijnlijk sterker waren.
De jager-verzamelaar-maatschappij. Behalve voor de laatste 10 duizend jaar evolueerde sapiens in een pre-agriculturele maatschappij van jager-verzamelaar. Deze ancient foragers weten een hoop meer over hun omgeving dan wij nu. Deze samenlevingen hebben een breed en gevarieerd dieet en daardoor een lagere kans op ondervoeding dan boeren die slechts een paar verschillende kroppen eten. Hun werktijden waren minder ca, 30-35 uur per week, en terwijl ze niet aan domesticeren van dieren deden en ook niet in overbevolkte nederzettingen leefden waren epidemieën zeldzaam. Sommige antropologen noemen de jager-verzamelaar-gemeenschappen daarom wel de eerste affluente maatschappijen. Verder is weinig van deze gemeenschappen bekend.
De zondvloed van omstreeks 45,000 jaar terug zorgde Sapiens voor de ontwikkeling in Indonesië van boten waarmee ze naar Australië trokken. Het was voor het eerst dat ze uit het Afrikaans-aziatische ecosysteem stapten. Hun aanwezigheid in Australië zorgde ervoor dat 23 van de 24 species die groter dan 50 kilo waren uitroeiden binnen de 1000 jaar. Klimaatverandering deed (verwoestte) de rest. Rond 16000 jaar geleden kwam de invasie van Amerika op gang, wederom met de bouw van boten en nu ook met de uitvinding van warme dikke kleding. 14000 jr geleden smolten de gletschers en bleven de Sapiens op Amerikaans continent en in 2000 jaren bereikten ze het zuiden. Geen enkel ander dier kon zo snel een gebied veroveren. De Amerikaanse fauna leed hieronder, net als in Australië verdwenen mammoeten en mastodonten en andere grotere soorten.
De eerste golf van verwoesting: jagers-verzamelaars komen het ecosysteem binnen
tweede golf van verwoesting: sapiens worden landbouwers en bossen worden platgebrand en tot grasland gereduceerd. Derde golf van verwoesting: de industriële revolutie.
Door de geschiedenis heen is sapiens de meest dodelijke species die een ecosysteem binnenkomen; hij overleefde zelf en de (huis)dieren die hij verzamelde op zijn verwoestende reis.
Deel twee gaat over de landbouw revolutie.
De landbouw startte rond 9000 BC en de domesticatie van kroppen eindigde ca. 3500 BC. Vandaag eten we nog steeds hetzelfde gewas: tarwe, mais, rijst, etc. Vandaar uit startte een proces van verspreiding waar gewassen over de hele wereld uniform verbouwd werden. Het menselijke lichaam was niet gebouwd voor landbouw en agricultuur. Tarwe vraagt om bescherming tegen pesticide, dieren en andere mensen. Het enige voordeel dat landbouw had was dat het meer voedsel per oppervlakte genereerde en zorgde dat de mensheid zich exponentieel verveelvoudigde. Waarom werd op korte termijn het leven van de mens slechter door deze ontwikkeling van landbouw? De agriculturele revolutie leidde tot permanente nederzettingen, die ervoor zorgde dat vrouwen meer kinderen kregen. Door toename van de landbouw kwam er meer vraag naar land en hielden verzamelaars minder gebied over. Net zoals de huidige tredmolen zorgde dat landbouw noodzakelijk bleef om deze in gang te houden om de groei van meer bevolking te ondersteunen. Er was geen weg terug. Het domesticeren van dieren leidde tot de afslachting van de meest vreemde soorten. Domesticeren werd lucratief omdat de dieren nederig waren en zo spreidden zich net als tarwe en graan, de kippen en varkens over de wereld uit. Het individuele leven van deze dieren werd echter miserabel in tegenstelling tot het leven van de dieren in het wild. Het is dus een mythe (fraude) dat de landbouwrevolutie meer intelligente wezen produceerde zoals de academische wereld lang geloofde, in tegenstelling tot de barbaarse jagers van voor die tijd.
Bouwen van piramides. Door het voedseloverschot explodeerde de bevolking van 5 tot 8 miljoen mensen in 10,000 vc tot ca. 250 miljoen rond 100 na christus.
Dit proces (voedseloverschot en toegenomen bevolking) zorgt er uiteindelijk voor dat meer politiek geordende structuren ontstaan zoals steden en natie-staten. Dezen kwamen niet zo zeer tot stand door een ingewortelde menselijke eigenschappen, maar door gedeelde geloof en mythes. "Alle mensen worden gelijk gecreëerd," is totaal incorrect vanuit een biologisch standpunt. Mensen worden juist verschillend geboren. Net zoals geloof in dierenrechten een mythe zijn, net zozeer zijn mensenrechten een mythe. Er is niets biologisch aan. ze bestaan enkel in onze gedeelde verbeelding.
Een natuurlijke orde is een stabiele orde. Wanneer mensen niet in de zwaartekracht geloven, zullen appels nog steeds blijven vallen. Maar wanneer mensen niet meer in mensenrechten geloven, dan zal de samenleving uiteenvallen. Er is een bepaalde mate van violentie (geweld door politie, leger) nodig om een bepaalde imaginaire orde te handhaven, maar zij moeten zelf wel in iets geloven om in die richting te kunnen organiseren. Hetzelfde geldt vor de elite die regeren. christendom, kapitalisme en democratie zijn allemaal imaginaire orders met grote getallen aan volgelingen. Maar de grootste leugen is om mensen vanaf de geboorte te trainen dat een imaginaire orde een natuurlijke orde is: god is een, mensen zijn door god gelijk gecreëerd, etc. Door de tijd heen is de imaginaire orde in de materiële wereld ingebed. Individualisme is bekrachtigd door de bouw van private kamers. En de imaginaire orde bestuurt en beïnvloedt onze verlangens in sterke mate. Denk aan het verlangen om buitenlandse reizen te maken. Vroeger zou een farao piramides gebouwd hebben.
De twee grootste imaginaire order van de moderne tijd zijn romanticisme en consumerisme. De eerste leert ons dat we zo veel mogelijk ervaringen moeten opdoen, om aan onze verwachtingen te voldoen. Consumerisme leert ons dat we zo veel mogelijk moeten consumeren.
De imaginaire orde is inter-subjectief. Radioactiviteit is objectief, het gebeurt of je er nu in gelooft of niet. maar een denkbeeldige vriend is subjectief, want die bestaat zolang je erin blijft geloven.
De zeldzaamheid en waar de van goed is ook intersubjectief, want het bestaat niet enkel in onze verbeelding, maar ook in die verbeelding van miljoenen anderen.
Om veranderingen te brengen in inter-subjectieve beliefs moet je jezelf en de gedachten van alle andere veranderen. We moeten in een groter iets geloven om een kleiner geloof op te geven.
Memory overload. Het schrift ontstond (3500 bc door de soemeriers -Kushim is de eerste naam van een persoon die in documenten is overgeleverd) omdat wereldrijken getallen wilde opslaan en niet zozeer om gesprekken vast te leggen, oorspronkelijk begon schrijven dus met opschrijven voor boekhouding. Deze geschreven taal was een partiële schrift, waar enkel nummers en codering gebruikt werden, maar was ontoereikend voor het noteren van gedichten.
De soemeriers zorgen met het catalogiseren van taal in dit partiële schrift ook voor een gecompartimentiseerde manier van denken in plaats van het holistisch denken dat gewoon was. Deze accountancy-manier van denken domineert nu ook nog ons (bureaucratische) leven. Met de komst van wiskunde ontstond een nieuw partieel schriftsysteem, dat voor veel gewone mensen moeilijk te begrijpen is, omdat het ingaat tegen de natuurlijke taal. Maar het leert natuurkundigen oa. om op een andere manier te denken.
Er is geen rechtvaardigheid in de geschiedenis. Elk imaginair systeem (stemrecht voor mannen niet voor vrouwen, private en publieke scholen), probeert zijn oorsprong te verbergen en claimt natuurlijk en onvermijdelijk te zijn. Purity and pollution zijn het standaard argument voor alle sociale hiërarchieën (racisme). De slavenhandel kwam op gang omdat de verbeelde orde dat witte superieur boven zwarten waren. Zo'n orde is eenvoudiger te verdedigen dan te stellen dat het goedkoper was om slaven te importeren. Dit leidde tot een vicieuze cirkel.+
Zwarten werden gemarginaliseerd omdat ze inferieur geacht werden, en werden zodoende arm, waardoor ze verder gemarginaliseerd werden.
Een andere hiërarchie: vrouw - boven man, is ook breed verspreid in het geloof dat mannen superieur zijn boven vrouwen. En er zijn allerlei theorieën die deze verschillen in positie verklaren. Zoals dat mannen meer spiermassa hebben en beter geschikt zijn voor het leger, en dat vrouwen onderdanig moeten zijn zodat ze samenwerking met mannen krijgen tijdens de zwangerschap. en de man bij de vrouw blijft.De zwangeren eerder hulp ontvangen.
maar de theorieën verklaren niets. Hulp voor vrouwen kan ook van vrouwen zelf komen. Bonobos echter hebben een vrouwen netwerk voor steun.
het is op zich opmerkelijk dat sapiens dus als specie coöperatief gezien worden als basis voor hun wereldwijd succes, en dan toch onderling mindere coöperatieve groepen bestaan, zoals de dominantie van mannen boven vrouwen.
Biologie kan een groot spectrum van variëteit tolereren. De natuur verbiedt geen homoseksualiteit, cultuur doet dat (wel). Biologie maakt mogelijk, cultuur verbiedt. Dat onderscheid is te begrijpen aan de verschillen tussen sekse en gender; tussen vrouwelijk (biologisch) en vrouw (cultureel). Zowel in de oudheid als in de moderne tijd is er biologisch niets veranderd (qua chromosomen, hormonen, ed): vrouwelijk is nog steeds vrouwelijk. Maar cultureel is er wel veel veranderd in het vrouw-zijn (en stemrecht verkrijgen als ook andere rechten).
... vervolg.
--
2019/04/wereldrijk-hoe-de-britten-de-moderne-wereld-veroverden
2018/12/schuld-in-de-eerste-5000-jaar
2018/11/het-verval-van-complexe-samenlevingen
--
Dit is "dus" een groot boek, een groots thema, en geschiedenis is maar een leidraad voor waar het over gaat: hoe Sapiens de wereld veroverden. Die samenvatting heeft in zich een veelvoud aan visies, maar in essentie gaat het om cultuur. Waarom lukte het die ene soort wel, en die andere niet. Zo'n thema blijft actueel: waarom zijn sommigen wel succesvol en andere niet, of doen deze bedrijven het goed en andere niet?
Sapiens biedt een wetenschappelijke kijk op hoe de mens (Homo Sapiens) de wereld is gaan domineren. Drie revoluties spelen daarbij een essentiële rol. de cognitieve revolutie
(vanaf 70,000 jaar geleden) de agrarische revolutie (vanaf 12,000 jaar geleden) en de wetenschappelijke revolutie (500 jaar terug).
Homo Sapiens bestaat uit het geslacht (homo - mens) de enige overlevende van de homo erectus, neanderthalers, etc. En de species Sapiens (intelligent).
Het boek bestaat uit vier delen: de cognitieve en agrarische revolutie, de unificatie van de mensheid en de wetenschappelijke revolutie.
Deel 1, de cognitieve revolutie, begint met de opkomst van Homo Sapiens.
Homo Genus heeft gewoonlijke grote hersenen en oa. daardoor groot energieverlies. De hersenen consumeert 25% van de energie in ruststand, terwijl 8% de norm is voor gewone apen. Dit grote brein is ook de reden dat menselijke baby's prematuur (in termen van relatieve sterkte) geboren worden. De lange periode van zorg en het opvoeden van een kind impliceerde dat de evolutie sterke sociale banden bij mensen gewoon werden. Het gebruik van vuur kwam rond 300,000 jaar geleden en werd niet enkel gebruikt om bossen schoon te maken, maar ook om eten te koken waardoor de digestie sneller verliep. Lange darmen zijn net als grote hersenen energie-slurpers en het is moeilijk om met beide uitgerust te zijn. Koken maakte dus kleinere darmen mogelijk en daarmee de groei van hersenen. Naarmate Sapiens zich vanuit Oost Afrika uitbreidde naar andere continenten werden andere species uitgeroeid, volgens de replacement theorie. Dat er ook inter-breeding heeft plaats gevonden laat DNA onderzoek zien waar slechts 1 to 4% van het menselijk DNA Neanderthalis resten geven.
De boom der kennis. Ook al werden de Sapiens niet direct de superieure species en werden ze verslagen door neanderthalers, door de cognitieve revolutie rond 70,000 jaar terug waarin ze door de uitvinding van taal, allerlei dingen konden maken zoals boten, lampen en naalden, konden ze anderen species domineren. This ability to speak about fictions is the most unique feature of sapiens. Maar ook door taal konden Sapiens in groepen leven, door het vertellen / delen van ervaringen over b.v. gevaarlijke plaatsen die ze zouden moeten vermijden, of juist niet. Deze taalontwikkeling werd door antropologen gezien als nuttig voor gossip meer dan voor de gezamenlijke jacht en van daaruit kwam de ontwikkeling en het geloof in mythes. Mythes is wat het mogelijk maakt dat mensen in grote getallen kunnen coöpereren, allereerst in stammen en later in naties en staten. "Een man kan worden overtuigd worden om te vechten en sterven voor zijn natie, voor de belofte om in de hemel te komen. Een aap niet."
Religie is dus een mythe. Naties staten zijn mythes, de NV is een mythe en de onafhankelijkheidsverklaring is een mythe. Dit in tegenstelling tot rivieren, bomen en vissen, die echt zijn. De mythes waarin sapiens geloofden waren niet anders dan die van primitieve stammen waar we nu om lachen. Maar ook, symbolen zoals de Peugeot-leeuw is (juridische) fictie. Mythes maken het mogelijk tot agglomeratie van mensen, terwijl andere dieren niet meer dan 20 tot 25 anderen in hun groep kunnen opnemen,omdat ze elkaar moeten kennen.
Er is ook geen DNA-mutatie nodig om mythes via taal door te geven. Katholieken en boeddhisten geven celibataire traditie door aan hun volgers door taal en niet door hun genen. Zo hebben sapiens uiteindelijk neanderthalers verslagen, terwijl deze op man-tot-man basis waarschijnlijk sterker waren.
De jager-verzamelaar-maatschappij. Behalve voor de laatste 10 duizend jaar evolueerde sapiens in een pre-agriculturele maatschappij van jager-verzamelaar. Deze ancient foragers weten een hoop meer over hun omgeving dan wij nu. Deze samenlevingen hebben een breed en gevarieerd dieet en daardoor een lagere kans op ondervoeding dan boeren die slechts een paar verschillende kroppen eten. Hun werktijden waren minder ca, 30-35 uur per week, en terwijl ze niet aan domesticeren van dieren deden en ook niet in overbevolkte nederzettingen leefden waren epidemieën zeldzaam. Sommige antropologen noemen de jager-verzamelaar-gemeenschappen daarom wel de eerste affluente maatschappijen. Verder is weinig van deze gemeenschappen bekend.
De zondvloed van omstreeks 45,000 jaar terug zorgde Sapiens voor de ontwikkeling in Indonesië van boten waarmee ze naar Australië trokken. Het was voor het eerst dat ze uit het Afrikaans-aziatische ecosysteem stapten. Hun aanwezigheid in Australië zorgde ervoor dat 23 van de 24 species die groter dan 50 kilo waren uitroeiden binnen de 1000 jaar. Klimaatverandering deed (verwoestte) de rest. Rond 16000 jaar geleden kwam de invasie van Amerika op gang, wederom met de bouw van boten en nu ook met de uitvinding van warme dikke kleding. 14000 jr geleden smolten de gletschers en bleven de Sapiens op Amerikaans continent en in 2000 jaren bereikten ze het zuiden. Geen enkel ander dier kon zo snel een gebied veroveren. De Amerikaanse fauna leed hieronder, net als in Australië verdwenen mammoeten en mastodonten en andere grotere soorten.
De eerste golf van verwoesting: jagers-verzamelaars komen het ecosysteem binnen
tweede golf van verwoesting: sapiens worden landbouwers en bossen worden platgebrand en tot grasland gereduceerd. Derde golf van verwoesting: de industriële revolutie.
Door de geschiedenis heen is sapiens de meest dodelijke species die een ecosysteem binnenkomen; hij overleefde zelf en de (huis)dieren die hij verzamelde op zijn verwoestende reis.
Deel twee gaat over de landbouw revolutie.
De landbouw startte rond 9000 BC en de domesticatie van kroppen eindigde ca. 3500 BC. Vandaag eten we nog steeds hetzelfde gewas: tarwe, mais, rijst, etc. Vandaar uit startte een proces van verspreiding waar gewassen over de hele wereld uniform verbouwd werden. Het menselijke lichaam was niet gebouwd voor landbouw en agricultuur. Tarwe vraagt om bescherming tegen pesticide, dieren en andere mensen. Het enige voordeel dat landbouw had was dat het meer voedsel per oppervlakte genereerde en zorgde dat de mensheid zich exponentieel verveelvoudigde. Waarom werd op korte termijn het leven van de mens slechter door deze ontwikkeling van landbouw? De agriculturele revolutie leidde tot permanente nederzettingen, die ervoor zorgde dat vrouwen meer kinderen kregen. Door toename van de landbouw kwam er meer vraag naar land en hielden verzamelaars minder gebied over. Net zoals de huidige tredmolen zorgde dat landbouw noodzakelijk bleef om deze in gang te houden om de groei van meer bevolking te ondersteunen. Er was geen weg terug. Het domesticeren van dieren leidde tot de afslachting van de meest vreemde soorten. Domesticeren werd lucratief omdat de dieren nederig waren en zo spreidden zich net als tarwe en graan, de kippen en varkens over de wereld uit. Het individuele leven van deze dieren werd echter miserabel in tegenstelling tot het leven van de dieren in het wild. Het is dus een mythe (fraude) dat de landbouwrevolutie meer intelligente wezen produceerde zoals de academische wereld lang geloofde, in tegenstelling tot de barbaarse jagers van voor die tijd.
Bouwen van piramides. Door het voedseloverschot explodeerde de bevolking van 5 tot 8 miljoen mensen in 10,000 vc tot ca. 250 miljoen rond 100 na christus.
Dit proces (voedseloverschot en toegenomen bevolking) zorgt er uiteindelijk voor dat meer politiek geordende structuren ontstaan zoals steden en natie-staten. Dezen kwamen niet zo zeer tot stand door een ingewortelde menselijke eigenschappen, maar door gedeelde geloof en mythes. "Alle mensen worden gelijk gecreëerd," is totaal incorrect vanuit een biologisch standpunt. Mensen worden juist verschillend geboren. Net zoals geloof in dierenrechten een mythe zijn, net zozeer zijn mensenrechten een mythe. Er is niets biologisch aan. ze bestaan enkel in onze gedeelde verbeelding.
Een natuurlijke orde is een stabiele orde. Wanneer mensen niet in de zwaartekracht geloven, zullen appels nog steeds blijven vallen. Maar wanneer mensen niet meer in mensenrechten geloven, dan zal de samenleving uiteenvallen. Er is een bepaalde mate van violentie (geweld door politie, leger) nodig om een bepaalde imaginaire orde te handhaven, maar zij moeten zelf wel in iets geloven om in die richting te kunnen organiseren. Hetzelfde geldt vor de elite die regeren. christendom, kapitalisme en democratie zijn allemaal imaginaire orders met grote getallen aan volgelingen. Maar de grootste leugen is om mensen vanaf de geboorte te trainen dat een imaginaire orde een natuurlijke orde is: god is een, mensen zijn door god gelijk gecreëerd, etc. Door de tijd heen is de imaginaire orde in de materiële wereld ingebed. Individualisme is bekrachtigd door de bouw van private kamers. En de imaginaire orde bestuurt en beïnvloedt onze verlangens in sterke mate. Denk aan het verlangen om buitenlandse reizen te maken. Vroeger zou een farao piramides gebouwd hebben.
De twee grootste imaginaire order van de moderne tijd zijn romanticisme en consumerisme. De eerste leert ons dat we zo veel mogelijk ervaringen moeten opdoen, om aan onze verwachtingen te voldoen. Consumerisme leert ons dat we zo veel mogelijk moeten consumeren.
De imaginaire orde is inter-subjectief. Radioactiviteit is objectief, het gebeurt of je er nu in gelooft of niet. maar een denkbeeldige vriend is subjectief, want die bestaat zolang je erin blijft geloven.
De zeldzaamheid en waar de van goed is ook intersubjectief, want het bestaat niet enkel in onze verbeelding, maar ook in die verbeelding van miljoenen anderen.
Om veranderingen te brengen in inter-subjectieve beliefs moet je jezelf en de gedachten van alle andere veranderen. We moeten in een groter iets geloven om een kleiner geloof op te geven.
Memory overload. Het schrift ontstond (3500 bc door de soemeriers -Kushim is de eerste naam van een persoon die in documenten is overgeleverd) omdat wereldrijken getallen wilde opslaan en niet zozeer om gesprekken vast te leggen, oorspronkelijk begon schrijven dus met opschrijven voor boekhouding. Deze geschreven taal was een partiële schrift, waar enkel nummers en codering gebruikt werden, maar was ontoereikend voor het noteren van gedichten.
De soemeriers zorgen met het catalogiseren van taal in dit partiële schrift ook voor een gecompartimentiseerde manier van denken in plaats van het holistisch denken dat gewoon was. Deze accountancy-manier van denken domineert nu ook nog ons (bureaucratische) leven. Met de komst van wiskunde ontstond een nieuw partieel schriftsysteem, dat voor veel gewone mensen moeilijk te begrijpen is, omdat het ingaat tegen de natuurlijke taal. Maar het leert natuurkundigen oa. om op een andere manier te denken.
Er is geen rechtvaardigheid in de geschiedenis. Elk imaginair systeem (stemrecht voor mannen niet voor vrouwen, private en publieke scholen), probeert zijn oorsprong te verbergen en claimt natuurlijk en onvermijdelijk te zijn. Purity and pollution zijn het standaard argument voor alle sociale hiërarchieën (racisme). De slavenhandel kwam op gang omdat de verbeelde orde dat witte superieur boven zwarten waren. Zo'n orde is eenvoudiger te verdedigen dan te stellen dat het goedkoper was om slaven te importeren. Dit leidde tot een vicieuze cirkel.+
Zwarten werden gemarginaliseerd omdat ze inferieur geacht werden, en werden zodoende arm, waardoor ze verder gemarginaliseerd werden.
Een andere hiërarchie: vrouw - boven man, is ook breed verspreid in het geloof dat mannen superieur zijn boven vrouwen. En er zijn allerlei theorieën die deze verschillen in positie verklaren. Zoals dat mannen meer spiermassa hebben en beter geschikt zijn voor het leger, en dat vrouwen onderdanig moeten zijn zodat ze samenwerking met mannen krijgen tijdens de zwangerschap. en de man bij de vrouw blijft.De zwangeren eerder hulp ontvangen.
maar de theorieën verklaren niets. Hulp voor vrouwen kan ook van vrouwen zelf komen. Bonobos echter hebben een vrouwen netwerk voor steun.
het is op zich opmerkelijk dat sapiens dus als specie coöperatief gezien worden als basis voor hun wereldwijd succes, en dan toch onderling mindere coöperatieve groepen bestaan, zoals de dominantie van mannen boven vrouwen.
Biologie kan een groot spectrum van variëteit tolereren. De natuur verbiedt geen homoseksualiteit, cultuur doet dat (wel). Biologie maakt mogelijk, cultuur verbiedt. Dat onderscheid is te begrijpen aan de verschillen tussen sekse en gender; tussen vrouwelijk (biologisch) en vrouw (cultureel). Zowel in de oudheid als in de moderne tijd is er biologisch niets veranderd (qua chromosomen, hormonen, ed): vrouwelijk is nog steeds vrouwelijk. Maar cultureel is er wel veel veranderd in het vrouw-zijn (en stemrecht verkrijgen als ook andere rechten).
... vervolg.
--
2019/04/wereldrijk-hoe-de-britten-de-moderne-wereld-veroverden
2018/12/schuld-in-de-eerste-5000-jaar
2018/11/het-verval-van-complexe-samenlevingen
In het boek, The Humans Who Went Extinct: Why Neanderthals Died Out and We Survived
van Clive Finlayson uit 2015, is toch een andere conclusie te vniden over waarom Neanderthalers uitstierven. Volgens de auteur, is het een combinatie van pech en klimaatverandering waar juist op dat moment de Sapiens NIET waren en Neanderthalers wel...
Reacties